Ông Trump ký dự luật chi tiêu ngắn hạn tránh chính phủ phải đóng cửa

Theo Reuters, động thái này diễn ra khi các nhà đàm phán làm việc về dự luật viện trợ coronavirus trị giá 900 tỉ USD và dự luật chi tiêu cho toàn chính phủ 1,4 ngàn tỉ USD đến hết tháng 9.2021.

Không lâu sau đó, Tổng thống Donald Trump đã ký ban hành dự luật chi tiêu ngắn hạn để tránh chính phủ đóng cửa lúc nửa đêm.

Với rất ít sự tranh luận và chỉ còn vài giờ nữa trước khi ngân sách của chính phủ hết hạn lúc nửa đêm 18.12 (giờ Mỹ), Hạ viện và Thượng viện đã cho các nhà lãnh đạo Quốc hội thêm thời gian để cố gắng soạn thảo một dự luật viện trợ coronavirus lưỡng đảng phù hợp với luật chi tiêu khổng lồ.

“Tôi tin rằng tất cả các bên đều cảm thấy chúng ta đang đạt được tiến triển tốt về một dự luật cứu trợ lớn sẽ đi kèm với biện pháp trích lập cả năm”, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện - Mitch McConnell, cho biết ngay trước khi dự luật chi tiêu ngắn hạn được Quốc hội thông qua.

Nhà Trắng cho biết ông Trump đã ký dự luật vào tối 18.12, qua đó các nhà lập pháp sẽ cố gắng vượt qua trước thời hạn nửa đêm 20.12, diễn ra gần đúng 2 năm sau khi cuộc chiến chi tiêu chưa được giải quyết khiến chính phủ đóng cửa 35 ngày (từ 22.12.2018 đến 25.1.2019), thời gian dài nhất được ghi nhận.

Sau nhiều tháng không hành động, đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đã đàm phán ráo riết về gói dự kiến ​​là lớn nhất kể từ mùa xuân để cứu trợ cho quốc gia đang phải vật lộn với đại dịch giết chết hơn 3.000 người mỗi ngày. Với một số hỗ trợ từ ông Trump (rời nhiệm sở vào ngày 20.1.2021) và Tổng thống đắc cử Joe Biden, họ đã báo cáo tiến độ. Vẫn còn sự khác biệt, bao gồm cả tranh chấp về kế hoạch do đảng Cộng hòa hậu thuẫn nhằm kiềm chế các chương trình cho vay của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) với mục đích xoa dịu tình trạng nhức nhối kinh tế thời COVID-19, khiến các cuộc đàm phán có vẻ sẽ kéo dài sang cuối tuần này.

Một số đảng viên Cộng hòa cáo buộc đảng viên Dân chủ sử dụng các cơ quan cho vay như một cánh cửa hậu để cung cấp viện trợ cho các chính quyền địa phương và tiểu bang họ coi là “quỹ hỗ trợ” cho các chính quyền địa phương do đảng Dân chủ kiểm soát.

Các điểm mấu chốt khác bao gồm bất đồng về mức độ cứu trợ cho các địa điểm nghệ thuật bị đóng cửa bởi các hạn chế do COVID-19 và tranh chấp về việc có nên tăng khoản bồi hoàn từ Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) cho chính quyền địa phương với các mặt hàng như thiết bị bảo vệ cá nhân cho trường học hay không.

Nhiều vấn đề đã được giải quyết. Dự luật viện trợ COVID-19 dự kiến ​​sẽ bao gồm việc xét nghiệm một lần cho hầu hết người Mỹ với chi phí khoảng 600 USD mỗi lần, trợ cấp thất nghiệp kéo dài thêm 300 USD mỗi tuần, trợ giúp cho các bang phân phối vắc xin và hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ đang vật lộn với đại dịch.

Các nhà lãnh đạo Quốc hội có kế hoạch gắn khoản viện trợ COVID-19 vào dự luật chi tiêu 1,4 ngàn tỉ USD.

Mitch McConnell cho biết Thượng viện sẽ tiếp tục phiên họp đến cuối tuần nếu cần thiết để đạt được một thỏa thuận.

