Tham vọng của Thượng Hải gặp thách thức do biện pháp trừng phạt mới từ Mỹ

Theo một hướng dẫn vừa được chính quyền Thượng Hải công bố, thành phố hướng tới việc đào tạo các doanh nghiệp sáng tạo và nhân tài trong các lĩnh vực bao gồm y tế, công nghệ thông minh, năng lượng, vật liệu. Đến năm 2030, Thượng Hải muốn trở thành trụ sở của 1.000 doanh nghiệp công nghệ cao với tổng sản lượng 500 tỉ nhân dân tệ (70 tỉ USD).

Thượng Hải, trung tâm tài chính và sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc, đã bất ngờ nổi lên như cơ sở sản xuất cao cấp những năm gần đây nhờ chính sách hỗ trợ hào phóng. Thượng Hải hiện là nơi sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, đóng góp 1/4 sản lượng giá trị bán dẫn quốc gia, cũng như 40% nhân tài về chip vào năm ngoái.

Một số công ty chip lớn của Trung Quốc, bao gồm cả nhà vô địch quốc gia SMIC, có trụ sở chính tại Thượng Hải. Trong khi các công ty khởi nghiệp như Biren Technology và Iluvatar CoreX cũng thành lập cửa hàng tại thành phố này.

Tuy nhiên, tương lai Thượng Hải đã bị che mờ bởi chính sách kiểm soát đại dịch hà khắc của Trung Quốc cũng như cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung.

Một làn sóng bùng phát dịch mới vào tuần trước khiến các quan chức Thượng Hải tiến hành xét nghiệm hàng loạt và đưa hàng ngàn người vào diện cách ly, khơi gợi lại ký ức tồi tệ về việc phong tỏa toàn thành phố vào tháng 4 và tháng 5.

Sau cuộc phong tỏa quy mô lớn đó, một số tài năng hàng đầu của Thượng Hải đã cân nhắc việc rời đi. Tuy nhiên, chính quyền cho biết trong kế hoạch mới đây rằng họ muốn xây dựng 5 trường học cho các công nghệ tương lai và 15 trung tâm đổi mới để thu hút các nhà khoa học cấp cao cùng doanh nhân.

Tham vọng công nghệ của Thượng Hải đã bị đe dọa nhiều hơn sau khi chính quyền Biden vào tuần trước bắt đầu hạn chế “người Mỹ” hỗ trợ các công ty chip Trung Quốc bị nhắm mục tiêu, có khả năng khiến một số lãnh đạo người Mỹ rơi vào tình thế bấp bênh.

Các hạn chế mới nhất của Bộ Thương mại Mỹ không đề cập đến việc làm, nhưng có thể bao hàm bởi các quy tắc mới “hạn chế khả năng của người Mỹ hỗ trợ phát triển hoặc sản xuất chip tại một số cơ sở sản xuất chất bán dẫn đặt tại Trung Quốc mà không có giấy phép”.

JW Insights, công ty nghiên cứu ngành công nghiệp bán dẫn ở Trung Quốc, cho biết cụm từ “người Mỹ” có thể là “một trong những từ có ảnh hưởng nhất” trong các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới nhất.

Sự leo thang mới nhất trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung là một phần trong nỗ lực của chính quyền Biden nhằm hạn chế hoặc làm chậm sự tiến bộ công nghệ của đối thủ địa chính trị.

Theo Ruan Donghui, luật sư tại công ty Dentons, trong khi các chi tiết cụ thể về việc triển khai vẫn chưa rõ ràng, các quy tắc có thể phủ bóng lên các lãnh đạo và nhân viên công nghệ có quốc tịch Mỹ hoặc thường trú nhân tại các công ty chip Trung Quốc.

Theo đánh giá về hồ sơ C-suite được công bố bởi các công ty Trung Quốc niêm yết gồm AmLogic, Advanced Micro-Fabrication Equipment of China (AMEC), 3Peak, Starpower Semiconductor, ACM Research và Halo Microelectronics, có hàng chục lãnh đạo sở hữu quốc tịch Mỹ trong ngành công nghiệp chip của Trung Quốc. Hầu hết họ là công dân nhập tịch sinh ra ở Trung Quốc và học tại các trường đại học của Mỹ hoặc làm việc trong ngành công nghiệp chip Mỹ.

Ví dụ, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành AMEC (niêm yết tại Thượng Hải) là Gerald Yin Zhiyao, sinh ra ở Bắc Kinh và theo học Đại học California (thành phố Los Angeles, Mỹ) vào năm 1980, theo tiểu sử chính thức của ông.

Gerald Yin tiếp tục làm kỹ sư tại Intel và trở thành Giám đốc công nghệ của chi nhánh Applied Materials (Mỹ) ở châu Á. Người đàn ông 78 tuổi này thành lập AMEC vào năm 2004, theo hồ sơ của công ty.

Zhou Zhixu (công dân Mỹ khác) là Chủ tịch 3Peak được niêm yết tại Thượng Hải, tập trung vào các sản phẩm và hệ thống mạch tích hợp tương tự (IC). Zhou Zhixu thành lập 3Peak vào năm 2008 sau khi làm lãnh đạo công nghệ cấp cao tại Motorola trong 13 năm. Theo hồ sơ của 3Peak, ông cũng có bằng tại Đại học Arizona ở Mỹ.

Wayne Dai Wei-Ming (sinh ra ở Thượng Hải) là giáo sư kỹ thuật máy tính tại Đại học California (thành phố Santa Cruz, Mỹ) trước khi khởi nghiệp với VeriSilicon vào năm 2001. Công ty thiết kế chip này niêm yết tại Thượng Hải vào năm 2020.

