Chiếm 14% tỷ trọng trong tổng xuất khẩu tôm của Việt Nam, chỉ đứng sau Mỹ, EU và Nhật Bản, Hàn Quốc là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của sản phẩm tôm Việt Nam. Tuy nhiên, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường này đang thực hiện theo cơ chế hạn ngạch, nếu ngoài hạn ngạch, thì mức thuế nhập khẩu có thể lên tới 20%.
Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, 2 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt hơn 46 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022. Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc những tháng đầu năm nay đi theo xu hướng giảm chung trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái, lạm phát tăng, sức mua giảm.
Năm 2022, Hàn Quốc là thị trường có nhu cầu tiêu thụ tôm ổn định, cộng với lợi thế khoảng cách vận chuyển gần, lạm phát không căng thẳng như các nước phương Tây. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc năm 2022 đạt 468 triệu USD, tăng 26% so với năm 2021.
Trong 5 năm (2018-2022), xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc tăng trưởng khá ổn định từ 386 triệu USD năm 2018 lên 468 triệu USD năm 2022, tăng 21%. Đặc biệt, các sản phẩm tôm chân trắng xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng trưởng cao và liên tục từ năm 2019 đến nay.
Hiệp định FTA giữa Việt Nam với Hàn Quốc thực thi từ năm 2015 đến nay, tưởng như tạo thuận lợi về thương mại và thuế quan nhập khẩu cho sản phẩm tôm Việt Nam. Tuy nhiên, theo thông tin chi tiết từ các doanh nghiệp, thì sản phẩm tôm Việt Nam nhập khẩu vào Hàn Quốc đang bị "vướng" quy định về hạn ngạch.
Đó là tình trạng Chính phủ Hàn Quốc yêu cầu đấu giá mua hạn ngạch nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào nước này với giá 14 - 16% giá trị nhập khẩu. Nếu ngoài quota thì mức thuế nhập khẩu là 20%. Như vậy, nhập khẩu tôm Việt Nam vào Hàn Quốc chịu mức thuế 14 - 20%.
Theo các doanh nghiệp, đây là một bất lợi lớn và làm giảm sức cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường Hàn Quốc.
Trong khi Peru và Hàn Quốc cũng có FTA (thuế 20% giảm theo lộ trình 5 năm từ tháng 8.2011, đến nay đã về 0%), nhưng sản phẩm tôm Peru xuất vào thị trường Hàn Quốc không có quota, và thuế đã về 0%.
Mỗi năm, Hàn Quốc nhập khẩu trên 100.000 tấn tôm với trị giá từ 800 triệu - 1 tỉ USD. Trong đó, tôm Việt Nam luôn chiếm thị phần cao nhất, trên 50%. Số lượng tôm xuất khẩu sang Hàn Quốc của Việt Nam đã hơn 50.000 tấn, tức là hiện tại đã cao gấp 3 - 4 lần số lượng trong quota (15.000 tấn với mức thuế nhập khẩu 0%). Đối với nguồn cung từ Peru, từ 2018-2022, nhập khẩu tôm vào Hàn Quốc từ Peru tăng gấp 10 lần. Riêng năm 2022, nhập khẩu tôm vào Hàn Quốc từ Peru ghi nhận mức tăng trưởng mạnh 176% so với năm 2021.
Các doanh nghiệp thủy sản nói rằng sản phẩm tôm Việt Nam nhập khẩu vào Hàn Quốc đang bị Chính phủ nước này "đối xử" bất công.
Chính phủ Hàn Quốc yêu cầu đấu giá mua quota nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào nước này với giá 14 - 16% giá trị nhập khẩu. Nếu ngoài quota thì mức thuế nhập khẩu là 20%. Như vậy, nhập khẩu tôm Việt Nam của Hàn Quốc chịu mức thuế 14 - 20% là chưa đúng tinh thần của của FTA giữa Việt Nam và Hàn Quốc. Đặc biệt thấy rõ sự phân biệt đối xử khi so với FTA Hàn Quốc - Peru, tôm nhập từ Peru không cần quota và được hưởng mức thuế 0%.
Để cải thiện khả năng cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường Hàn Quốc và gia tăng xuất khẩu vào thị trường này, VASEP đã gửi công văn tới Bộ trưởng Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao rà soát và kiến nghị với phía Hàn Quốc xem xét việc bãi bỏ hạn ngạch nhập khẩu tôm từ Việt Nam và có giải pháp liên quan đến việc điều chỉnh thuế suất về 0% cho tôm Việt Nam trong VKFTA (giống Peru).
.jpg "Bảo vệ chủ quyền số, tránh bị nước ngoài thâu tóm dữ liệu")
