Cải tạo chung cư cũ được miễn tiền sử dụng đất là một trong những đề xuất được Bộ Xây dựng vừa đưa vào dự thảo Nghị định về cải tạo xây dựng lại chung cư cũ.
Dự thảo lần này bổ sung thêm quy định cho phép chủ đầu tư dự án đầu tư cải tạo xây dựng lại chung cư được miễn tiền thuê đất, tiền sử dụng đất và tiền chuyển mục đích sử dụng đất (nếu có) đối với toàn bộ phần diện tích đất được giao, kể cả phần diện tích đất được phép chuyển mục đích sử dụng để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ trong phạm vi dự án.
Như vậy, quy định này sẽ khuyến khích các doanh nghiệp tham gia thực hiện cải tạo và xây dựng lại nhà chung cư, nhằm góp phần cải thiện chỗ ở cho các đối tượng dân cư đang phải sinh sống trong các khu nhà ở cũ kém chất lượng, chật chội, không bảo đảm an toàn cho dân cư; góp phần quan trọng để chỉnh trang đô thị theo quy hoạch mà Nhà nước không phải đầu tư.
Theo Bộ Xây dựng lý giải, vì qua thực tế hầu hết các khu chung cư cũ hiện nay cần phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại đều đã được bán cho các hộ gia đình, cá nhân theo Nghị định số 61/CP của Chính phủ. Khuôn viên các khu đất để xây dựng các khu chung cư này thuộc quyền sử dụng chung của các chủ sở hữu nhà chung cư và Nhà nước.
Số liệu thống kê của Bộ Xây dựng, cả nước hiện có gần 1.700 chung cư cũ, trong đó có rất nhiều khu chung cư cũ đang xuống cấp nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng và tài sản của người dân. Nhưng sau 10 năm chương trình cải tạo và xây mới chung cư cũ được khởi động thì con số thực hiện được thấp hơn 2%.
Thông tin từ Bộ Xây dựng cũng cho biết phần lớn các dự án cải tạo chung cư cũ trong thời gian qua mới chỉ dừng ở nghiên cứu xã hội học, lập quy hoạch hoặc kiểm định chất lượng, còn trong quá trình thực hiện tái thiết chung cư cũ đã nảy sinh những mâu thuẫn trong việc cân bằng lợi ích giữa các bên: nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Nhà nước gặp khó trong việc bố trí ngân sách để cải tạo chung cư cũ, vì vậy hơn 10 năm qua chủ trương tái thiết hàng ngàn khu chung cư cũ của cả nước nói chung, của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh nói riêng vẫn ì ạch, khó triển khai cải tạo, xây mới.
Trước thực trạng này, dự thảo nghị định cải tạo chung cư cũ từng được Bộ Xây dựng đề xuất cho phép người dân được tham gia góp vốn, thậm chí lựa chọn chủ đầu tư để cải tạo chung cư cũ cũng như bổ sung thêm điểm mới cải tạo xây dựng chung cư cũ được miễn tiền sử dụng đất.
Quang Huy