Giá xăng tăng phi mã, Bộ Tài chính có điều chỉnh giá cơ sở?

Giá xăng trong nước đã tăng lần thứ 6 liên tiếp từ giữa tháng 12.2021 đến nay. Hiện giá xăng đã tiến sát ngưỡng 27.000 đồng một lít sau những lần tăng mạnh liên tục gần đây. Giá xăng tăng khiến nhiều mặt hàng thiết yếu từ lương thực, thực phẩm liên tục tăng giá, trong khi “hầu bao” của nhiều người dân có thu nhập thấp vẫn phải thắt chặt vì dịch bệnh COVID-19. Hiện tại, vấn đề được dư luận quan tâm là Bộ Tài chính sẽ dùng phương thức gì để kiểm soát giá xăng tăng mạnh thời gian tới. Trong khi đó, đã nhiều đề xuất kiến nghị Bộ Tài chính nên điều chỉnh chi phí kinh doanh định mức trong giá cơ sở xăng dầu.

Theo giải thích của Bộ Tài chính, hiện nay, mức chi phí kinh doanh định mức đối với các mặt hàng xăng RON95, E5RON92 lần lượt là 1.050 đồng/lít và 1.250 đồng/lít; đối với các mặt hàng dầu Diezen 0,05s, dầu hỏa, dầu mazut lần lượt là 1.000 đồng/lít; 950 đồng/lít và 561 đồng/lít.

Việc rà soát, đánh giá điều chỉnh chi phí trong kinh doanh xăng dầu đã và đang được Bộ Tài chính rà soát hàng năm theo quy định và cần phải dựa trên báo cáo chuyên đề chi phí kinh doanh được kiểm toán gửi về Bộ Tài chính (kỳ báo cáo chậm nhất là ngày 31.3 hàng năm).

Hiện nay, với xu hướng giá thế giới tăng cao, thì việc tăng chi phí kinh doanh định mức trong giá cơ sở sẽ tác động thêm làm tăng giá xăng dầu trong nước và qua đó tác động đến người tiêu dùng.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, để tiếp tục triển khai cho năm 2022 theo quy định, Bộ Tài chính (Cục Quản lý Giá) đã đề nghị các thương nhân đầu mối báo cáo chi phí kinh doanh theo quy định (gửi về trước 31.3.2022), trên cơ sở đó Bộ sẽ tổng hợp, rà soát và đánh giá.

Đối với kiến nghị linh hoạt thời gian điều hành giá, Bộ Tài chính cho biết, Nghị định 95 đã giảm chu kỳ điều hành xuống còn 10 ngày so với trước đây (15 ngày). Thời gian điều hành giá như trên là phù hợp với thực tế mua bán xăng dầu của đa số các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và giúp giá trong nước phản ánh sát với giá xăng dầu trên thị trường thế giới, đồng thời cũng góp phần đảm bảo được tính công khai, minh bạch trong công tác điều hành giá.
Theo quy định tại Nghị định số 95, giá bán xăng dầu trong nước được thực hiện theo cơ chế thị trường và phù hợp với diễn biến giá xăng dầu thế giới.

Theo thông tin của Bộ Công Thương, thị trường xăng dầu thế giới giai đoạn vừa qua có biến động tăng giá, nguồn cung xăng dầu khan hiếm do ảnh hưởng của các yếu tố chính như: căng thẳng chính trị giữa Nga và Ukraine và bất ổn chính trị tại các nước như Kazakhstan, Libya, Iran… tiếp tục phức tạp, ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu cho thị trường.

Bên cạnh đó, lạm phát tăng cao tại nhiều nước lớn như Mỹ, Trung Quốc... cũng tác động làm giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng cao. Việc giá xăng dầu thành phẩm thế giới tăng cao đã đã tác động làm tăng giá xăng dầu trong nước.

Trước diễn biến phức tạp của thị trường xăng dầu thế giới, lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định, công tác điều hành giá xăng dầu thời gian qua tiếp tục được thực hiện công khai, minh bạch và nhất quán theo cơ chế giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo đúng quy định. Ngoài ra, công cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã được sử dụng linh hoạt, hiệu quả, góp phần làm giảm mức tăng giá xăng dầu trong nước. Đồng thời, Bộ Công Thương đã thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm đảm bảo nguồn cung ứng xăng dầu; đi đối với công tác kiểm soát thị trường và tăng cường công tác dự báo.

"Bộ sẽ chủ động theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng quan trọng, thiết yếu phục vụ đời sống người dân, nhất là những mặt hàng có xu hướng tăng giá như xăng dầu, gas, vật liệu xây dựng.... Trên cơ sở đó tăng cường công tác phối hợp trong triển khai các giải pháp quản lý, điều hành giá để góp phần giữ ổn định giá cả thị trường, không để xảy ra tình trạng mất cân đối cung cầu hàng hóa, xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng chính sách, lợi dụng các thời điểm lễ, Tết để tăng giá bất hợp lý", lãnh đạo Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Hiện 4 loại thuế chiếm 38% giá xăng dầu như thuế nhập khẩu 10%, VAT 10%, thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, thuế bảo vệ môi trường 3.800-4.000đ/lít. Bên cạnh đó, các chi phí khác như: chi phí vận chuyển, định mức kinh doanh, lợi nhuận định mức, quỹ bình ổn, chiếm 62%, dẫn đến giá xăng dầu trong nước cao.

Giới chuyên gia cho rằng, tỷ trọng thuế phí đang đè nặng lên giá xăng dầu, đẩy mặt hàng này tăng nhanh. Vì vậy, cơ quan quản lý cần phải giảm thuế phí để kìm đà tăng của giá xăng dầu.

Trong khi đó, Bộ Công Thương cho biết sẽ đề xuất sử dụng công cụ thuế, phí để bình ổn giá xăng dầu trong nước nếu diễn biến giá xăng dầu quá cao, quá phức tạp, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và đời sống, sản xuất của người dân, doanh nghiệp trong thời gian tới, tác động làm vô hiệu hóa một số công cụ, chính sách phục vụ cho vấn đề phục hồi tổng thể nền kinh tế sau đại dịch, trong bối cảnh công cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Quỹ BOG) có hạn.