Thượng đỉnh EU - Trung Quốc khép lại với nhiều bất đồng

Hội nghị đã diễn ra vào hôm 14.9 dưới sự đồng chủ trì của Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von de Leyen, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Trong thông điệp gửi đến lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc, cả 3 quan chức cấp cao của EU đã đều nhắc lại yêu cầu từ nhiều năm qua của phía EU rằng Trung Quốc cần mở cửa mạnh mẽ hơn thị trường nội địa của Trung Quốc theo nguyên tắc có đi - có lại với châu Âu.

"Châu Âu là một người chơi, không phải sân chơi", Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel phát biểu với báo giới khi trả lời liên quan đến việc EU cho rằng Trung Quốc không giữ cam kết thực hiện thương mại tự do và công bằng.

Với giá trị giao thương lên đến hơn 1 tỉ Euro mỗi ngày, EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc, trong khi Trung Quốc chỉ là thị trường lớn thứ 2 sau Mỹ cho hàng hóa và dịch vụ của EU. EU cáo buộc Trung Quốc phá vỡ hàng loạt quy tắc thương mại toàn cầu, từ sản xuất thép quá mức đến đánh cắp sở hữu trí tuệ - những điều mà Bắc Kinh lâu nay đã nhiều lần phủ nhận.

Tại buổi họp báo sau khi cuộc họp kết thúc, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen nhấn mạnh, hai vấn đề tồn tại lớn nhất hiện nay trong quan hệ EU - Trung Quốc là việc mở cửa thị trường nội địa Trung Quốc và sự tái cân bằng trong quan hệ, đồng thời Trung Quốc cũng cần phải chứng tỏ thiện chí trong việc đạt được một thỏa thuận về đầu tư.

“Chúng tôi thực sự nghiêm túc về việc tiếp cận thị trường Trung Quốc và việc phá bỏ các rào cản. Trung Quốc nên thuyết phục chúng tôi rằng họ xứng đáng có một thỏa thuận đầu tư. Chúng tôi cần Trung Quốc phải hành động rõ ràng”, nữ chủ tịch Ủy ban châu Âu cho hay.

Bà Angela Merkel, Thủ tướng Đức, nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên của EU, cũng đã hối thúc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thể hiện rõ quan điểm liệu Bắc Kinh có thực sự muốn một thỏa thuận đầu tư mà đòi hỏi Trung Quốc phải mở cửa thị trường hay không. Theo bà, để khắc phục những thiếu sót đó trong bối cảnh hai bên có khác biệt quan hệ EU - Trung Quốc cần phải dựa trên luật lệ.

“Chúng tôi gây sức ép… để đạt được tiến bộ trong thỏa thuận đầu tư. Về tổng thể, hợp tác với Trung Quốc phải dựa trên những nguyên tắc nhất định: có đi có lại, cạnh tranh công bằng. Hai bên có những hệ thống xã hội khác nhau nhưng vì cả hai bên đều cam kết với chủ nghĩa đa phương, nên hợp tác giữa EU và Trung Quốc cần phải là sự hợp tác dựa trên luật lệ”, bà Merkel nói.

Ngoài các vấn đề thương mại - đầu tư, các lãnh đạo EU cũng đã bày tỏ quan điểm của khối này về một số chủ đề nóng khác như vấn đề người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương cũng như đạo luật an ninh quốc gia Hồng Kông.

Hoàng Giang (theo Reuters, AP, Bloomberg)