PVN bất lực trước hàng nghìn tỉ 'mắc kẹt' tại OceanBank

Năm 2018, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã kiểm toán Báo cáo tài chính và các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn nhà nước năm 2017 của 253 doanh nghiệp thuộc 31 tập đoàn, tổng công ty và công ty; 0 chuyên đề và 8 dự án độc lập trong lĩnh vực đầu tư xây dựng.

Theo KTNN, phần lớn các tập đoàn, tổng công ty và công ty nhà nước còn sai sót trong việc hạch toán kế toán, kê khai nghĩa vụ với (ngân sách nhà nước) NSNN nên qua kiểm toán phải điều chỉnh tăng, giảm tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí; kiến nghị tăng thu NSNN là 10.896 tỉ đồng và 336.999 USD.

Đáng chú ý, theo đơn vị này, nhiều tập đoàn, tổng công ty quản lý nợ chưa chặt chẽ, để phát sinh nợ phải thu quá hạn, khó đòi lớn, trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi không đúng quy định, vật tư, hàng hóa ứ đọng, chậm luân chuyển lớn; chưa thực hiện đánh giá giá trị nhập kho hoặc hạch toán giảm chi phí sản xuất kinh doanh đối với vật tư thu hồi từ hoạt động sửa chữa, thay thế, nâng cấp tài sản; trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho...

Đáng chú ý, KTNN cho biết một số doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) gửi tiền tại OceanBank bị chậm luân chuyển do Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện kiểm soát trực tiếp.

Trong đó phải kể đến Công ty mẹ PVN đang mắc kẹt 5.026 tỉ đồng, 86.016.801 USD và 2.171 EUR; Tổng Công ty CP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí (PTSC) còn 229 tỉ đồng; PV Power còn 21 tỉ đồng và 102 USD; Công ty CP Phân bón Dầu khí Cà Mau còn 333 tỉ đồng; Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn còn tới 2.743 tỉ đồng; Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) còn 262 tỉ đồng, Công ty CP Vận tải Dầu Phương Đông Việt (PVTrans) còn 181 tỉ đồng; Tổng công ty Phân bón và hoá chất dầu khí (PVFCCo) 284 tỉ đồng.

Kết quả kiểm toán còn cho thấy, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trực thuộc tập đoàn, tổng công ty không hiệu quả dẫn đến thua lỗ lớn, mất vốn chủ sở hữu, phải giải thể.

Số lỗ luỹ kế tới hết tháng 12.2017 của Tổng công ty CP Xây lắp Dầu khí gần 3.380 tỉ đồng. Công ty CP Hóa dầu và xơ sợi Dầu khí (PVTex) âm vốn chủ sở hữu 1.780 tỉ đồng. Số lỗ tại Công ty CP Đầu tư Tài chính Công đoàn Dầu khí Việt Nam là 172 tỉ đồng; còn tại Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất gần 1.160 tỉ đồng...

Báo cáo của KTNN cũng chỉ ra, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của PVN không hiệu quả, tiềm ẩn rủi ro mất vốn, thua lỗ cao. 24 dự án tìm kiếm thăm dò phát triển dầu khí của PVN "không thành công đã và đang hoàn thành thủ tục chấm dứt dự án" với tổng chi phí 773 triệu USD. Dự án Danan - Iran và Dự án Junin 2 - Venezuela dừng, giãn tiến độ 660 triệu USD. Ngoài ra, dự án tại Peru trị giá 849 triệu USD đang xin chủ trương chuyển nhượng.

Hai dự án đầu tư ra nước ngoài của PVN là dự án lô 67 và SK 305 đã chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài vượt hạn mức quy định trong giấy chứng nhận đầu tư, lần lượt 142 triệu USD và 15 triệu USD.

Đặc biệt, giai đoạn năm 2010-2015, Ban Quản lý Dự án công trình Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã gửi tiền tại 2 ngân hàng nhưng tiền lãi nhận được để ngoài hệ thống sổ sách kế toán, có dấu hiệu vi phạm pháp luật 22,1 tỉ đồng. Theo đó, KTNN đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để điều tra làm rõ.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp có hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu cao, kinh doanh chủ yếu dựa vào vốn vay các tổ chức tín dụng, vốn chiếm dụng, tiềm ẩn rủi ro mất cân đối tài chính như: Công ty TNHH MTV Khách sạn Dầu khí PTSC 4,8 lần, Công ty TNHH Khảo sát địa Vật lý PTSC CGGV 3,2 lần, Công ty CP Dịch vụ Dầu khí Quảng Ngãi 22,4 lần...

Hay có những công ty đang sử dụng vốn vay không đúng mục đích, hệ số bảo toàn vốn thấp; chưa được góp đủ vốn điều lệ hoặc có vốn chủ sở hữu lớn hơn vốn điều lệ được phê duyệt nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước năm 2017 còn chậm, trong đó nhiều tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp chưa thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư theo kế hoạch được duyệt, chậm thoái vốn ra khỏi lĩnh vực bất động sản, ngân hàng, chứng khoán theo quy định.

Tuyết Nhung