Sau khi Thượng viện Mỹ có luật mới trừng phạt CHDCND Triều Tiên, Iran và Nga, Vệ binh Cách mạng Iran hôm 29.7 nói siêu tàu sân bay Mỹ hù dọa tàu khu trục Iran đang tuần tra ở vùng Vịnh.
Trong tuyên bố, Vệ binh Iran nêu lúc 16 giờ chiều 28.7 (giờ địa phương), siêu tàu sân bay Nimitz cùng các tàu chiến đi cùng áp sát tàu khu trục nhỏ của Iran, rồi cử một trực thăng bay gần giàn khoan dầu khí Resalat của Iran.
Vệ binh Iran mô tả hành động khiêu khích và không chuyên nghiệp của Mỹ baogồm việc gửi tín hiệu cảnh báo đến tàu Iran và phát pháo sáng, nhưng Vệ binh phớt lờ những hành động phi quy ước của các tàu Mỹ, vẫn tiếp tục nhiệm vụ, sau đó nhóm tàu Mỹ rời khỏi khu vực.
3 giờ sáng 25.7 cũng xảy ra một vụ đối đầu ở vùng Vịnh, khi tàu tuần tra Thunderbolt của Mỹ nã súng máy cảnh cáo một tàu Vệ binh Iran phóng tốc độ cao bám sát và chỉ cách tàu Mỹ 137m.
Theo các quan chức Mỹ cho biết, tàu Mỹ phải bắn cảnh cáo xuống biển, vì đã cố gắng liên lạc vô tuyến, phát pháo sáng và 5 hồi còi (những tín hiệu cảnh báo nguy hiểm theo chuẩn quốc tế) nhưng tàu Iran không hồi âm.
Sau loạt đạn cảnh báo nguy cơ đâm va, tàu Iran mới dừng lại, chiếc Thunderbolt tiếp tục hải trình tuần tra định kỳ ở hải phận quốc tế cùng tàu chiến Vella Gulf lớp Ticonderoga và trang bị tên lửa, và 2 tàu khác của Cảnh sát biển Mỹ.
Hải quân Mỹ nói tàu Iran di chuyển “không an toàn, không chuyên nghiệp”, không tuân thủ Quy định phòng chống đâm va trên biển (COLREG) phớt lờ các quy định hàng hải đã được quốc tế công nhận, gây ra nguy cơ đâm va.
Vệ binh Iran nói không có chuyện đó, đổ lỗi cho Mỹ. Hãng thông tấn nhà nước IRNA nói Vệ binh đã “ngăn chặn thành công động thái khiêu khích của tàu chiến Mỹ, nhằm chống lại một tàu tuần tra của hải quân Iran tại vùng Vịnh”.
IRNA nói tàu chiến Mỹ gây sự, đe dọa tàu Iran bằng cách bắn 2 phát súng cảnh báo.
Iran phóng thử một quả tên lửa hồi tháng 2.2016
Không thiếu những vụ đối đầu trên biển giữa hải quân Mỹ-Iran. Hồi tháng 6, người phát ngôn Hạm đội 5 hải quân Mỹ cho Newsweek biết: một tàu huấn luyện rọi tia laser vào một trực thăng CH-53 E Super Stallion, và rọi đèn vào tàu tấn công đổ bộ Bataan.
Hồi đầu năm 2017, tại eo biển Hormuz, khu trục hạm Mahan của Mỹ cũng nã đạn cảnh cáo 4 tàu tấn công nhanh của Vệ binh Iran phóng tốc độ cao để bám theo chiếc Mahan ở khoảng cách 800m.
Tháng 1.2016, Iran từng bắt thủy thủ hai tàu tuần tra nhỏ của Mỹ đi lạc vào lãnh hải Iran, nhưng 24 giờ sau, 10 thủy thủ Mỹ được thả.
Sự cố ngày 28.7diễn ra sau khi Thượng viện Mỹ thông qua luật trừng phạt Nga, Triều Tiên. Riêng Iran cùng Vệ binh Cách mạng Iran bị cấm vận với lý do ủng hộ, bao che các tổ chức khủng bố. Trong lệnh cấm vận có 6 công ty của Tập đoàn công nghiệp Shahid Hemmat, đơn vị chính trong chương trình tên lửa của Iran.
Cùng ngày, Thượng viện Mỹ thông qua dự luật trừng phạt Iran vì nước này phóng thử thành công một tên lửa được các vệ tinh lên quỹ đạo.
Mỹ nói vụ phóng này vi phạm nghị quyết của Hội đồng bảo an LHQ, kêu gọi Tehran ngưng sử dụng tên lửa đạn đạo có thể mang đầu đạn hạt nhân.
Ngày 29.7, Iran đã lên án lệnh trừng phạt mới mà Nhà Trắng cho biết Tổng thống Donald Trump sẽ ký thành luật.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran nói Iran sẽ tiếp tục theo đuổi chương trình tên lửa, gọi hành động của Mỹ là "thù địch, không thể chấp nhận được và đáng bị khiển trách. Lĩnh vực quân sự và tên lửa là chính sách riêng của Iran, các nước khác không được bình luận hoặc can thiệp. Chúng tôi giữ quyền trả đũa và sẽ có phản ứng thích đáng với những hành động của Mỹ”.
Bích Ngọc (theo Newsweek)