Từng là cựu người mẫu - sau thành danh nhờ nhiếp ảnh, nữ nghệ sĩ kỳ cựu Ellen von Unwerth đã dành 3 thập niên để chụp ảnh phái đẹp. Những tác phẩm của bà, vốn in đậm ấn mạnh mẽ, đầy sức sống nhưng không kém phần nữ tính và quyến rũ, giúp tôn vinh hàng loạt ‘bóng hồng’ nổi tiếng thế giới như Rihanna, Gisele Bündchen, và Kate Moss.
Khi von Unwerth bắt đầu tham gia làm mẫu ảnh, bà nhận ra điều không mong muốn ở công việc này: sự đơ cứng và tĩnh lặng. “Khi còn là người mẫu, tôi thường được bảo phải giữ nguyên tư thế, hoặc phải xoay người sang 1 hướng cố định”, nữ nhiếp ảnh gia trả lời phóng viên tạp chí mỹ thuật Artsy từ Paris.
Sự nghiệp nơi làng mốt của von Unwerth kéo dài 10 năm. Ngay sau đó, bà quyết định tự mình cầm máy và tạo ra thay đổi. “Khi chụp ảnh, tôi khuyến khích người mẫu hành xử thật tự nhiên trước ống kính”, bà lý giải. “Tôi cho họ những ‘vai diễn’ để hóa thân. Kết quả là bạn nắm bắt được những khoảnh khắc thú vị khi họ thể hiện xúc cảm qua dáng vẻ, chứ không chỉ phô bày nét đẹp ngoại hình - đấy là điều tôi trông đợi”.
Claudia Schiffer và Kate Moss là 2 trong số nhiều mỹ nhân làng mốt từng hợp tác thành công cùng von Unwerth
Những shot ảnh đặc trưng mang thương hiệu von Unwerth: phảng phất dấu ấn điện ảnh, gợi cảm và nữ tính, đã từng ‘ngự trị’ khắp trang bìa nhiều tạp chí hàng đầu như Vogue, Interview và Vanity Fair. Bà được khen ngợi vì khả năng biến từng chủ thể trên ảnh thành biểu trưng lôi cuốn, mỹ miều về nhan sắc, trong khi không để mất đi cá tính của riêng họ.
“Tôi nghĩ những người mẫu thấy thoải mái khi chụp ảnh cùng tôi”, von Unwerth bày tỏ.
Ellen von Unwerth tại triển lãm ‘Devotion! 30 Years of Photographing Women‘
Nhân sự kiện triển lãm thành tựu ‘Devotion! 30 Years of Photographing Women’, kỷ niệm 3 thập niên gắn bó với nghiệp cầm máy của nữ nghệ sĩ (đang diễn ra tại bảo tàng nhiếp Fotografiska chi nhánh New York từ đây đến 29.3.2020), von Unwerth có buổi trò chuyện cùng Artsy xoay quanh 5 tác phẩm ấn tượng đặc biệt trong chương trình và một số câu chuyện hậu trường về chúng.
‘Guess Who?’ (1989)
Năm 1989, series ảnh von Unwerth chụp siêu mẫu Claudia Schiffer, bấy giờ vẫn là một thiếu nữ vô danh, đã trở thành ‘bệ phóng’ tạo dựng tên tuổi cho cả hai. “Claudia Schiffer chiếm vị trí rất, rất quan trọng trong sự nghiệp cầm máy của tôi”, nữ nhiếp ảnh gia hồi tưởng. “Tôi yêu bức ảnh đơn thuần vì cảm nhận trẻ trung, tươi mới ở Claudia, nhưng cùng lúc, tác phẩm vẫn toát lên sự thơ ngây”.
Von Unwerth, lúc này đang hợp tác cùng nhà thiết kế thời trang người Anh Katharine Hamnett, bất ngờ nhận đề nghị chụp ảnh Schiffer từ tờ Elle của Đức. Bà kể: “Tôi đã nghĩ, ‘Ồ, một cô gái người Đức thật dễ thương’, nhưng khi về nhà, kiểm tra những tấm hình vừa chụp, tôi nhận ra Claudia thật sự rất giống Brigitte Bardot”.
“Cô ấy không những có sắc vóc, mà cả sự gợi cảm. Về sau, chúng tôi đã cùng Claudia phát huy vẻ đẹp ấy”.
Nữ nhiếp ảnh gia thực hiện series ‘Guess Who?’ cùng nhà thiết kế thời trang gạo cội Paul Marciano - người sáng lập thương hiệu Guess được ưa chuộng tại Mỹ. Marciano cũng là nhân vật đã hỗ trợ xây dựng chiến dịch quảng bá tên tuổi đầu tiên cho von Unwerth và Schiffer.
Dự án được chụp tại Nashville, Tennessee. “Chúng tôi muốn một bối cảnh phong cách viễn tây, lấy cảm hứng từ Dolly Parton”, von Unwerth nói. Ý tưởng cho chuỗi ảnh là một cặp đôi cùng du lịch khắp nước Mỹ.
Von Unwerth, người đã gắn bó với hãng Guess suốt 10 năm, bày tỏ, hành trình chụp series ảnh đầu tay cùng Schiffer là một trãi nghiệm vui khó quên.
‘Bathtub’ (1996)
Thời điển von Unwerth cộng tác cùng Naomi Campbell và Kate Moss cho dự án ảnh của tờ Vogue (Hoa Kỳ) năm 1996 - diễn ra trong một phòng khách sạn ở Paris, 2 người đẹp chỉ vừa bắt đầu nổi danh như những siêu mẫu quốc tế.
