Đề xuất Chính phủ cho liên danh với Trung Quốc làm dự án nhiệt điện 2 tỉ USD

Bộ Công Thương mới đây đã có văn bản gửi Thủ tướng, báo cáo phương án hợp tác đầu tư một số dự án nhà máy nhiệt điện. Trong đó, Bộ kiến nghị Thủ tướng giao liên danh Tập đoàn Geleximco - Công ty TNHH Hong Kong United (HUI) thực hiện dự án Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 (Nghệ An) thay cho Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV).

Chỉ ra lý do về đề xuất này, Bộ Công Thương cho rằng năng lực của TKV không đáp ứng nhu cầu vốn triển khai dự án đúng tiến độ. Hơn nữa, TKV cũng đang gặp khó khăn trong việc huy động vốn cho các dự án đầu tư, trong đó có vốn đối ứng triển khai dự án Quỳnh Lập 1. Tính đến tháng 9.2017, tổng nợ vay hợp nhất của TKV vào khoảng 78.000 tỉ đồng, với hệ số nợ/vốn chủ sở hữu 2,5 lần.

Theo đó, nếu đầu tư vốn vào dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1, TKV sẽ phải huy động thêm khoản nợ vay 39.000 tỉ đồng. Như vậy sau 3 năm nữa, tổng nợ vay của tập đoàn này có thể lên tới hơn 100.000 tỉ đồng, dẫn đến tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu sẽ vượt quá quy định cho phép.

Ngoài ra, TKV hiện cũng chưa có báo cáo Bộ về kết quả làm việc cuối cùng với 2 nhà đầu tư là Kospo và Samtan (Hàn Quốc) về thu xếp vốn vay cho dự án không có bảo lãnh Chính phủ, dù đã đạt được thỏa thuận ban đầu tỷ lệ vốn góp đầu tư TKV 36%, Kospo 34% và Samtan 30%, mặc dù Bộ đã đốc thúc thực hiện hơn 2 tháng. Trong trường hợp TKV, Kospo, Samtan không thống nhất việc thu xếp vốn, hợp đồng mua bán điện dự án theo hướng không có bảo lãnh Chính phủ, thì việc hợp tác giữa các bên không thành công, làm chậm tiến độ triển khai, vận hành dự án vào 2022-2023 theo quy hoạch sơ đồ điện VII điều chỉnh.

Với các vấn đề tồn tại nêu trên thì đề xuất phương án thực hiện của TKV không thể khẳng định đảm bảo tính khả thi để trình Thủ tướng xem xét, chấp thuận. Theo đó, Bộ Công Thương cho rằng việc giao dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 cho liên danh Geleximco - HUI sẽ giúp TKV giảm áp lực thu xếp vốn, và tập trung thực hiện các dự án khác. Nếu thay thế TKV tại dự án này, liên danh Geleximco và đối tác Trung Quốc sẽ phải có trách nhiệm thực hiện dự án theo quy định, đồng thời xem xét thanh toán các chi phí trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư mà TKV đã thực hiện.

Tuy nhiên, dù kiến nghị giao lại dự án cho liên danh với Trung Quốc, nhưng Bộ Công Thương cũng bày tỏ lo ngại khi 80% vốn thực hiện dự án chủ yếu vay từ Trung Quốc, cụ thể là từ tổ hợp các ngân hàng do Ngân hàng Phát triển nhà nước Trung Quốc đứng đầu, gồm: Ngân hàng Trung Quốc, Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc chi nhánh Hồ Nam, An Huy và Ngân hàng Công thương Trung Quốc.

Theo Bộ Công Thương, nếu giao cho liên danh này dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 sẽ chuyển thành vốn tư nhân 100%. Khi dự án không dùng vốn nhà nước khó có thể yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nội địa hóa thiết bị nhà máy nhiệt điện đốt than. Chưa kể sự tham gia của nhà thầu, nhà đầu tư Trung Quốc, sử dụng thiết bị của Trung Quốc vào dự án…

Trong khi đó phía liên danh Geleximco - HUI tỏ ra khá tự tin vào năng lực tài chính triển khai dự án dù 80% là vốn vay. Liên danh này cũng cam kết đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án: 3 tháng kể từ ngày thành lập công ty liên doanh sẽ ký kết thỏa thuận bồi thường, giải phóng mặt bằng; 2 tháng tiếp theo ký hợp đồng tư vấn quản lý, giám sát kỹ thuật...

Dự án nhiệt điện Quỳnh Lập 1 hiện tại do TKV làm chủ đầu tư, Geleximco đề xuất liên danh Geleximco - HUI sở hữu 75% cổ phần, 25% còn lại thuộc TKV. Còn với dự án nhiệt điện Quảng Trạch 2 do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư, đơn vị này đề xuất nắm hẳn 100% cổ phần. Hai dự án này đều nằm trong quy hoạch điện sơ đồ VII quốc gia đã được Chính phủ phê duyệt.

Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 xây dựng trên diện tích 150ha, TKV được Chính phủ giao cho làm chủ đầu tư với tổng vốn 2,1 tỉ USD. Nhà máy có công suất lắp đặt 2 x 600 MW gồm 2 tổ máy, dự kiến sẽ phát điện vào năm 2020 và hằng năm cung cấp vào mạng lưới điện quốc gia khoảng 6,6 tỉ kWh điện.

Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 2 thuộc dự án Trung tâm Nhiệt điện Quảng Trạch do EVN làm chủ đầu tư, khởi công từ cuối năm 2015. Nhà máy gồm 2 tổ máy chính với công suất thiết kế 1.200 - 1.320MW, tổng vốn đầu tư khoảng 2,4 tỉ USD, dự kiến vận hành từ năm 2024.

Năm 2017, liên danh Geleximco - HUI đã 2 lần gửi văn bản tha thiết được làm nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 và Quảng Trạch 2, vốn đang được giao cho TKV và EVN làm chủ đầu tư. Tuy nhiên hai tập đoàn năng lượng đều bày tỏ ý không đồng tình giao các dự án cho liên danh Geleximco - HUI thực hiện.

Tuyết Nhung