Khó giảm lãi suất cho vay do xử lý nợ xấu còn chậm

Theo Ủy ban giám sát Tài chính Quốc gia, trong 8 tháng đầu năm, thanh khoản trên thị trường tiếp tục ổn định, lãi suất huy động và cho vay ở mức thấp. Việc phấn đấu giảm lãi suất cho vay những tháng cuối năm có các yếu tố thuận lợi do thanh khoản liên ngân hàng dồi dào; tỷ lệ tín dụng/huy động là 84,6%, giảm so với mức 85,7% cuối năm 2015. Chưa kể, áp lực tăng lãi suất do yếu tố tỷ giá được giảm thiểu do thị trường ngoại hối ổn định, lãi suất trái phiếu Chính phủ tiếp tục giảm ở các kỳ hạn cùng với việc trái phiếu Chính phủ đã đạt hơn 89% kế hoạch năm sẽ giảm áp lực lên lãi suất ngân hàng.

Tuy nhiên, việc giảm lãi suất cho vay còn gặp một số thách thức do tiến trình xử lý nợ xấu diễn ra còn chậm. Nợ xấu tính đến tháng 6.2016 toàn hệ thống là 2,78%, tăng 0,23 điểm % so với cuối năm 2015. Số nợ xấu được xử lý trong 6 tháng đầu năm là 59,7 nghìn tỉ đồng (giảm 14,55% so cùng kỳ năm trước), chủ yếu là nhờ khách hàng trả nợ gần 31 nghìn tỉ đồng, số nợ xấu bán cho VAMC đạt 8,88 nghìn tỉ đồng.

Về hệ thống tài chính, Ủy ban giám sát Tài chính Quốc gia nói rằng 8 tháng đầu năm đã đảm bảo tốt khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế do thanh khoản của khu vực ngân hàng khá dồi dào. Tính đến 31.7.2016, tổng nguồn vốn cung ứng cho nền kinh tế đạt 7.489 nghìn tỉ đồng, tăng 12,5% so với cuối năm 2015. Trong đó, vốn cung ứng của khu vực ngân hàng chiếm 74,9%, tăng 9,1% so với đầu năm, còn lại thị trường vốn (gồm cổ phiếu và trái phiếu) đóng góp xấp xỉ 25,1% tổng cung ứng vốn, tăng 24,3% so với đầu năm.

Vốn huy động từ hệ thống các tổ chức tín dụng cũng tăng khoảng 11% so với đầu năm, song tín dụng chỉ tăng ở mức tương đương so với cùng kỳ năm trước (9,2%) và chưa có dấu hiệu bứt phá bước trong quý 3/2016.

Tín dụng các khu vực ưu tiên tăng trưởng thấp hơn mức chung của toàn hệ thống cho thấy khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế chưa cao. Cụ thể, tính đến hết tháng 7, tín dụng tăng trưởng 9,45% so với đầu năm, trong đó cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn chỉ tăng 6,1% so với đầu năm, cho vay xuất khẩu tăng trên 3%, doanh nghiệp nhỏ và vừa tăng 3,3%.

Thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng trong tháng 8 tiếp tục dồi dào. Theo đó, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng giảm khoảng 0,3-0,5 điểm % ở tất cả các kỳ hạn so với tháng trước và duy trì ở mức thấp, trong khi khối lượng giao dịch bình quân giảm 24% so với tháng trước. Ngân hàng Nhà nước tiếp tục mua USD trên thị trường và đồng thời mở rộng phát hành tín phiếu kỳ hạn ngắn.

Trong tháng 8, các tổ chức tín dụng đã hấp thụ hết lượng tín phiếu kỳ ngắn hạn do Ngân hàng Nhà nước phát hành với mức lãi suất rất thấp trong khoảng từ 0,7% - 1,2%/năm, thấp hơn lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 2 tuần (1,28%/năm) càng cho thấy thanh khoản ngân hàng khá dư thừa. Theo thống kê tính đến 22.8.2016, Ngân hàng Nhà nước đã hút ròng hơn 128.000 tỉ đồng qua thị trường mở (OMO).

Trong khi đó, trên thị trường ngoại hối, tỷ giá VND/USD tại các ngân hàng thương mại và tỷ giá tự do vẫn giữ ổn định trong biên độ trên của tỷ giá trung tâm, dao động trong khoảng 22.300–22.350 đồng/USD. Hiện tỷ giá trung tâm đang ở mức 21.898 đồng/USD, tăng nhẹ 0,01% so với đầu năm.