Nhiều bà mẹ phát hoảng khi thấy con mình chỉ mới 2, 3 tuổi đã nói giọng như người lớn, có kinh nguyệt… thậm chí có trẻ mới chỉ có hơn 1 tuổi đã có kinh nguyệt khiến các bà mẹ quá hoảng loạn, lập tức đưa trẻ đến bệnh viện cầu cứu bác sĩ vì tình trạng dậy thì bất thường trên.
18 tháng tuổi đã có kinh nguyệt
Nhanh nhảu bước vào cầu thang máy, TS.BS Huỳnh Thoại Loan - Trưởng khoa Thận nội tiết (Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM) phát hiện có một bà mẹ dẫn theo đứacon trai chừng 3 tuổi. Thang máy đóng cửa lại đưa bác sĩ Loan cùng 2 mẹ con bé trai 3 tuổi lên lầu 2. Trong lúc thang máy di chuyển, bác sĩ Loan đứng phía trước 2 mẹ con bétrai. Bất ngờ vị bác sĩ này nghe phía sau lưng mình một giọng nói “ồ ề” như một người đàn ông trưởng thành.
Thoáng chút giật mình, bác sĩ Loan nhớ lại lúc vào cầu thang máy chỉ có chị và 2 mẹ conbétrai chừng 3 tuổi sao giờ lại nghe có giọng người đàn ông. Bác sĩ Loan bắt đầu có cảm giác rùng mình, chị nghĩ không lẽ… Khi thang máy mở ra, bác sĩLoan lùi lại một bước để xem phía sau mình có ai nữa không, chị thấy chỉ có đúng 2 mẹ conbé trai khoảng 3 tuổi dắt nhau ra khỏi cầu thang.
“Đó là một bé nam dậy thì sớm nhất trong vòng 10 năm qua mà bệnh viện này phát hiện. Cháu bé cảm thấy rất mặc cảm nên rất ít nói chuyện”, bác sĩ Loan cho hay.
Theo bác sĩ Loan, từ khi Bệnh viện Nhi đồng 1 tiếp nhận khám và điều trị trẻ dậy thì sớm vào năm 2007 đến nay cho thấy, trẻ em bị dậy thì sớm có dấu hiệu ngày càng gia tăng. Nếu như vào thời điểm năm 2007 chỉ có 7, 8 ca trẻ đến khám dậy thì sớm thì hiện nay có đến hơn 200 ca khám dậy thì sớm.
“Hiện bệnh viện đang điều trị cho khoảng 120 trẻ dậy thì sớm. Cá biệt có 1 bé gái chỉ mới 18 tháng tuổi đã có kinh nguyệt. Tuy nhiên lúc đầu gia đình nghĩ cháu bé bị xuất huyết âm đạo và nghi có người xâm hại cháu, nhưng sau đó thấy tình trạng trên rất đều đặn, người mẹ mới hốt hoảng phát hiện con mình có kinh nguyệt thực sự đã tìm đến đây để cầu cứu bác sĩ”, bác sĩ Loan cho biết.
90% nữ giới dậy thì không rõ nguyên nhân
Theo bác sĩ Loan, dậy thì là sự thay đổi xoay quanh 1 trục gồm:hạ đồi, tuyến yên và tuyến sinh dục (nữ là buồng trứng, nam là tinh hoàn). Làm thế nào để việc đóng mở trục trên đúng lúc, giúp việc dậy thì xảy ra nhịp nhàng, đúng khoa học (tức là nam bước vào tuổi dậy thì phải từ 9 tuổi trở lên; còn nữ phải từ 8 tuổi trở lên).
Bác sĩ Loan cũng cho biết mặc dù hiện nay khoa học vẫn chưa biết có bao nhiêu loại nội tiết tố ẩn danh tham gia vào quá trình dậy thì trên để được nhịp nhàng, đúng khoa học nhưng đã xác định được một số yếu tố có liên quan đến dậy thì sớm như: chủng dân, tiền sử gia đình. Đây là 2 yếu tố được khoa học xác nhận.
Ngoài ra dậy thì sớm còn có liên quan đến một số yếu tố khác còn tranh cãi như: tăng cân; trẻ tiếp xúc nhiều với hình ảnh, phim… gợi ý đến yếu tố giới tính; tuổi dậy thì có dấu hiệu sớm.
Cũng theo bác sĩ Loan có đến 90% nữ giới dậy thì sớm không rõnguyên nhân; còn ở nam giới có 40% có nguyên nhân. Đa số các nguyên nhân khiến nam giới dậy thì sớm do khối u lành tính nằm ở vùng hạ đồi, tiết ra chất để kích phát trẻ dậy thì.
“Trong trường hợp trẻ dậy thì sớm có nguyên nhân do khối u, chúng tôi xác định xem khối u trên lành tính hay ác tính để phẫu thuật lấy trọn khối u hay lấy một phần. Nếu trẻ dậy thì khôngrõ nguyên nhân thì các bác sĩ dùng thuốc ức chế cạnh tranh, tiêm mỗi tháng 1 lần. Việc tiêm này sẽ kéo dài đến khi trẻ bước vào đúng tuổi dậy thì mới thôi”, bác sĩ Loan cho biết.
Bác sĩ Loan cho rằng trẻ dậy thì sớm để lại rất nhiều ảnh hưởng về sức khỏe, tâm lý. Thường những trẻ dậy thì sớm sẽ bị lùn ở giai đoạn trưởng thành do bộc phát xương vào giai đoạn chưa trưởng thành nên đóng đầu xương sớm.
Bên cạnh đó, những trẻ dậy thì sớm dễ bị mọi người để ý gây ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ; đồng thời trẻ không thể xoay sở được sinh hoạt cá nhân, nhất là những bé gái có kinh nguyệt.
Để tránh nguy cơ trẻ dậy thì sớm, bác sĩ Loan đề nghị các bậc phụ huynh tuyệt đối không để trẻ tăng cân và chiều cao so với chuẩn; hạn chế trẻ tiếp xúc với các tình huống, hình ảnh, gợi đến quan hệ giới tính; tránh cho trẻ sử dụng những sản phẩm làm đẹp như: dầu gội đầu, sữa tắm có hoạt chất estrogen; hạn chế ăn thịt những con vật có sử dụng chất vỗ béo...
"Tôi rất buồn cười cho nhiều bậc phụ huynh cứ đi khoe con mình thường nói cháu lớn nhanh lắm, tăng cân nhiều. Nhiều phụ huynh muốn con tăngcân hỏi thăm sử dụng thức ăn gì để cháu nhanh tăng cân. Đó là những sai lầm, các bậc phụ huynh nên giữ con ở mức trong lượng giới hạn”, bác sĩ Loan chia sẻ.
Hồ Quang