Mặc dù là món ăn được ưa thích ở khu vực Isaan, món ăn này tiềm ẩn một bí ẩn chết người: món này gây ra ung thư gan.
Koi pla là món phổ biến ở phía đông bắc Thái Lan. Được làm từ cá sống bằm, trộn với các loại rau và vài lát chanh, phía trên được phủ kiến đỏ còn sống.
Đây là một món ăn ngon, rẻ và khá phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm vì một lượng sán lá gan đã được tìm thấy trong loài cá này. Nó sẽ lây nhiễm qua người và phát triển thành ung thư ống mật ở trong gan. Ký sinh trùng sẽ phát triển thành bệnh ung thư khi người ăn bước vào tuổi trung niên.
Trong suốt một thời gian dài, các nhà khoa học đã quan sát được dân cư khu vực này có tỉ lệ nhiễm bệnh rất cao. Hơn một nửa đàn ông trong khu vực này bị ung thư, con số trung bình của thế giới là 10%. Thủ phạm gây nên là các loài ký sinh trùng và điều kiện nước ngọt ở khu vực này. Các bác sỹ đã hết sức tuyên truyền về tác hại của món Koi Pla này, và họ đang có những chuyển biến tích cực.
“Chúng tôi đã nghiên cứu khu vực này hơn 30 năm”, bác sĩ Banchob Sripa, bệnh viện nhiệt đới của đại học Khon Kaen nói, “ Chúng tôi tìm thấy sự suy gan do các hóa chất ảnh hưởng đến hệ miễn dịch qua nhiều năm dẫn đến ung thư gan ở khu vực này”
Trởi lại với món Koi Pla, các ấu trùng trong món này có thể thâm nhập gan và đẻ trứng trong cơn thể con người. Các ấu trùng này bị ăn bởi các loại ốc, món ăn chính của loại cá trong món Koi Pla này và hình thành vòng tuần hoàn này trong cá.
Khi vào gan, các ấu trùng này tạo ra một loại protein kích thích các tế bào phát triển. Loại protein này chính là nguyên nhân gây ra ung thư. Một vài năm trước, những nhà nghiên cứu đã tìm ra loại protein này, tên là loại Granulin, gần giống với hormone tăng trưởng ở người. Các nhà khoa học tìm ra các loại Granulin này có tạo ra sự phát triển tế bào không kiểm soát, tương tự với quá trình phát triển ung thư.
Sau gần một thập kỷ tuyên truyền về tác hại của Koi Pla, xu hướng có vẻ chuyển biến tích cực. Với tỉ lệ nhiễm đến 80% trong cộng đồng, hiện nay con số này đang có xu hướng giảm. Giới trẻ ngày nay ăn sống uống sôi nhiều hơn thế hệ trước, nhưng những người bảo thủ vẫn tiếp tục ăn món ăn này.
“Tôi nghĩ 60% dân số hiểu được quá trình gây ung thư này”, bác sỹ Banchob nói. “ Họ đã có ý thức hơn về các ấu trùng này nhưng 10% vẫn ăn cá sống. Tôi tin rằng 10% không thể thay đổi, nên chúng tôi hy vọng sẽ thay đổi môi trường, làm cho cá sạch hơn để ít ca lây nhiễm hơn.”
Long Nguyễn
