Iran kết án ‘điệp viên’ Mỹ gốc Hoa 10 năm tù

Người phát ngôn Gholam-Hossein Mohseni-Eje’i của Bộ Tư pháp Iran nói một công dân Mỹ mangquốc tịch của một nước thứ hai bị kết án là “điệp viên Mỹ xâm nhập”, theo trang tin điện tử Mizan.

Ông nói bị cáo xâm nhập Iran thông qua một đầu mối đặc biệtnhưng bịcơ quan tình báo phát hiện và bắt giữ. Ông cho biết bị cáo thực hiệnmột kế hoạch xâm nhập chính phủ Iran “do Mỹ chỉ đạo trực tiếp”, và án sơ thẩm tuyên bị cáo 10 năm tù nhưng bị cáo có quyền kháng án.

Ông Mohseni-Eje’i không nói bị cáo là ainhưng sau đó trangMizancho biết làXiyue Wang, 37 tuổi, người Mỹ gốc Hoa,sinh viên tốt nghiệp khoa sử Đại học Princeton.

Trường Princetontuyên bố sẽ làm tất cả để hỗ trợ Wang và gia đình. Trường cho biết Wang đang cố gắng làm luận án tiến sĩ về lịch sử Âu - Á cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Wang đến Iran hồi hè 2016để nghiên cứu về lịch sử hành chính và văn hóa thời cuối triều đại Qajar.

Trang tin Mizan thân Bộ Tư pháp Irannói Wang hoạt động tình báo với vỏ bọc nhà nghiên cứu, lập hồ sơ kỹ thuật số “cho tổ chức tình báo chống Iran lớn nhất thế giới”. Họ cũngnói cáo buộc chống lại Wang dựa trên “nguồn tin chỉ điểm nặc danh”.

Mizan còn viết Wang “đến Iran với vỏ bọc sinh viên đi nghiên cứu, nhưng thu thập thông tin tuyệt mật và bí mật cho các tổ chức như chính phủ Mỹ, Đại học Harvard và Viện nghiên cứu Ba Tư (Anh). Wang cònxâm nhập hồ sơ quốc gia Iran để lập bộ hồ sơ kỹ thuật số 4.500 trang”.

Bộ Ngoại giao Mỹ lập tức kêu gọi thả tất cả công dân Mỹ và công dân nước ngoài bị Iran bắt giam. Bộ nàynói sự an toàncủa công dân Mỹ đượcquan tâm hàng đầu, đồng thời cảnh báo công dân Mỹ, nhất là người có quốc tịch kép nên cẩn trọng nếu muốn đến Iran, cần đọc kỹ cảnh báo mới nhất của Bộ.

Không thể xác minh các cáo buộc đối với Wang một cách độc lập, vì Iran có lịch sử vu cáo nhiều công dân mang quốc tịch kép bị giam giữ "làm gián điệp, chống phá nhà nước" .

Năm 2016, lãnh đạo tối cao Iran là Giáo chủ Ali Khamenei cảnh báo phải đề phòng “giặc xâm nhập” hệ thống chính trị Iran. Từ đó, chữ “giặc xâm nhập” trở thành “từ khóa” để chỉ người bị chính quyền tố cáo có quan hệ với phương Tây.

Có nhiều công dân Iran mang quốc tịch kép Mỹ, Anh, Áo, Canada, Pháp bị Iran bắt trong năm qua, bị nhốt và bị kếttội làm gián điệp, "cộng tác"với các chính phủ thù địch với Iran.

Đầu năm 2016, Iran thả nhà báo Jason Rezaian người Mỹ gốc Iran của tờ Washington Post,bị giam 18 tháng vì tội “hoạt động tình báo”. Rezaian hiệnđang kiện chính phủ Iran, cáo buộc Tehran bắt con tin và tra tấn.

Hiện có những công dân Mỹ mang quốc tịch kép bị tù ở Iran như Baquer Namazi người Mỹ gốc Iran, một cựu quan chức UNICEF bị kết án 10 năm tù cùng con trai ông là Siamak Namazi.Hay Nizar Zakka, một chuyên gia công nghệ người Lebanon có thẻ thường trú dài hạn ở Mỹ. Ông này bị Iran bắt năm 2015 với tội danh làm gián điệp.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres gần đây đãliên lạc với Tổng thống Iran Hassan Rouhani để hỏi nguyên nhân vì saohọ bị tù.

Theo AP, Zakka bị bắt cóc tại Tehransau khi ông tham dự một hội nghị tổ chức hồi tháng 9.2015. Sau này có tin chính quyền Iran nhốt ông. Năm 2016, ông bị kết án 10 năm tù và mứctiền phạt 4,2 triệu USDsau khibị buộc tội cấu kết chống phá nhà nước Iran, theo luật sư của ông cho biết hồi tháng 9.2016.

Zakka đã tiến hành cuộc tuyệt thực lần thứ năm từ ngày 28.6nhằm gây sức ép để chính quyền Iran phải thả ông vô điều kiện. Ông nói sẽ còn tuyệt thực cho đến khi được thả.

Đến ngày 16.7 vừa qua, sau 18 ngày tuyệt thực,Zakka một lần nữayêu cầu Iran trả tự do.“Tôi đã rất mệt, không còn khỏe. Đừng để tôi chết trong im lặng”, theo những trang mạng xã hội Lebanon trích dẫn lời ông.

Trước đó, ngày 4.7, con trai ông là Nadim Zakka đã gửi thư đến Tổng thống Hassan Rouhani, xin lãnh đạo Iran thả cha của anh.