Viễn cảnh chính phủ đóng cửa làm gia tăng áp lực đưa ra kế hoạch cứu trợ. Việc chính phủ ngừng hoạt động kéo dài sẽ buộc thêm hàng ngàn người mất việc làm và gián đoạn các dịch vụ khi Mỹ đang tăng cường phân phối vắc xin COVID-19, dù tác động sẽ không được cảm nhận đầy đủ vào cuối tuần.

Lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Hạ viện - Steny Hoyer nói với các phóng viên: “Chúng tôi có một chính phủ với 2 triệu người đang chờ đợi hàng giờ để tìm hiểu xem liệu họ có làm việc hay không”.

Quốc hội đã bị thúc đẩy hành động bởi sự gia tăng đáng báo động các trường hợp nhập viện và tử vong do COVID-19. Số người chết do COVID-19 của Mỹ hiện là hơn 320.000, cao nhất thế giới và nhiều người không nhận được viện trợ có nguy cơ vô gia cư hoặc không thể nuôi sống gia đình.

Biden đã nói rằng ông muốn gói cứu trợ COVID-19 cho người Mỹ được thông qua ngay bây giờ, hứa sẽ làm nhiều hơn sau khi ông tuyên thệ nhậm chức.

Đảng Dân chủ cho biết Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa - Pat Toomey đang xúc tiến kế hoạch kiềm chế cơ quan cho vay khẩn cấp của Fed nhằm nỗ lực gây khó khăn hơn cho chính quyền sắp tới của Biden trong việc xử lý cuộc khủng hoảng do COVID-19. Ông Pat Toomey phủ nhận điều này.

Larry Kudlow, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia hiện tại, nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng chính quyền Trump rất ủng hộ kế hoạch của Pat Toomey.

Brian Deese, lựa chọn của ông Biden để kế nhiệm Larry Kudlow, cho biết hóa đơn cứu trợ không nên bao gồm cả điều khoản của
Pat Toomey.

Vì sao Chính phủ Mỹ phải đóng cửa?

Nói một cách đơn giản do chính phủ hết tiền nên phải đóng cửa, nghĩa là việc chính phủ liên bang phải tạm đóng cửa vì hết tiền do không được Quốc hội lưỡng viện thông qua ngân sách hoạt động mới. Nhìn chung, đóng cửa chính phủ là biện pháp các chính quyền liên bang cũng như tiểu bang và chính quyền địa phương thuộc ngành hành pháp Mỹ thường sử dụng, để đối phó với các cơ quan có quyền chuẩn chi ngân sách chi tiêu hàng năm (Quốc hội, hội đồng thành phố…) đã không đáp ứng những yêu cầu chi tiêu tài chính của họ đề ra.

Người dân Mỹ không xa lạ gì việc chính phủ liên bang phải tạm đóng cửa vì hết tiền. Chỉ riêng từ năm 1981 đến 2019, nước Mỹ đã trải qua 13 lần chính phủ phải đóng cửa. Năm 2019 là lần đóng cửa chính phủ dài kỷ lục (35 ngày), đặc biệt khi Tổng thống Trump với đảng Cộng hòa của mình nắm quyền kiểm soát ở Quốc hội (Hạ viện trước bầu cử giữa kỳ, Thượng viện sau bầu cử giữa kỳ) nhưng vẫn không thể thông qua được ngân sách.

Thông thường, dân chúng Mỹ chỉ chú ý nhiều đến các hành động đóng cửa chính phủ của chính quyền liên bang hơn là chính quyền tiểu bang hay địa phương. Chính phủ sẽ phải đóng cửa khi Hạ viện hoặc Thượng viện không phê chuẩn ngân sách hoạt động theo yêu cầu của chính phủ. Điều này có thể xảy ra do các bất đồng về chính sách thu chi giữa tổng thống, người đứng đầu hành pháp và Quốc hội lập pháp, vốn nắm giữ quyền quyết định về tài chính cho hoạt động hàng năm của các ngành công quyền quốc gia.

Nếu 2 viện Quốc hội cho rằng các chính sách công của chính phủ có vấn đề, và việc phân bổ ngân sách hiện tại không hiệu quả, họ đều có quyền phủ quyết ngân sách chính phủ đưa ra. Ngược lại, chính phủ cũng có thể đóng cửa như là công cụ tạo áp lực khi đàm phán với Quốc hội để yêu chấp thuận các dự toán tài chính của mình.