Tình hình cung ứng xăng dầu tại Việt Nam 'không bình thường'

Đó là những chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải tại buổi làm việc với các doanh nghiệp xăng dầu mới đây. Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Trần Duy Đông cho biết, thời gian vừa qua, nguồn cung xăng dầu tại một số địa bàn trong nước bị thiếu cục bộ, có hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh, bán cầm chừng.

Lý giải về điều này, Vụ trưởng Trần Duy Đông cho biết khủng hoảng năng lượng toàn cầu đã làm cho nguồn cung bị khan hiếm, không ổn định, giá xăng dầu thế giới cũng biến động phức tạp, khó lường. Cụ thể, giá xăng dầu thành phẩm thế giới bình quân 10 tháng đầu năm 2022 đã tăng 57- 85% so với cùng kỳ năm 2021. Tuy nhiên từ cuối tháng 6 đến cuối tháng 9.2022, giá xăng dầu có xu hướng giảm liên tục với biên độ lớn.

Từ đầu tháng 10 đến nay, giá thành phẩm xăng dầu thế giới lại có xu hướng tăng trở lại do quyết định giảm sản lượng khai thác dầu của OPEC+ và hiện nay tiếp tục diễn biến phức tạp khó lường), nhiều doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu bị thua lỗ do đã nhập khẩu khối lượng xăng dầu tương đối lớn với giá cao trong quý 2 nhưng từ quý 3 giá lại giảm liên tục.

Cùng với đó, những biến động về tỷ giá cùng với các yếu tố ngoại cảnh như mưa bão đã ảnh hưởng đến việc vận chuyển xăng dầu từ các nhà máy sản xuất trong nước và nhập khẩu từ nước ngoài về kho của doanh nghiệp, vì vậy làm chậm nguồn cung ứng xăng dầu trong một số thời điểm.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng chỉ ra thêm một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, đó là sức hút nguồn xăng dầu vào địa bàn châu Âu ngày càng gay gắt. Tình trạng lạm phát, giá cả tăng cao, tỷ giá ngoại tệ, nhất là ngoại tệ mạnh (chủ yếu để nhập khẩu xăng dầu) biến động hàng giờ, các chi phí trong hoạt động kinh doanh xăng dầu ngày càng tăng cao.

Cùng với đó là những yếu tố như việc tiếp cận nguồn vốn và bảo lãnh tín dụng ngày càng khó khăn; chi phí phát sinh, chi phí thực tế phát sinh chưa được kịp thời cập nhật, phản ánh đầy đủ trong công thức tính giá bán lẻ... Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định, năng lượng nói chung, xăng dầu nói riêng là vật tư chiến lược nên trong mọi tình huống, khó khăn đến đâu cũng không được phép để đứt gãy nguồn cung.

Phân tích thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, một trong những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là đảm bảo ở mức cao nhất nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, tình hình cung ứng xăng dầu trên toàn thế giới, trong khu vực và tại Việt Nam hiện nay đều "không bình thường", dù Chính phủ, các Bộ ngành và các doanh nghiệp đầu mối trong nước đã vô cùng nỗ lực để đảm bảo nguồn cung, trong đó vai trò, đóng góp của các doanh nghiệp đầu mối là thực sự quan trọng.

Để ứng phó với tình hình "không bình thường" đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị tất cả các doanh nghiệp đầu mối, trong đó cả doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân có điều kiện khẩn trương hoàn tất các thủ tục nhập khẩu xăng dầu theo kế hoạch phân giao (và vượt định mức bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu) để sẵn sàng bù đắp sản lượng thiếu do các doanh nghiệp khác đã không và chưa thực hiện được theo cam kết.

Bởi trên thực tế, cho đến thời điểm này, trong số 36 doanh nghiệp đầu mối mới chỉ có 22 doanh nghiệp đã thực hiện đạt và vượt kế hoạch phân giao kể cả kế hoạch và đầu năm và bổ sung. Còn 14 doanh nghiệp (hầu hết là các doanh nghiệp đầu mối tư nhân) đã chưa hoặc không thực hiện đầy đủ kế hoạch phân giao.

Đồng thời khẳng định, Bộ Công thương và Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp sẽ ghi nhận, phản ánh và đề xuất với cấp có thẩm quyền để có sự can thiệp khi xem xét đến quyền lợi và nghĩa vụ của các doanh nghiệp này theo quy định của pháp luật.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: "Việc đứt gãy nguồn cung, khủng hoảng năng lượng đang diễn ra gay gắt, tại Việt Nam tới thời điểm này đã đạt được những kết quả nỗ lực đáng ghi nhận. Bối cảnh thị trường thế giới khó đoán định, dự báo ngày càng khó khăn nên chúng ta phải sẵn sàng tâm thế trong mọi hoàn cảnh".

Để đạt được mục tiêu là không để đứt gãy nguồn cung xăng dầu trên phạm vi cả nước, đặc biệt là những địa bàn đã và đang có hiện tượng đứt gãy cục bộ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các doanh nghiệp nhà nước bao gồm: Tập đoàn Dầu khí quốc gia PVN, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex, Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Công ty cổ phần thương mại dầu khí Đồng Tháp, Công ty TNHH một thành viên Dầu khí TP.HCM Saigon Petro, Tổng Công ty Thương mại XNK Thanh Lễ và Công ty cổ phần Xăng dầu Sài Gòn khẩn trương xem xét để xuất dự trữ thương mại, đáp ứng nhu cầu cho hệ thống của mình và ứng cứu cho những địa bàn đang thiếu hụt cục bộ trong thời điểm hiện tại.