Thủ tướng Israel làm bùng nổ biểu tình vì sa thải Bộ trưởng Quốc phòng

Tin tức về quyết định sa thải lan truyền thúc đẩy hàng chục nghìn người xuống đường vào tối 26.3, vẫy quốc kỳ và tập trung bên ngoài dinh thự Thủ tướng Netanyahu tại Jerusalem. Có thời điểm họ còn vượt qua hàng rào an ninh.

Lực lượng an ninh dùng vòi rồng đẩy lui người biểu tình ngoài dinh thự. Tại thành phố Tel Aviv, người biểu tình đốt nhiều đống lửa trên cao tốc chính.

Hai nhân vật đối lập Yair Lapid và Benny Gantz cùng ra tuyên bố chung: “An ninh quốc gia không thể là quân bài trong trò chơi chính trị. Tối nay Thủ tướng Netanyahu đã vượt qua lằn ranh đỏ”.

Văn phòng Thủ tướng Netanyahu chưa công bố người kế nhiệm Bộ trưởng Gallant. Quan chức vừa bị sa thải viết trên Twitter: “An ninh quốc gia Israel đã và sẽ luôn là sứ mệnh của cuộc đời tôi”.

Mỹ lên tiếng bày tỏ quan ngại về diễn biến ngày 26.3, yêu cầu các bên thỏa hiệp cũng như tôn trọng các giá trị dân chủ. Tổng lãnh sự Israel tại New York tuyên bố sẽ từ chức vì quyết định sa thải Bộ trưởng Gallant.

Từ sau khi tái nắm quyền, Thủ tướng Netanyahu - cựu thành viên một đơn vị quân đội tinh nhuệ - nỗ lực thúc đẩy kế hoạch cải tổ theo hướng làm suy yếu quyền lực của tòa án tối cao cũng như khiến nhánh tư pháp giảm sự độc lập. Những đồng minh chính trị của ông nói rằng kế hoạch này nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho chính phủ điều hành đất nước, còn phe chỉ trích cáo buộc kế hoạch sẽ lật đổ hệ thống kiểm soát quyền lực và biến Israel thành quốc gia độc tài. Họ còn cáo buộc Thủ tướng Netanyahu hành động vì lợi ích cá nhân (ông đang bị buộc tội tham nhũng).

Kế hoạch cải tổ vấp phải phản ứng gay gắt từ không ít quan chức tư pháp lẫn lãnh đạo doanh nghiệp. Mỗi tuần đều có biểu tình nổ ra.

Bộ trưởng Gallant là đảng viên Likud (thuộc liên minh cầm quyền), là người cấp cao nhất lên tiếng phản đối kế hoạch cải tổ tư pháp cho tới thời điểm này. Thái độ từ quan chức này gây chia rẽ liên minh: một số nhân vật cực hữu kêu gọi sa thải ông, trong khi không ít chính trị gia Likud lên tiếng ủng hộ. Chưa rõ diễn biến mới nhất có làm ảnh hưởng đến quyết tâm triển khai kế hoạch của chính quyền đương nhiệm hay không.