Ông Trump lên tiếng khi được Thượng viện tha bổng, Chủ tịch Hạ viện bất bình

Thượng viện đã bỏ phiếu với kết quả 57 thuận – 43 chống ủng hộ việc kết tội Trump, thiếu 2/3 đa số cần thiết, với cáo buộc rằng ông đã kích động cuộc nổi dậy khiến 5 người chết, buộc các nhà lập pháp phải chạy trốn. Thời điểm đó, Phó tổng thống Pence gặp nguy hiểm trong khi giám sát chứng nhận ông Joe Biden thắng cử.

Lãnh đạo phe thiểu số đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell, người đã bỏ phiếu trắng án trong phiên tòa, đưa ra những nhận xét gay gắt về Trump sau phán quyết.

Ông nói: “Không nghi ngờ gì về việc Tổng thống Trump phải chịu trách nhiệm về mặt thực tế và đạo đức trong việc kích động các sự kiện trong ngày 6.1. Những người xông vào tòa nhà này tin rằng họ đang hành động theo mong muốn và chỉ thị của tổng thống".

Trong cuộc bỏ phiếu, 7 trong số 50 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa ở Thượng viện đã tham gia cùng phe Dân chủ bỏ phiếu kết tội Trump sau một phiên tòa kéo dài 1 tuần trong cùng tòa nhà Quốc hội bị những người ủng hộ Trump lục soát hôm 6.1.

Trong phiên tòa, các thượng nghị sĩ đã xem video đồ họa về vụ tấn công, bao gồm cảnh một sĩ quan cảnh sát hét lên đau đớn khi bị chèn ép trong cánh cửa, đám đông hô vang "treo cổ Mike Pence" khi họ săn lùng phó tổng thống và các nhà lập pháp suýt gặp nạn vì những kẻ gây bạo loạn khi các nhân viên an ninh vội vã đưa họ đi ẩn náu.

Trump rời nhiệm sở vào ngày 20.1, nên không thể sử dụng luận tội để loại bỏ ông khỏi quyền lực. Thế nhưng, các đảng viên Dân chủ đã hy vọng có thể đảm bảo rằng ông phải chịu trách nhiệm về cuộc bao vây Điện Capitol và tạo tiền đề cho cuộc bỏ phiếu để cấm ông phục vụ trong văn phòng công quyền một lần nữa.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết việc đảng Cộng hòa từ chối quy trách nhiệm cho Trump sẽ được ghi nhớ "như một trong những ngày đen tối nhất và hành động đáng xấu hổ nhất trong lịch sử quốc gia của chúng ta".

Việc kết thúc nhanh chóng phiên tòa cho phép Tổng thống Biden tiếp tục chương trình nghị sự của mình để thúc đẩy nền kinh tế với dự luật cứu trợ COVID-19 trị giá 1,9 nghìn tỉ USD và xác nhận thêm của các thành viên nội các của ông.

Song, sự chia rẽ trên Đồi Capitol và khắp đất nước về người tiền nhiệm gây tranh cãi của ông sẽ vẫn còn.

“Đây lại là một giai đoạn khác của cuộc săn lùng phù thủy vĩ đại nhất trong lịch sử đất nước chúng ta”, ông Trump tuyên bố sau khi được tuyên bố trắng án.

Năm nay 74 tuổi, Trump tiếp tục giữ vững vị trí trong đảng của mình với lời kêu gọi dân túy cánh hữu và thông điệp "Nước Mỹ trên hết". Ông được cho cân nhắc tái tranh cử tổng thống vào năm 2024.

Đảng Cộng hòa đã cứu Trump vào ngày 5.2.2020 trong phiên tòa luận tội ông đầu tiên khi chỉ có một thượng nghị sĩ trong hàng ngũ của họ là Mitt Romney bỏ phiếu để kết tội và loại bỏ ông khỏi chức vụ.

Hôm 13.2, Romney đã bỏ phiếu kết tội Trump cùng 6 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa khác là Richard Burr, Bill Cassidy, Susan Collins, Ben Sasse, Pat Toomey và Lisa Murkowski.

“Những hành động của ông ấy nhằm can thiệp vào quá trình chuyển đổi quyền lực một cách hòa bình - dấu ấn của Hiến pháp và nền dân chủ Mỹ của chúng ta - là một sự lạm quyền và là cơ sở để kết tội”, Susan Collins nói sau cuộc bỏ phiếu.

Việc tha bổng Trump diễn ra trong bối cảnh nước Mỹ có sự chia rẽ trong đại dịch với các đường lối chính trị, chủng tộc, kinh tế xã hội và khu vực. Cuộc bỏ phiếu cho thấy dấu ấn cuộc chiến đảng phái ngay cả khi Tổng thống Biden kêu gọi đoàn kết.

70% người Mỹ trưởng thành, bao gồm gần một nửa số đảng viên Cộng hòa, tin rằng Trump ít nhất phải chịu trách nhiệm một phần trong việc kích động cuộc tấn công ở Điện Capitol, nhưng chỉ khoảng một nửa số người nghĩ rằng ông nên bị kết tội kích động nổi dậy, theo một cuộc thăm dò của Ipsos được thực hiện cho Reuters.

Trump chỉ là Tổng thống Mỹ thứ ba từng bị Hạ viện luận tội - bước tương tự như một bản cáo trạng tội phạm - cũng như là người đầu tiên bị luận tội hai lần và người đầu tiên phải đối mặt với phiên tòa luận tội sau khi rời nhiệm sở. Song, Thượng viện vẫn chưa kết tội tổng thống bị luận tội.

Các đảng viên Dân chủ thúc đẩy cuộc luận tội Trump dù biết rằng việc đó có thể làm lu mờ những tuần đầu quan trọng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden.

Hạ viện đã thông qua một bài báo luận tội Trump vào ngày 13.1, với 10 đảng viên Cộng hòa tham gia phe Dân chủ đa số trong phòng. Cuộc bỏ phiếu đó diễn ra một tuần sau khi đám đông ủng hộ Trump xông vào Điện Capitol, làm gián đoạn việc Quốc hội chính thức chứng chiến thắng của Biden, đụng độ với lực lượng cảnh sát và xâm nhập vào các phòng của Hạ viện lẫn Thượng viện.

Ngay trước cuộc bạo loạn, Trump đã kêu gọi những người ủng hộ tuần hành đến Điện Capitol, lặp lại những tuyên bố sai lầm rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp khỏi ông thông qua gian lận bỏ phiếu phổ biến và thúc giục họ chiến đấu.

Trong phiên tòa vừa qua, 9 nhà lập pháp Hạ viện với tư cách là người quản lý phiên tòa hoặc công tố viên, đã thúc giục các thượng nghị sĩ kết tội Trump để buộc ông phải chịu trách nhiệm về tội chống lại nền dân chủ Mỹ và ngăn chặn việc tái phạm trong tương lai. Họ cho biết Trump đã triệu tập đám đông tới Washington, ra lệnh cho họ tuần hành và sau đó không làm gì để ngăn chặn bạo lực tiếp theo.

Các luật sư bào chữa cáo buộc đảng Dân chủ không chỉ cố gắng bịt miệng Trump như đối thủ chính trị mà họ sợ phải đối mặt trong tương lai mà còn cố gắng hình sự hóa bài phát biểu chính trị mà họ không đồng ý.

Các luật sư lập luận rằng những từ ông Trump sử dụng không khác gì những từ mà đảng Dân chủ thường xuyên sử dụng.

McConnell cho biết Trump hiện là công dân bình thường và rằng ông vẫn có thể bị truy tố hình sự vì hành vi của mình.