Mỹ không giám sát nổi số vũ khí viện trợ Ukraine

Báo cáo mới công bố ngày 11.1 của Văn phòng Tổng thanh tra Bộ Quốc phòng Mỹ (DoD IG) xác định gần 60% trong tổng số vũ khí trị giá 1,69 tỉ USD - trong đó có máy bay không người lái tấn công, thiết bị nhìn đêm, tên lửa chống tăng Javelin - gửi đến Ukraine thiếu kiểm kê.

Theo báo cáo, Lầu Năm Góc không lập được danh sách kiểm kê đầy đủ dùng cho công tác giám sát sử dụng vũ khí cũng như không tuân thủ các yêu cầu. Chưa rõ số lượng vũ khí thiếu kiểm kê là bao nhiêu nhưng báo cáo viết rằng tỷ lệ thiếu kiểm kê cao làm tăng rủi ro bị trộm cắp hoặc bị chuyển đi nơi khác.

DoD IG xác định nguyên nhân cho tình trạng trên là do nhân sự Mỹ hạn chế tại quốc gia đối tác và tại Ukraine, nhân sự giám sát trong nước cũng không thể di chuyển đến nhiều nơi để kiểm kê tất cả vũ khí. Quân đội Mỹ có cung cấp máy quét mã vạch cho nhân viên quân sự Ukraine nhưng vì tình hình chiến sự, cộng thêm hạn chế về hậu cần khiến họ không thực hiện được công việc cần thiết. Công tác giám sát sẽ khó khăn hơn khi số lượng vũ khí viện trợ tiếp tục biến động.

Báo cáo trên nhiều khả năng khiến nỗ lực thuyết phục Quốc hội Mỹ chấp nhận cấp thêm tiền viện trợ Ukraine của chính quyền Tổng thống Joe Biden thêm khó khăn. Ngày càng nhiều nghị sĩ phản đối viện trợ quá nhiều đồng thời yêu cầu giám sát chặt chẽ hơn.

Đây không phải lần đầu Mỹ “mất dấu” số vũ khí gửi ra nước ngoài. Tờ The Washington Post năm 2015 từng tiết lộ viện trợ quân sự hơn 500 triệu USD cho Yemen đã không được giám sát đầy đủ. Tài liệu kiểm toán giải mật mà Tổ chức Ân xá quốc tế có được năm 2017 cũng chỉ ra nước này chẳng theo dõi tốt số vũ khí trị giá hơn 1 tỉ USD chuyển đến Iraq và Kuwait. Năm 2019, một báo cáo của Văn phòng Trách nhiệm giải trình xác định Lầu Năm Góc không làm tốt nhiệm vụ giám sát hàng nghìn vũ khí cung cấp cho quân đội Afghanistan.

Năm ngoái, Lầu Năm Góc thông báo định giá quá mức số vũ khí đã gửi Ukraine đến 6,2 tỉ USD, khiến Nhà Trắng còn dư lại một khoản tiền.