Reuters ngày 22.11 đưa tin Hội nghị ASEAN thành lập Cộng đồng kinh tế ASEAN, nhằm tạo một hoạt động thương mại-đầu tư tự do hơn trong khối Hiệp hội các nước Đông Nam Á vốn có 625 triệu dân và tổng sản lượng kinh tế 2.600 tỉ USD.
Hội nghị ASEAN thành lập Cộng đồng kinh tế ASEAN với bản tuyên bố có chữ ký của lãnh đạo 10 nước là Malaysia, Indonesia, Singapore, Brunei, Thái Lan, Philippines, Việt Nam, Lào, Campuchia và Myanmar.
Cộng đồng kinh tế ASEAN (viết tắt ACE) tạo tối đa cơ hội cụ thể cho sự hội nhập của một khu vực mà tổng sản phẩm nội địa (GDP) cộng lại giúp khối 10 nước Đông Nam Á trở thành nền kinh tế lớn hàng thứ 7 thế giới.
Thủ tướng Malaysia Najib Razak nói: "Trên thực tế, chúng ta hầu như loại bỏ hàng rào thuế quan giữa chúng ta. Ngay chúng ta phải bảo đảm hoạt động tự do hơn, loại bỏ các rào cản cản trở sự tăng trưởng và đầu tư".
Các nước ASEAN nhắm đến những chiến lược hội nhập kinh tế, công nhận các tiêu chuẩn chuyên môn của mỗi quốc gia thành viên, tư vấn kỹ lưỡng hơn về các chính sách kinh tế vĩ mô và tài chính.
Các nước thành viên cũng đồng ý tăng cường tính kết nối của cơ sở hạ tầng vận tải và liên lạc, tạo điều kiện dễ dàng cho thương mại điện tử, kết hợp các công nghiệp để quảng bá nguồn lực khu vực, và tăng cường sự tham gia của tư nhân vào nền kinh tế.
8 nhóm nghề sẽ có thể hoạt động dễ dàng hơn trong toàn khu vực: kỹ sư, kiến trúc sư, y tá, bác sĩ, bác sĩ nha khoa, kế toán, giám định viên và nhân viên ngành du lịch.
Tiếp sau lễ ký Tuyên bố lập ACE, lãnh đạo 10 nước Đông Nam Á họp với 8 lãnh đạo các nước châu Á - Thái Bình Dương là Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nga, Úc và New Zealand.
Tại hội nghị này, Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ nêu quan ngại về việc TQ có những hành động hung hăng nhằm độc chiếm 90% biển Đông.
Ngày 21.11, khi nói chuyện song phương với các lãnh đạo ASEAN, ông Obama nói các nước nên chấm dứt xây đảo nhân tạo và quân sự hóa chúng trên vùng biển Đông tranh chấp.
TQ đã cải tạo trái phép các bãi nửa chìm trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam thành những đảo nhân tạo và xây đường băng cùng cơ sở hạ tầng trên các đảo bồi lấn trái phép này.
Hành động này của TQ khiến đa phần các nước Đông Á quan ngại về ý đồ của TQ, và về quyền tự do hàng hải trên một tuyến hàng hóa đường biển trị giá 5.000 tỉ USD/năm.
TQ đã nhấn mạnh chủ quyền lãnh thổ trên 90% biển Đông, một tuyên bố chồng lấn với 4 nước Đông Nam Á. Mỹ đã cử tàu chiến và máy bay ném bom B-52 đi vào vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà TQ xây trái phép, để thực hiện quyền tự do hàng hải ở vùng biển này.
Thủ tướng TQ Lý Khắc Cường dự hội nghị thượng đỉnh ASEAN, nói các nước ngoài khu vực đang "can thiệp cấp cao", biến tranh chấp biển Đông thành "một vấn đề liên quan đến sự ổn định, hòa bình và quyền tự do hàng hải ở biển Đông", theo Tân Hoa Xã dẫn lời ông Lý vào khuya 21.11.
Ông Lý kêu gọi đối thoại giữa "các nước có liên quan trực tiếp" về vấn đề tranh chấp: "Chỉ khi nào mở rộng các quyền lợi chung của chúng ta, tìm kiếm tiếng nói chung, thì chúng ta có thể thu hẹp những bất đồng".
Bảo Vĩnh (theo Reuters)