Tại một số công ty Trung Quốc, việc mang hộ chiếu Mỹ có thể được coi như một tài sản. Đội ngũ nhân sự công nghệ chủ chốt tại Piotech, nhà cung cấp thiết bị bán dẫn màng mỏng được niêm yết tại Thượng Hải vào tháng 4, chủ yếu gồm các công dân Mỹ. Cụ thể là 6 trong số 7 thành viên của đội được liệt kê trong bản cáo bạch từ công ty. Đó là những người đã theo học các trường đại học ở Mỹ và làm việc tại các nhà sản xuất chip hàng đầu trong nước này, bao gồm cả Intel và Lam Research.

Các giám đốc công nghệ tại Focuslight Technologies (công ty thiết kế laser diode công suất cao) và Vanchip Technology (thiết kế bộ khuếch đại công suất tần số vô tuyến) đều là công dân Mỹ.

Trong lịch sử từng là thương cảng thu hút các doanh nhân nước ngoài, Thượng Hải là một trong những điểm đến hàng đầu của các doanh nhân và lãnh đạo người Mỹ gốc Hoa.

Theo hướng dẫn mới đây, Thượng Hải có kế hoạch phát triển các ngành công nghiệp điện toán thông minh, thực tế mở rộng, công nghệ lượng tử và 6G, tất cả đều có thể bị ảnh hưởng bởi các hạn chế công nghệ của Mỹ.

Theo kế hoạch, đến năm 2035, Thượng Hải đặt mục tiêu phát triển một số cụm công nghiệp công nghệ tiên tiến.

Thâm Quyến chạy đua với Thượng Hải

Thượng Hải không phải là thành phố duy nhất của Trung Quốc đặt cược tương lai của mình vào công nghệ cứng.

Tuần trước, Thâm Quyến, trung tâm công nghệ phía nam Trung Quốc, đã công bố một bản dự thảo kế hoạch kinh tế, hứa hẹn trợ cấp béo bở và phần thưởng tiền mặt cho các doanh nghiệp bán dẫn đăng ký tại thành phố trong nỗ lực thúc đẩy ngành công nghiệp chip địa phương.

Tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc, xem metaverse như ngành công nghiệp trung tâm tiếp theo.

Hà Nam từng định vị mình là nút quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu thập kỷ qua nhờ sở hữu khu phức hợp sản xuất iPhone lớn nhất thế giới.

Theo một kế hoạch dự thảo được công bố cuối tháng 9, chính quyền Hà Nam đặt mục tiêu phát triển ngành công nghiệp metaverse trị giá hàng trăm tỉ nhân dân tệ vào năm 2025.

Thuật ngữ metaverse thường được sử dụng để mô tả thế giới ảo nhập vai, nơi các đại diện kỹ thuật số của người dùng có thể tương tác với nhau. Một số người kỳ vọng rằng đó sẽ là sự lần lặp lại tiếp theo của internet, dù hiện tại có rất ít các ứng dụng thương mại.

Hà Nam muốn xây dựng một “khu vực đổi mới” cho metaverse với “ảnh hưởng đáng kể” và thúc đẩy sự phát triển của các ngành liên quan.

Có tên “Kế hoạch hành động phát triển ngành tổng hợp của Hà Nam trong những năm 2022 đến 2025”, kế hoạch trình bày chi tiết các nhiệm vụ chính của tỉnh những năm tới, bao gồm giải quyết các công nghệ chính như thực tế mở rộng, tài sản kỹ thuật số và giao diện máy tính não.

Những công nghệ đó sẽ được áp dụng cho các lĩnh vực khác nhau, với mục đích tạo ra “metaverse công nghiệp”, “metaverse năng lượng”, “metaverse giáo dục” và “metaverse con người ảo”.

Bằng cách tham gia cùng hàng loạt các chính quyền địa phương ở Trung Quốc đã công bố các sáng kiến ​​để thúc đẩy sự phát triển của metaverse, Hà Nam đang cạnh tranh với một số trung tâm kinh doanh lớn tại nước này để thu hút các nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Trong kế hoạch của mình, Hà Nam hy vọng sẽ thu hút các công ty và đầu tư theo "những cách thức sáng tạo", đồng thời hỗ trợ các công ty metaverse hàng đầu trong và ngoài Trung Quốc thành lập trụ sở chính, phòng thí nghiệm và trung tâm nghiên cứu và phát triển tại tỉnh.

Hà Nam đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ phát triển 10 công ty tổng hợp “xương sống” với “năng lực cạnh tranh cốt lõi”.

Theo tài liệu, hệ thống quản trị metaverse sẽ được thiết lập sau khi tiến hành nghiên cứu về các rủi ro liên quan của việc phát triển metaverse, bao gồm đạo đức, bảo mật dữ liệu, vi phạm bản quyền và nghiện ngập.

Tháng 8, Hà Nam cũng đã công bố kế hoạch xây dựng một khu công nghiệp tổng hợp, nhằm thu hút hơn 50 công ty metaverse trong vòng ba năm sau khi hoàn thành.

Tian Haitao, Phó Giám đốc Sở Công nghiệp và Công nghệ Thông tin tỉnh Hà Nam, nói với các phương tiện truyền thông địa phương vào thời điểm đó rằng tỉnh không cố gắng chạy theo một xu hướng nóng một cách mù quáng.

Ông cho biết Hà Nam có ngành công nghệ đang phát triển nhanh chóng và là một tỉnh lớn, dân số khổng lồ, mang lại lợi thế về số lượng dữ liệu và các trường hợp sử dụng có sẵn.