Đất Mũi - chiều dài lịch sử và tương lai tươi sáng

Đối với những người chưa từng đặt chân đến đây, Cà Mau như một vùng đất kỳ bí với những câu chuyện vừa chân thực, vừa huyền thoại, nơi mà mỗi cơn gió biển, mỗi dòng nước phù sa đều chứa đựng hơi thở của đất trời và hồn cốt của con người miền sông nước.

1. Cà Mau ngày nay được biết đến là miền đất trẻ, nhưng lịch sử của địa phương này lại gắn liền với những tháng ngày gian nan khẩn hoang, khai mở. Từ một vùng sình lầy mặn chua, nơi đây đã được bàn tay người đi mở cõi cải tạo thành những cánh đồng trù phú, những rừng đước, rừng tràm xanh ngát, bạt ngàn và những dòng kênh mênh mông nước bạc.

Có ai về Đất Mũi mà không nghe kể câu chuyện về những người nông dân chân lấm tay bùn đối mặt với những cơn mưa đầu mùa dai dẳng, những trận nước lớn làm ngập trắng cả đồng ruộng? Hay chuyện của các chiến sĩ giữa bạt ngàn rừng U Minh, vừa chiến đấu, vừa giữ rừng, để Cà Mau mãi mãi là chốt chặn vững chắc của miền Nam Tổ quốc. Cánh rừng U Minh ấy, không chỉ là lá phổi xanh của vùng đất phương nam mà còn là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, của ý chí kiên cường, bất khuất. Về Cà Mau hôm nay, hình ảnh những cánh đồng nối dài đến tận chân trời, nơi những hạt lúa vàng óng ánh như ánh nắng mặt trời, được nuôi dưỡng bởi dòng phù sa để hiểu rằng Cà Mau không chỉ là đất, là nước, mà còn là nơi chứa đựng bao khát vọng, bao giấc mơ dựng xây từ những đôi tay cần cù, từ những tấm lòng yêu quê, yêu đất.

Tự nhiên đã ban tặng cho Cà Mau những sản vật phong phú, con người đã tô điểm thêm cho vùng đất này bằng những công trình hiện đại, mang tầm vóc thế kỷ. Cụm khí - điện - đạm Cà Mau là một minh chứng rõ nét. Từ nơi đây, dòng khí thiên nhiên từ mỏ Bạch Hổ được đưa vào vận hành để sản xuất điện và đạm, phục vụ cho hàng triệu người dân khắp cả nước. Những ống dẫn khí khổng lồ, những nhà máy hiện đại nằm vững chãi giữa rừng đước không chỉ cho thấy sự phát triển vượt bậc của công nghiệp mà còn là minh chứng cho khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người. Và ở Mũi Cà Mau, cột mốc tọa độ quốc gia GPS 0001, giữa sóng biển miên man và rừng ngập mặn xanh ngát như một biểu tượng vĩnh cửu, khẳng định chủ quyền thiêng liêng của đất nước. Bên cạnh đó là phiên bản "Cột cờ Hà Nội", một công trình mang ý nghĩa đặc biệt, như một sợi dây nối liền trái tim cả nước với miền biên viễn xa xôi. Từ đây, con đường thiên lý Bắc - Nam, nối dài qua bao miền quê, bao thành phố, mang theo dòng chảy của kinh tế, văn hóa và tình cảm con người từ Nam chí Bắc.

2. Cách đây 95 năm, tại vùng đất cuối trời này, phong trào cách mạng tại Cà Mau vốn đã sục sôi như ngọn lửa âm ỉ bỗng bùng phát. Những người con yêu nước, những nông dân chân chất đã đứng lên, cầm cuốc xẻng thay súng đạn, dùng ý chí thay vũ khí, để bảo vệ quê hương. Nơi đây đã chứng kiến sự ra đời của những tổ chức đảng đầu tiên trên đất phương nam - một ngọn lửa nhỏ nhưng đủ soi rọi niềm tin cho cả vùng đất. Hòn Khoai, một hòn đảo nhỏ cách đất liền không xa, là minh chứng hùng hồn cho tinh thần quật khởi của người dân Cà Mau. Năm 1940, dưới sự lãnh đạo của thầy giáo Phan Ngọc Hiển - một trí thức cách mạng kiên trung, nhân dân Hòn Khoai đã làm nên cuộc khởi nghĩa vang dội, mở màn cho phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp trên khắp miền Tây Nam Bộ. Tên tuổi thầy giáo Hiển và cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai đã trở thành biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần bất khuất, truyền lửa cho biết bao thế hệ sau này.

