Những con số không vô tri, vô giác và vô cảm

Sáng nay 6.8 ngồi đọc các thông tin mà toát cả mồ hôi. Xin đưa ra mấy mốc con số: Đại dịch đã khiến toàn thế giới với trên 230 quốc gia và vùng lãnh thổ bị nhiễm coronavirus phát sinh từ Vũ Hán. COVID-19 đã làm 201.697.453 người bị lây nhiễm; 4.280.362 ca tử vong. Có 181.448.797 người đã được chữa khỏi, thoát tay thần chết.

Tại Việt Nam tới sáng nay đã có ca nhiễm thứ 189.066. Trong đó, số ca lây nhiễm trong nước 186.732, số ca nhiễm từ nhập cảnh là 2.334. Số ca khỏi được xuất viện là 58.040. Đáng sợ nhất, số người tử vong là 2.720. Việt Nam đã tiêm vắc xin được 8.061.116 liều, trong đó 820.023 người được tiêm mũi thứ 2.

Đại dịch xuất phát từ Vũ Hán (Trung Quốc) từ cuối 2019. Đã bao nhiêu nhận định, đánh giá, quy kết về nguồn gốc của SARS-CoV-2 này. Hãy chờ xem thế giới khoa học, chính trị, ngoại giao, kinh tế tìm đúng ra nguồn gốc để ứng phó hiệu quả. Có điều SARS-CoV-2 tạo ra quá nhiều biến thể: Alpha, Beta, Gamma, Eta, Kappa, Iota, Epsilon, Lambda, nguy hiểm nhất là biến thể Delta, và không biết còn tiếp tục với các biến thể mới nguy hiểm hơn hay không. Mọi nỗ lực của các quốc gia, các tổ chức quốc tế đã đang và sẽ diễn ra ngày càng quyết liệt. Hàng chục quốc gia với gần cả trăm công ty, cơ sở nghiên cứu sản xuất nhiều loại vắc xin phòng ngừa, tạo miễn dịch cộng đồng đã cho thấy khả năng chế ngự COVID-19 của loài người. Tuy nhiên bắt đầu nguy cơ các biến thể biến chủng mới có khả năng làm giảm tác dụng của vắc xin.

Lịch sử loài người thế kỷ 20 vừa qua cũng đã chứng kiến bao đại dịch: cái chết đen, cúm Tây Ban Nha, dịch hạch, lao phổi, đậu mùa, sốt rét, HIV, và gần đây năm 2002-2003 là SARS 2. Hàng trăm triệu người chết. Loài người đã tìm ra vắc xin và thuốc cùng phác đồ điều trị hữu hiệu. So với các chứng ung thư, đột quỵ, lao... có lẽ tỷ lệ tử vong của SARS-CoV-2 thấp hơn nhiều. Có điều nó bùng phát và lây lan quá nhanh, các biến thể sau nguy hiểm hơn và làm giảm đáng kể khả năng miễn dịch cá thể và cộng đồng. Nó là đại dịch toàn cầu. Có nhiều người tiêm 2 mũi vắc xin rồi vẫn bị nhiễm biến thể Delta. Nhiều quốc gia phải xem lại các chiến lược và tuyên bố, khuyến cáo của mình.

Thế giới đang đối mặt, gánh chịu bao nhiêu diễn biến mau lẹ của biến đổi khí hậu; chạy đua vũ trang, nhất là vũ khí giết người hàng loạt với công nghệ trí tuệ nhân tạo, laser. Khi mà nguồn tài nguyên tự nhiên trên hành tinh đã đang ngày càng cạn kiệt, con người tìm cách phát minh ra các công nghệ mới để ứng phó. Tuy nhiên, tính hai mặt của nó vừa là cơ hội sống còn, vừa là sự thách thức hủy diệt, càng ngày càng rõ. Tôi chưa hoàn toàn bị thuyết phục bởi các dự báo của rất nhiều nhà chiêm tinh từ hàng trăm, hàng nghìn năm trước trở lại đây về thảm họa sẽ tới với hành tinh xanh này và loài người, nhưng thực sự lo ngại cho tương lai của Trái đất, ngôi nhà chung của hơn 7,7 tỉ người.

Kinh tế nhiều lĩnh vực bị đình đốn và phá sản. Nhiều ngành nghề có nguy cơ tan vỡ, sụp đổ ở quy mô toàn cầu như hàng không, du lịch, thể thao... Hãy nhìn Olympic Tokyo 2020 đang diễn ra thì rõ. Mặt khác, dịch đồng thời tạo cho nhiều lĩnh vực, nhiều ngành ăn nên làm ra, nhất là thương mại điện tử, dược phẩm, y cụ và điều trị. Nhân loại tiêu tốn hàng vạn tỉ Mỹ kim cho phòng chống dịch.

Nhưng chính đại dịch toàn cầu này cũng cho thấy bản lĩnh của các lãnh đạo quốc gia, cách ứng xử với đại dịch, và cái tâm cái tầm của họ. Bao nhiêu nghĩa cử cao đẹp của các nước dành cho nhau. Biết được ai tốt, ai là bạn thật sự. Hiểu hơn về tình người trong đại dịch với nhau ở khắp thế giới và trên đất nước ta. Văn hóa ứng xử, văn hóa sinh hoạt và cả các hoạt động toàn xã hội tầm quốc gia đã thay đổi: Online. Chính phủ điện tử, hành chính điện tử. Hơn bao giờ hết, con người trong gia đình, dòng tộc, quê hương gắn bó hơn thân thiết hơn nhiều. Thế giới đang thay đổi tư duy văn hóa sống, sống chậm lại, bầu trời và khí quyển đỡ ô nhiễm, trong lành trong sạch hơn thì phải...

Ta thử chia tỷ lệ mắc nhiễm vi rút SARS-CoV-2 trên thế giới với tỷ lệ chữa khỏi và tử vong xem sao. Với 181.448.797 người khỏi/201.697.453 người mắc = 89,96%; số ca tử vong 4.280.362 người/201.697.453 = 2,2122%, và các số này so với 7,7 tỉ dân. Cũng tương tự ta tính thử cho nước ta? Và suy ngẫm, nhận xét, đánh giá, đề xuất ý kiến tích cực cho phòng chống đại dịch. Theo tôi, vẫn cứ phải là vắc xin, 5K, phác đồ điều trị hiệu quả và nghiên cứu sản xuất ra thuốc uống, thuốc tiêm chữa cho người bị phát bệnh, trong nước cũng như trên toàn cầu.

Tôi tin rằng khoa học, trí tuệ của con người sẽ chiến thắng đại dịch này. Nhưng những lo ngại khác vẫn đang treo lơ lửng trên trái đất và trước loài người khi nhiều quốc gia, nhất là các nhà lãnh đạo cường quốc không bình tĩnh, dũng cảm ngồi lại với nhau, bàn kỹ lợi hại để hợp tác chung sống hòa bình, cùng đạt thịnh vượng và hạnh phúc.