Nhà đầu tư 'chạy đua' đóng điện mặt trời trước ngày 30.6

Vận hành 88 nhà máy điện mặt trời trong 3 tháng

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (National Load Dispatch Centre - NLDC) đã và đang gấp rút tiến hành nghiệm thu và kiểm tra điều kiện để đóng điện, hoà lưới các dự án điện mặt trời, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các chủ đầu tư dự án nhà máy điện mặt trời kịp hòa lưới vào vận hành chính thức.

Theo ông Nguyễn Đức Ninh - Phó Giám đốc NLDC, với cơ chế khuyến khích ưu đãi về giá của Chính phủ, rất nhiều nhà đầu tư đang “chạy đua” với mục tiêu được cấp chứng nhận vận hành thương mại (COD) trước 30.6 tới. Theo kế hoạch, có 88 nhà máy điện mặt trời đóng điện chỉ trong các tháng 4-5-6.

Ông Ninh nhận định: "Đây là một kỷ lục trong lịch sử ngành điện lực Việt Nam vì trong 65 năm qua, tổng số có 147 nhà máy có công suất đặt từ 30 MW trở lên đã hòa lưới và vận hành. Nhưng chỉ trong 3 tháng 4-5-6 vừa qua dự kiến đóng điện hòa lưới tới 88 nhà máy điện".

Tính đến giữa tháng 4, toàn hệ thống điện chỉ có 4 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất chưa tới 150MW thì đến ngày 26.5, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia đã đóng điện 34 nhà máy điện mặt trời, với tổng công suất đặt lên tới gần 2.200MW. Đến ngày 30.6, NLDC sẽ tiếp tục đóng điện 54 dự án còn lại. Kéo theo đó là trung bình mỗi tuần phải vận hành thêm 10 dự án điện mặt trời.

"Chạy đua" nên thách thức không hề nhỏ

Vẫn theo ông Nguyễn Đức Ninh, việc đóng điện, nghiệm thu, công nhận COD các nhà máy điện mặt trời gặp không ít khó khăn, do nhiều quy định, căn cứ pháp lý chưa cập nhật, theo kịp với tốc độ thực tế phát triển các dự án điện mặt trời đang diễn ra quá nhanh.

Với nhu cầu điện tăng trưởng khoảng 10%/năm, Việt Nam cần bổ sung khoảng 3.500-4.000 MW công suất nguồn điện mới mỗi năm. Tuy nhiên, trong 2 năm tới, sẽ chỉ có khoảng 2.000-2.500 MW nguồn điện truyền thống và khoảng 4.000 MW năng lượng tái tạo với tính chất không ổn định được bổ sung vào hệ thống. Thực tế này gây không ít khó khăn trong việc vận hành hệ thống điện để cân đối cung - cầu, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Việc đóng điện hàng loạt nhà máy điện mặt trời, với tỷ lệ đa số các nhà máy điện tập trung ở khu vực miền Nam, sẽ góp phần bổ sung nguồn điện, giảm bớt sự thiếu hụt về năng lượng ở miền Nam. Tuy nhiên, công tác vận hành hệ thống điện toàn quốc sẽ phải đối mặt với những thách thức mới, do tỷ trọng năng lượng tái tạo tăng cao nhưng lại có đặc tính không ổn định.

Thống kê của NLDC về các dự án điện mặt trời đã vận hành, công suất phát có thể thay đổi từ 60-80% trong khoảng thời gian chỉ 5-10 phút. Các biến động xảy ra ngẫu nhiên theo điều kiện thời tiết. Các dự án trong cùng 1 khu vực thường biến động đồng thời.

“Trong khi đó, đặc điểm vận hành hệ thống điện luôn cần duy trì cân bằng giữa nguồn và tải. Với sự biến thiên công suất như vậy, hệ thống điện luôn cần phải duy trì một lượng công suất dự phòng điều chỉnh tần số tương ứng, gây khó khăn và tăng chi chí trong công tác vận hành. Đây là thách thức lớn, trong bối cảnh hệ thống điện Việt Nam còn rất ít nguồn dự phòng”, ông Ninh cho hay.

Bên cạnh đó, công suất nguồn năng lượng tái tạo không thể chủ động huy động khi cần cho thời gian cao điểm phụ tải. Nguồn điện mặt trời có cao điểm phát trong khoảng 12-13 giờ trưa, không trùng với cao điểm phụ tải hệ thống điện (lúc 10 giờ sáng và 14 giờ chiều).

Một vấn đề nữa là các dự án điện mặt trời chủ yếu tập trung tại 6 tỉnh ở miền Trung, miền Nam, gây áp lực rất lớn cho khả năng tải lượng điện phát ra từ điện mặt trời lên lưới. Nhiều công trình lưới điện đấu nối lưới điện khu vực rơi vào tình trạng đầy, quá tải.

Trước tình trạng này, Phó Tổng giám đốc EVN Ngô Sơn Hải cho biết, Tập đoàn đã đề xuất với Chính phủ bổ sung phát triển các dự án lưới điện; đồng thời đôn đốc các đơn vị đẩy nhanh tiến độ, thi công các công trình lưới điện liên quan, góp phần giải toả công suất các nhà máy điện mặt trời.

EVN cũng đã chỉ đạo NLDC nghiên cứu, đề xuất các phương án vận hành tối ưu, linh hoạt trọng việc huy động các nguồn điện, đảm bảo vận hành hệ thống điện an toàn, liên tục, ổn định.

Tuyết Nhung