Đến những năm kháng chiến chống Mỹ, Cà Mau trở thành chiến trường ác liệt, nơi những cánh rừng U Minh, Đầm Dơi, Làng Rừng không chỉ là nơi che chở cho dân quân mà còn là chiến lũy bất khả xâm phạm. Chiến thuật chiến tranh du kích được phát huy tối đa, biến những con rạch, tán tràm thành những pháo đài bất bại. Quân và dân Cà Mau đã từng khiến kẻ thù phải thu mình trong các căn cứ để cố thủ, để lại những dấu ấn sâu sắc về một vùng đất kiên cường. Làng Rừng - một địa danh đặc biệt gắn liền với lịch sử kháng chiến, là nơi hòa quyện giữa thiên nhiên và con người, giữa sinh tồn và đấu tranh. Những ngôi làng ẩn mình dưới tán rừng tràm, nơi từng chiếc lá, ngọn cỏ cũng góp phần che giấu bước chân quân dân ta. Làng Rừng không chỉ là nơi ở mà còn là nơi nuôi dưỡng cách mạng, nơi bắt đầu những chiến công và kết thúc những thất bại của quân địch.

Để rồi hôm nay, khi bước chân trên mảnh đất Cà Mau, người ta sẽ thấy một diện mạo hoàn toàn mới. Những con đường bê tông, đường nhựa nối dài, kết nối từ trung tâm thành phố đến tận các vùng sâu vùng xa. Từ bến phà Năm Căn ngày nào, giờ đây cầu Năm Căn vươn mình sừng sững, như cánh tay vẫy gọi những người con xa quê trở về. Những tuyến quốc lộ, những cây cầu hiện đại không chỉ rút ngắn khoảng cách giữa các địa phương mà còn mở ra những cơ hội phát triển kinh tế, giao thương.

3. Ngày nay, đứng giữa những cánh rừng tràm xanh ngát hay bên bờ biển Tây lộng gió, người ta không chỉ thấy sự phát triển mà còn cảm nhận được hồn cốt của một vùng đất anh hùng. Một vùng đất đã trải qua bao thăng trầm lịch sử nhưng vẫn giữ vững được bản sắc, vẫn vươn lên mạnh mẽ để sánh vai cùng cả nước. Cà Mau, nơi tận cùng đất nước, là đích đến của những chuyến hành trình, là nơi khởi nguồn của những giấc mơ, những khát vọng lớn. Cà Mau không chỉ có đất liền, mà còn có vùng là biển bao la. Bà con ngư dân ở mảnh đất này đã đời đời, đã gắn bó với biển như máu thịt. Họ ra khơi không chỉ để mưu sinh, mà còn để khẳng định chủ quyền trên những con sóng. Từ những chiếc ghe nhỏ bé đến những tàu cá công suất lớn, tất cả đều mang trong mình ý chí kiên cường, dẻo dai của người miền biển. Mỗi chuyến biển, những con tàu không chỉ mang theo cá, tôm mà còn mang theo câu chuyện về biển cả mênh mông. Đó không chỉ là những ngày bão tố, những trận gió chướng làm rung chuyển cả thân tàu, mà còn là những buổi hoàng hôn dịu êm, khi mặt biển như tấm gương phản chiếu ánh mặt trời, đẹp đến nao lòng.

Chính mảnh đất ấy đã gắng vào nết người Cà Mau sự mộc mạc, chân chất nhưng luôn hào sảng, hiếu khách. Họ sẵn sàng trải chiếu mời khách bữa cơm quê, với nồi lẩu mắm thơm lừng, dĩa cá thòi lòi nướng béo ngậy, hay món ba khía trộn đậm đà, đủ khiến ai ăn rồi là nhớ mãi. Hương vị ấy, giống như chính con người Cà Mau – giản dị nhưng sâu sắc, dung dị nhưng khó quên. Cà Mau trong lòng những người đi xa là hình ảnh của mái nhà đơn sơ dưới bóng tràm xanh, của con đường quê rợp bóng dừa, của những bến nước in bóng trăng và cả những tiếng cười đùa giòn tan trong những phiên chợ nổi. Nhưng Cà Mau trong lòng những người chưa từng đến lại là một miền đất hứa, một nơi mà chỉ cần một lần đặt chân là đủ để nhớ, để thương cả đời. Để một ngày, khi đứng dưới cột mốc số 0, nhìn lá cờ Tổ quốc tung bay trong gió, ta không chỉ thấy mình đang chạm vào tận cùng Tổ quốc mà còn chạm vào trái tim của cả một dân tộc.