Thời gian gần đây, nhiều ngân hàng đẩy mạnh huy động vốn gắn với việc triển khai các chương trình khuyến mãi, tặng quà, tặng lãi suất, chuyển lãi suất tiền gửi qua lãi suất cho vay… đã làm tăng chi phí hoạt động và ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất thị trường. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước đã có công văn yêu cầu chấn chỉnh tình trạng này.
Ngày 19.1, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành văn bản số 297/NHNN-TTGSNH về việc chấn chỉnh việc thực hiện lãi suất huy động.
Theo văn bản này, NHNN cho biết thời gian gần đây các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đã đẩy mạnh huy động vốn gắn với việc triển khai các chương trình khuyến mãi, tặng quà, tặng lãi suất, chuyển lãi suất tiền gửi qua lãi suất cho vay hoặc giá dịch vụ hoặc giao dịch khác với cùng khách hàng và người có liên quan của khách hàng.
Việc này đã làm tăng chi phí hoạt động và ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất thị trường. Để đảm bảo tuân thủ các quy định của NHNN, an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng và ổn định thị trường tiền tệ, NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng phải chấp hành đúng quy định về mức lãi suất huy động. Đồng thời, không áp dụng các biện pháp kỹ thuật để lách, vượt trần lãi suất huy động và nghiêm cấm cạnh tranh không lành mạnh trong huy động vốn.
Các tổ chức tín dụng phải tự kiểm tra, phát hiện những vi phạm về mức lãi suất huy động và chỉ đạo chấn chỉnh, xử lý nghiêm người đứng đầu các chi nhánh, đơn vị của tổ chức tín dụng để xảy ra vi phạm, không chấp hành các quy định của NHNN. Cần chủ động phát hiện và báo cáo về NHNN những tổ chức tín dụng cạnh tranh không lành mạnh vi phạm quy định về mức lãi suất huy động.
Các tổ chức tín dụng phải thực hiện chương trình khuyến mãi trong huy động vốn, cho vay đúng quy định của pháp luật và tiết giảm tối đa các chi phí quảng cáo, khuyến mãi, chăm sóc khách hàng để đảm bảo kinh doanh hiệu quả.
NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố có văn bản chỉ đạo các Quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn chấp hành đúng các quy định của NHNN về lãi suất huy động.
Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định về lãi suất huy động đối với các tổ chức tín dụng trên địa bàn và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, báo cáo với Thống đốc NHNN.
Trước đó, theo số liệu từ NHNN, trong tháng 12.2015, tính chung toàn hệ thống tổ chức tín dụng thì có 11 ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất các kỳ hạn khoảng 0,1-0,5%/năm, 2 ngân hàng giảm lãi suất khoảng 0,1-0,3%/năm.
Theo NHNN, xu hướng tăng lãi suất tại các ngân hàng chủ yếu do yếu tố mùa vụ, mang tính chất tạm thời để đáp ứng nhu cầu thanh toán và dự phòng chi trả trong dịp giáp Tết. Sau điều chỉnh, lãi suất của các ngân hàng này vẫn nằm trong vùng trung bình so với mặt bằng phổ biến của toàn thị trường (khoảng 5-5,3%/năm đối với kỳ hạn dưới 6 tháng; 6,4-7,0%/năm đối với kỳ hạn trên 6 tháng). Do đó, nếu tính trung bình toàn hệ thống, lãi suất huy động bình quân gia quyền trong tháng 12.2015 ở mức 5,1%/năm, chỉ cao hơn 0,06%/năm so tháng trước đó.
Sang nửa đầu tháng 1.2016, có 3 ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất khoảng 0,1-0,3%/năm ở các kỳ hạn trên 6 tháng. Đây là các ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ và mức điều chỉnh thấp nên lãi suất huy động bình quân gia quyền toàn hệ thống vẫn tiếp tục ổn định so với tháng 12.2015.
Như vậy, mức tăng lãi suất này không bắt nguồn từ áp lực cân đối vốn của các tổ chức tín dụng mà chỉ là phản ánh yếu tố mùa vụ và giống như quy luật của các năm trước, do đó chưa tạo áp lực đến lãi suất cho vay.
Phan Diệu
