Mezcal, món đồ uống từ thời cổ xưa của xứ Mexico, đậm đà, nồng nàn, phức hợp của nhiều hương vị và được xem là một trong những loại rượu lâu đời nhất Bắc Mỹ. Mezcal không hẳn là tequila và tequila cũng không hẳn là mezcal. Đến Mexico, bạn hãy để mình đắm mình trong thế giới và hương vị mezcal.
Mezcal là gì?
Bạn có thể nghĩ rằng mezcal là tổ tiên của tequila, cả hai đều làm từ cây thùa (agave), một loại cây bụi, thuộc họ dứa, khó khả năng sống ở những vùng khô cằn. Tequila được sản xuất khá công nghiệp với những tiêu chuẩn và hàm lượng quy chuẩn, còn mezcal mang chất truyền thống hơn, được sản suất gia truyền trong các cộng đồng nhỏ khắp đất nước Mexico.
Trong khi tequila được sản xuất từ 1 loại cây thùa (màu xanh) và 1 vùng (Jalisco), mezcal có thể được làm từ trên 30 loại cây thùa khác nhau và tại nhiều vùng ở Mexico (vùng Oaxaca đang được xem là phổ biến nhất hiện nay).
Với hương vị, bạn có thể thưởng thức mezcal từ nhẹ đến nặng, ngọt, hơi có mùi khói, mùi rau củ hay mùi đất. Khu vực trồng, loại cây thùa, cách chưng cất và tuổi thọ cũng làm góp phần tạo nên những hương vị mezcal khác nhau.
Từ hàng thế kỉ qua, mezcal đã trở thành món đồ uống đặt trưng và song hành trong nhiều hoạt động văn hóa tại Mexico. Ngày nay, nhiều nhãn/hãng rượu sản xuất mezcal để mang đến lợi ích cho từng vùng miền mà cây thùa được thu hoạch.
Chưng cất mezcal
Mezcales Milagrito là cách gọi đơn giản của 5 yếu tố tạo nên mezcal gồm la tierra (đất), la planta (nguồn cội của cây thùa), la mano campesina (bàn tay của người nông dân), el maestro (sự tinh thông trong chưng cất), and el producto/la experiencia (quá trình hoàn thành và trải nghiệm thưởng thức mezcal).
Ngày nay hầu hết mezcal được sản xuất theo truyền thống có từ hàng thế kỉ. Cây thùa (người bản địa gọi là maguey) được trồng và chọn giống kỹ càng dựa trên độ chín, độ đường và các yếu tố “thiên thời địa lợi khác”. Họ cắt phần lõi hay còn gọi là piña. Piñas được đặt trong một cái lò lớn để sẵn sàng cho quá trình lên men. Những người chưng cất cho giã nhỏ phần lõi bằng tay, cắt nhỏ hoặc đặt vào 1 cái máng và nghiền bằng bánh xe đá rồi sau đó để lên men trong các hũ gốm. Những bậc thầy về chưng cất sau đó chọn nồng độ lên men thích hợp nhất để cho ra những giọt mezcal hoàn hảo nhất.
Thưởng thức mezcal trên khắp Mexico
Đến đất nước ngằm tại khu vực trung Mỹ bạn hãy nhớ đừng bỏ qua việc nhấm nháp mezcal trong khi giao lưu với các cư dân Mexico bản địa thân thiện, hiếu khách. Những buổi leo núi, ghé thăm các nông trại và tiệc đêm trong khi thưởng thức món mezcal nồng nàn sẽ là trải nghiệm khó quên với bất kỳ ai.
Mezcal cocktails cũng đang trở nên phổ biến nhưng cách tuyệt nhất để thưởng thức là uống không pha (nhấp chứ đừng uống thành ngụm). Bạn cũng thấy thường có thêm 1 lát cam và muối trộn ớt bột khô. Tùy theo khu vực, loại cây thùa, tuổi, và những yếu tố đất, cách chưng cất mà từng chai mezcal sẽ có thể khác nhau. Nếu đang tìm hiểu, bạn có thể bắt đầu từ Espadín Joven, một trong những nhãn chai khá phổ biến sử dụng từ nhiều loại giống cây thùa khác nhau, màu trong, êm và hương thơm ngọt pha chút mùi khói.
H4 –
Khám phá mezcal trên những cung đường
Mezcal tour là cách tuyệt nhất để tìm hiểu những nhà chưng cất mezcal bằng việc ghé thăm các nông trại và lò của họ. Bạn cũng có thể chọn lưu trú tại đây, tìm hiểu quy trình trồng và làm ra những chai mezcal hảo hạng cùng với sự đồng hành của các chuyên gia hay hướng dẫn viên địa phương giàu kiến thức. Họ cũng sẽ chia sẻ cách thưởng thức, nếm và trải nghiệm những hương vị mezcal khác nhau để bạn có thể chọn cho mình loại thích hợp nhất mua mang về.
Các mezcal tour tại khu vực bang Oaxaca (phía cực nam Mexico) có giá khoảng 200USD cho một ngày hành trình cùng nhóm nhỏ với hướng dẫn bản địa, đón đưa khách sạn, ghé thăm các nhà chưng cất mezcal và bữa trưa theo kiểu truyền thống Oaxacan.
Mezcal Educational Tours là một trong những công ty mang đến các trải nghiệm khá thực tế, hành trình đi qua những ngọn đồi Oaxacan và làng mạc, thăm các lò chưng cất, dành thời gian trò chuyện cùng người nông dân và gia chủ của lò Zapotec. Nếu đang ở trong trung tâm thành phố Oaxaca, bạn có thể thử buổi tasting (nếm) tại La Mezcaloteca, nơi một tiếng đồng hồ sẽ mang lại cho bạn những kiến thức cơ bản về mezcal và cách uống cũng như hiểu vị của các loại mezcal ngay bên quầy bar ấm áp.
Không chỉ dừng lại ở Oaxacan, trở về thủ đô Mexico city, những nét văn hóa mà mezcal chở theo cũng lan tỏa khắp khu đô thị bận rộn này. Khu La Condesa có rất nhiều những nơi để bạn thưởng thức mezcal như nhà hàng La Clandestina với hàng trăm chai mezcal trên kệ, thức ăn kiểu Oaxacan và rất nhiều cam và muối để dùng cùng mezcal. Hay nhà hàng El Grifo tuy nhỏ nhưng có những chai mezcal rất lạ nằm giữa 1 khu vườn rậm rạp. Los Amates tại Polanco thì thoáng đãng hơn và nơi đây như là một thế giới hoàn hảo về mezcal.
An Nam - Theo fodors