COVID 19 làm đảo lộn mọi thứ, từ mỗi cá nhân cho đến từng quốc gia và toàn thế giới. Du lịch là ngành bị thiệt hại nặng nề nhất. Đợt 1, Việt Nam kiên cường chiến thắng. Vừa hết giãn cách, gắng gượng phục hồi thì đợt 2 bùng phát, đánh gục cả những suy nghĩ lạc quan nhất. Doanh nghiệp đóng cửa hàng lọat. Số ít còn lại thì điêu đứng, tìm mọi cách để tồn tại.
Có nhiều sáng kiến được vận dụng. Từ việc bán khẩu trang, nước rửa tay sát khuẩn, thức ăn nhanh, đến bán online thập cẩm, về quê làm đủ thứ. Đang ăn mặc bảnh bao, ngồi phòng lạnh; chuyển sang bán hàng, chạy grapbike, làm shipper… rất ngại.
Vợ tôi cùng nghề, nghỉ việc lãnh trợ cấp thất nghiệp, bèn nghĩ ra chuyện bán gạo, vì đó là mặt hàng thiết yếu. Chọn gạo ST25, ngon nhất thế giới, niềm tự hào của nông sản Việt, ủng hộ Hàng Việt Nam chất lượng cao; nhằm thay đổi thói quen ăn gạo Nhật, Đài, Thái, Cam… của khá nhiều người Việt, trước mắt là bạn bè.
Tìm được đối tác tin cậy, ăn thử và kiểm tra chất lượng, giá cả rồilàm shipper. Gạo ST25 chưa bán phổ biến trong siêu thị,chỉ ở một số cửa hàng gạo nhưng giá cả thất thường, chất lượng lắm khi người bán cũng không biết. Không ít người bị lừa nên thành kiến với gạo Việt. Tôi làm shipper, vì không thể để vợ giao gạo vất vả, nắng nôi. Shipper đàn ông, đi xa hơn, ship nhiều hơn.
"Dấn thân" để làm gương cho nhân viên nỗ lực vượt khó, chờ hết dịch bung sức; vì muốn trải nghiệm cuộc sống muôn mặt Sài Gòn,có thêm nhiều trải nghiệm thực tế. Shipper cũng phải học. Từ việc dùng Google map kết hợp “google mồm” hỏi đường tắthẻm ngang,đến việc chất xếp gạo cho chuẩn, thời điểm vắng xe. Đi gần, tôi dùng Honda 90 đời 88. Đi xa, dùng Vespa Sprint 125 đời mới.
Trước khi giao phải điện thoại hẹn giờ. Biết đâu chủ nhân bận họp hay làm gì, không nghe điện thoại là chờ mệt nghỉ, có khi phải chở hàng về. Thấy tôi lớn tuổi, ăn mặc chỉn chu, lúc nào cũng áo đóng thùng, đi giày nghiêm túc; nhiều khách ngạc nhiên, nhất là khi biết tôi đang làm chủ công ty du lịch tên tuổi.
Có người "tip" bằng cách vờ không có tiền lẻ. Có học trò và nhà báo trả lố tiền. Hỏi thì bảo em quên. Tôi biết các em cố tình, muốn trả thêm nhưng tôi sẽ gửi lại bằng gạo ngon. Có bạn già còn chụp hình lén, đưa lên phây với nhiều "bình loạn".
Tôi làm shipper là đem uy tín cá nhân bảo lãnh và lấy cớ giao gạo để ghé nhà người quen, cả già lẫn trẻ, một công đôi việc. Nhờ vậy, tôi hiểu hơn đời thường bạn bè, mà trước đây vì nhiều lý do, chưa có dịp. Nhất là hiểu tâm tư của nhiều người đã rời xa hoạn lộ, và phần nào thực trạng hưu trí.
Điện thoại chào mua gạo là có thể hiểu quan hệ gia đình người mua. Phụ nữ, quyết định ngay. Đàn ông, tùy vai trò và sự tham gia chuyện bếp núc trong nhà. Khoảng 30%quyết mua luôn. 30%phải hỏi ý vợ. Chừng 40%không biết nhà đang ăn loại gạo gì, vì “vợ cho gì ăn nấy”. Có người còn không biết gạo ST25 là gạo gì.
Một số người từng mua nhầm gạo trộn ST25, ăn dở ẹc nhưng nể tình shipper nên mua thử vài ký. Vừa giao gạo buổi chiều, tối đã có tin nhắn và điện thoại “Nhờ ship gấp cho ba mẹ em vài chục ký vì gạo quá ngon”. Có người mua làm quà cho nhân viên, tặng đối tác, biếu anh em ruột thịt... Niềm vui cần được san sẻ, món ngon muốn được chia đều.
Tiền lời bán gạo nhiều khi không đủ tiền ship, khiêng vác nặng nhọc nhưng tôi làm shipper gạo vì nhiều thứ khác. Có thứ lãi không thể tính bằng tiền. Lãnh đạo làm shipper là cách PR và marketing trực quan, hiệu quả, không phải ai cũng làm được, nếu thiếu chữ Tâm và lòng Nhiệt thành.
Khi tôi ship gạo đến, anh C.L, cựu giám đốc khu du lịch tầm cỡ, chỗ thân quen, ngỡ ngàng “Anh làm tôi ngại ghê. Ăn gạo này chắc chắn ngon”. Chị Th. cựu bộ trưởng nhắn tin “Thấy em vất vả, chị cảm động quá. Gạo ngon lắm em, chị sẽ giới thiệu mọi người ủng hộ”. Nhà báo K.N bất ngờ, khi thấy tôi ship đến tòa soạn, dù chỉ 5 ký, đã viết lên phây những dòng cảm kích.
Có người đề nghị ship đi tỉnh, thậm chí đi Mỹ. Có bạn từ nước ngoài điện về nhờ ship gạo ngon cho người nhà. Dù làm việc gì, tôi luôn nghĩ “Mình cũng là người bình thường”. Nghe điện thoại mời mua gạo và bảo “tôi sẽ làm shipper”, nhiều người tưởng tôi nói đùa. Bất ngờ ra nhận gạo, lắm người ái ngại, cảm thán, tôi cười phân bua “khách hàng VIP thì shipper cũng phải VIP!”.
Nhà báo Đ.H viết “Đang đi họp, shipper điện báo gạo đã gửi lễ tân tòanhà. Tôi sững sờ vì có lưu số máy anh từ 20 năm trước, và 10 năm trước từng dẫn lời anh trong một diễn đàn về chính sách - anh là giám đốc công ty dịch vụ khá nổi tiếng. Hiện anh tìm thêm đủ thứ việc cho nhân viên làm để có thu nhập, để giữ chân họ chờ hết dịch. Và muốn vậy, lãnh đạo cũng cùng làm với anh em. Chân đi, không có việc cũng buồn”.
Nhờ COVID 19 tái phát, tôi được làm shipper. Chỉ hơn hai tuần, tôi học và nhận được nhiều thứ hơn mình nghĩ, từ thực tế cuộc sống đến tình cảm bạn bè; có thêm ý tưởng kinh doanh trong điều kiện bình thường mới. Shipper gạo trên tạ, cũng như làm việc nặng; ăn, ngủ ngon hơn. Khi viết bài, đọc sách, suy nghĩ căng thẳng,xách xe làm shipper, thay cho thể dục. Có lúc tưởng mình đang “city phượt”.
Tôi sẽ làm shipper gạo không chuyên dài dài, như một cách cân bằng cuộc sống với những trải nghiệm thú vị.
N.V.M