InCham: Dự thảo Luật Đầu tư theo phương thức công tư còn mơ hồ

Theo dự thảo luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, vốn đầu tư tối thiểu của dự án PPP được đánh dấu ở mức 200 tỉ đồng (tương đương 8,7 triệu USD), trừ trường hợp thỏa thuận quản lý và điều hành.

Theo Bộ KH-ĐT, các yêu cầu về tổng vốn đầu tư tối thiểu cho các dự án PPP là cần thiết để lựa chọn các dự án xứng đáng để đầu tư, do các hợp đồng PPP thường là các hợp đồng dài hạn đòi hỏi nhiều cam kết của chính phủ.

“Do đó, điều kiện này sẽ ngăn chặn các gói đầu tư mỏng dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp. Quy định này đặt ra câu hỏi làm thế nào các dự án dưới 200 tỉ đồngcó thể được thực hiện dưới hình thức PPP?”, InCham đặt câu hỏi.

Trong bài phát biểu, InCham cho biết tỷ lệ các dự án nằm dưới ngưỡng bị cắt là rất thấp, theo dữ liệu của Bộ KH-ĐT, con số này chỉ khoảng 30%. Đáng nói là nhiều dự án quy mô nhỏ về y tế, khoa học và công nghệ, bảo vệ môi trường và giáo dục với tổng vốn đầu tư dưới 200 tỉ đồng,nhưng vẫn thuộc các ngành được khuyến khích vì giá trị gia tăng của họ đối với xã hội, cũng nên có một cơ sở pháp lý để được coi là một dự án PPP.

Do đó, InCham đề xuất Chính phủ có thể xem xét ban hành một nghị định hướng dẫn với các quy định tương tự, nhưng đơn giản hơn luật PPP đối với các dự án quy mô nhỏ như vậy.

Ngoài ra, các dự án PPP sẽ được phân loại theo các chỉ số cụ thể, tương tự như việc phân loại các dự án được quy định theo Luật Đầu tư và Luật Đầu tư công.

Cụ thể, một số dự án sẽ phải được sự chấp thuận của Quốc hội; trong khi đối với một số dự án, các chính sách sẽ được Thủ tướng phê duyệt và một số dự án sẽ được sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền quy định trong dự thảo luật PPP.

Tuy nhiên, việc cơ quan nào có thẩm quyền quyết định chính sách đầu tư còn nhiều mập mờ. Đặc biệt, các cơ quan có thẩm quyền bao gồm các bộ và UBND tỉnh/thành phố có thẩm quyền phê duyệt các dự án không được phê duyệt ở cấp Quốc hội hoặc Thủ tướng. Tuy nhiên, dự thảo luật không quy định rõ ràng về việc ủy quyền cho bên nào phê duyệt dự án đầu tư trong lĩnh vực PPP giữa các cơ quan khác nhau.

“Sự mơ hồ như vậy trong dự thảo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư sẽ dẫn đến các vấn đề phức tạp về phía phê duyệt dự án, điều này sẽ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư và làm phát sinh nhiều vấn đề, bao gồm việc không chắc chắn về khung thời gian cần thiết để dự án được phê duyệt đầu tư. Như vậy, chúng tôi đề xuất dự thảo cần phải rõ ràng về sự quy định thẩm quyền giữa các cơ quan khác nhau ở các cấp khác nhau để giảm thiểu sự không chắc chắn về các khía cạnh chính sách”, InCham khẳng định.

Về vấn đề chấm dứt hợp đồng PPP, theo Điều 46 của Dự thảo luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, việc chấm dứt sớm hợp đồng PPP có thể được nhà đầu tư áp dụng trong 2 trường hợp: Một là các cơ quan nhà nước được ủy quyền hoặc các bên tham gia ký kết hợp đồng vi phạm nghiêm trọng việc thực hiện nghĩa vụ của hợp đồng PPP. Hai là trong trường hợp đạt được thỏa thuận chấm dứt hợp đồng PPP với các cơ quan nhà nước được ủy quyền hoặc các bên tham gia kýkết hợp đồng, đồng thời được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt chính sách đầu tư phê duyệt.

“Chúng tôi nhận thấy ở cả 2 trường hợp, các nhà đầu tư không được coi là bình đẳng và có ít thuận lợi hơn so với các cơ quan nhà nước được ủy quyền. Quyền và lợi ích của nhà đầu tư nên được bảo vệ và tôn trọng”, InCham khẳng định.

Do đó, hiệp hội nàycho rằng quyền và lợi ích của nhà đầu tư nên được bảo vệ và tôn trọng bằng cách: Tiếp tục mở rộng các trường hợp mà nhà đầu tư có thể chấm dứt trước thời hạn của hợp đồng theo quy định của chấm dứt hợp đồng luật dân sự.

“Đồng thời, các cơ quan nhà nước được ủy quyền chấm dứt hợp đồng PPP khi xác định được rằng nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp dự án không có khả năng thực hiện nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng PPP và không thể chuyển nhượng dự án cho bên thứ 3 theo quy định của Dự thảo luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư”, InCham nhấn mạnh.