Series ảnh đã tạo ra dấu ấn lý thú không ngờ. “Tôi chụp với tốc độ rất nhanh, và chúng tôi nhanh chóng hết mẫu quần áo để thay. Tôi đã hỏi ê-kíp nên chụp thế nào tiếp theo”, nữ nghệ sĩ vui vẻ nhớ lại, “Sau đó tôi trông thấy những cái mũ ngộ nghĩnh ai đó mang đến, và tôi nói, ‘Thôi nào, hãy thử chụp với mấy cái mũ kia, nếu chúng ta không còn mẫu đồ nào khác, và để 2 cô gái ngồi vào bồn tắm xem sao!’”
Buổi chụp có không khí như một bữa party sôi động, von Unwerth chia sẻ, và niềm vui được phản ánh trên chính những bức ảnh rực rỡ. “Tôi yêu bức hình vì chỉ cần nhìn qua, bạn có thể cảm nhận tình bạn đẹp giữa họ. Shot ảnh có nét gì đó thật vô tư, dễ thương và độc đáo”, bà nói. “Đó chính là lý do tôi yêu nhiếp ảnh: ma thuật trong nó. Bạn không thể biết trước khi nào bạn có trong tay một tấm ảnh tuyệt vời”.
‘Gisele’ (2004)
Tại buổi chụp ảnh cho thương hiệu Victoria’s Secret ở một bãi biển thuộc Saint Tropez (Pháp), siêu mẫu gốc Brazil Gisele Bündchen bất chợt đề nghị von Unwerth, ‘tôi nướng món gì đó ở đây nhé’. Nữ nghệ sĩ hồi tưởng, ‘Cô ấy nhảy cẫng lên, có một bếp nướng cũ đặt ngay bờ biển và Gisele bắt đầu thử nấu gì đó. Cô ấy không mấy thành công nhưng Gisele trông thật duyên dáng trong khoảnh khắc đó’.
Victoria’s Secret nổi tiếng với những shot ảnh quảng bá thuần chất gợi cảm, nhưng von Unwerth đã khôn khéo tạo nên một tác phẩm đáng nhớ qua phương diện khác: Bündchen với bộ bikini nóng bỏng, trên đôi giày cao gót, lại cầm trong tay một cái kẹp thịt nướng.
Tác phẩm đồng thời ‘làm dịu’ ấn tượng nghiêm túc thường thấy ở Bündchen trên những bức ảnh. “Tôi thích nét vô tư ẩn hiện nơi shot hình, khi Gisele trông thật thoải mái hớp một ngụm từ chai vang rosé”, von Unwerth nói. “Một góc nhìn khác về Gisele công chúng không thường được thấy”.
‘Peaches’ (2002)
Trong cuốn sách ảnh 18+ ấn tượng ‘Revenge’ (phát hành năm 2003) von Unwerth chụp tại lâu đài Le Domaine de Rouilly le Bas ở Guérard, Pháp, ‘Peaches’ là shot ảnh bà đặc biệt yêu thích.
Trên ảnh, một nhóm phụ nữ trẻ cùng ngồi bên vệ đường ăn những quả đào tươi. Dáng ngồi hồn nhiên, không dè dặt, cho phép người xem nhìn trực diện phần dưới những chiếc váy họ mặc. Cảm nhận vô tư, đôi lúc sẵn lòng khiêu khích trở thành dấu ấn ‘tự do nghệ thuật’ von Unwerth mong muốn truyền đạt qua chuỗi ảnh trắng đen quyến rũ.
“Phong cách ảnh đen trắng, tôi nghĩ, có thể phản ánh nhiều xúc cảm hơn, và chúng luôn trông ‘bất tử’”.
‘Rated R’ (2009)
Khi cần những bức ảnh quảng bá cho album ‘Rated R’ ra mắt năm 2009, Rihanna lập tức nghĩ đến von Unwerth. “Cô ấy gọi điện cho tôi, ‘Ellen, bà đang ở đâu đấy?’”, nữ nghệ sĩ nhớ lại series ảnh đáng nhớ bà cộng tác cùng ngôi sao âm nhạc gốc Barbados, người bà từng làm việc chung trước đó. “Tôi trả lời rằng tôi đang ở Berlin. Rihanna nhanh chóng đáp, ‘Tôi sẽ đến ngay’”.
Hôm sau, nữ ca sĩ tới gặp và trao đổi với von Unwerth về kế hoạch chụp ảnh giới thiệu album mới. Theo yêu cầu từ nhiếp ảnh gia, họ thực hiện dự án ngay tại Berlin, trong một khu công nghiệp bỏ hoang.
Hình ảnh Rihanna quấn quanh ngực dãy dây thép gai và một chiếc áo corset đã xuất hiện trên bìa đĩa bản hit nổi tiếng ‘Russian Roulette’. Số ảnh còn lại cũng làm nền quảng bá cho toàn bộ album nhạc.
Von Unwerth bày tỏ, bà ngưỡng mộ phong thái mạnh mẽ đặc trưng ở Rihanna. “Bức hình được tôi chọn đưa vào triển lãm bởi nó thể hiện rõ sự mạnh mẽ, độc lập, nhưng cùng lúc vẫn mang một chiều sâu riêng”.
Như Ý (tin, ảnh: Artsy)