Trung Quốc (TQ) có những hành động ngang ngược chống lại các nước láng giềng, trong khi Mỹ đang loay hoay với chính sách ngoại giao ở nhiều “chiến trường” trong và ngoài nước khác. Tất cả những điều này liệu có phải là dấu hiệu cho thấy Mỹ và TQ đang tiến tới một cuộc chiến tranh không thể tránh khỏi ?
TQ vừa công bố Sách Trắng chiến lược quân sự hôm 27.5, cảnh báo bất cứ sự can thiệp nào trong tương lai vào những khu vực mà TQ coi là vùng lợi ích, thì chắc chắn dẫn đến xung đột vũ trang.
Trong một bài xã luận trên Thời báo Hoàn Cầu, TQ tuyên bố “Nếu mục đích cuối cùng của Mỹ là muốn TQ dừng các hoạt động của mình, thì chiến tranh Mỹ - Trung là không thể tránh khỏi trên Biển Đông”.
Ở Biển Đông, TQ đã tuyên bố vùng biển xung quanh Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Philippines là “ao nhà” của TQ. Bất cứ quốc gia Đông Nam Á nào muốn vận chuyển, diễn tập quân sự, khai thác đánh bắt cá, đều phải được TQ cho phép.
Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định rằng những tuyên bố chủ quyền của TQ trên Biển Đông và biển Hoa Đông là sai trái và chà đạp lên những ý niệm về luật pháp quốc tế.
Đây là một thách thức trực tiếp với Mỹ, quốc gia có mối quan hệ với nhiều nước trong khu vực. Tuy nhiên đến nay Mỹ vẫn phản ứng chậm với thách thức đó.
Bắc Kinh rõ ràng là đang thúc đẩy vấn đề này. Để củng cố những tuyên bố chủ quyền phi lý và tiêu cực của mình, TQ đã cải tiến kỹ thuật và công nghệ, kể cả trong lĩnh vực quân sự trên những đảo nhân tạo mà họ xây dựng.
Đài CNN vừa đưa tin một tàu tuần tra P-8 thuộc Hải quân Mỹ có mặt trên một trong những đảo nhân tạo của TQ đã bị phía TQ cảnh báo vi phạm chủ quyền.
Điều đặc biệt của bản tin này là cảnh cáo vi phạm chủ quyền trên được lực lượng quân sự TQ đưa ra thay vì các cơ quan dân sự như thường lệ.
Như nhà phân tích Dean Cheng thuộc tổ chức Heritage Foundation gần đây đã nói “Bắc Kinh đã quân sự hóa các tranh chấp”.
Còn theo ông David Archibald, giảng viên thỉnh giảng tại Viện Chính trị thế giới, một chuyên gia của Mỹ, thì các tuyên bố của TQ có lẽ đã không trở nên nghiêm trọng với thế giới nếu các động thái quân sự của họ không mang tính đe dọa rõ rệt.
Lấy ví dụ như trên biển Hoa Đông, TQ đang xây dựng một căn cứ không quân và hải quân tại quần đảo Nanji, phần đảo gần TQ nhất tính từ đảo Senkaku (nơi Nhật Bản tuyên bố chủ quyền).
Theo nhà phân tích Dean Cheng thì TQ đang thiết lập sự hiện diện quân sự trên toàn thế giới, triển khai tàu ngầm và tàu chiến, đối đầu trực tiếp với sự thống trị của Hải quân Mỹ trên biển.
Cả ở các vùng biển xa xôi như Djibouti, Maldives, Seychelles và Nam Cực, TQ cũng bắt đầu đàm phán đặt căn cứ. Rồi mới đây, TQ gửi một tàu ngầm năng lượng hạt nhân đến Vịnh Aden để tuần tra chống cướp biển.
Chủ tịch TQ Tập Cận Bình được xem là nhà lãnh đạo cứng rắn nhất kể từ khi ông Đặng Tiểu Bình đưa TQ đi theo con đường cải cách thị trường.
Tuy nhiên, “thương hiệu” chủ nghĩa dân tộc cứng rắn của ông Tập có thể trở thành mối nguy cho TQ khi bong bóng kinh tế TQ vỡ và những căng thẳng xã hội từ lâu vẫn tồn tại âm ỉ trong xã hội trỗi dậy.
Cả thế giới thấy Mỹ phản ứng lại hành động của TQ bằng cách tuyên bố sẽ gửi tàu chiến và máy bay đến khu vực 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo của TQ. Theo Michael Austin, một học giả châu Á tại Viện Doanh nghiệp Mỹ thì “Mỹ và TQ đang gần nguy cơ xung đột vũ trang nhất trong vòng 20 năm qua”.
Tờ Nhật báo kinh doanh của các nhà đầu tư đặt câu hỏi “liệu ông Obama có hành động theo kiểu “nói cứng”, nhưng rồi lại để cho TQ chiến thắng trong trò chơi quyền lực của mình?”
Bản thân TQ hiểu rõ rằng ông Obama đang mắc kẹt với những chính sách tại Trung Đông, Nga và nội tại nền kinh tế Mỹ.
Khi TQ dốc túi chi tiêu cho quân sự thì Mỹ lại đang cắt giảm tiền cho quốc phòng. Dường như ông Tập Cận Bình đang đánh cược rằng Mỹ không chuẩn bị sẵn sàng cho chiến tranh. Và trong trường hợp TQ khởi xướng chiến tranh với Mỹ, ai là người chiến thắng vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Khánh Nguyên (Theo Investor’s Business Daily, The Telegraph)
