Tình trạng ung thư trẻ hóa ngày càng đáng báo động

Iana dos Reis Nunes (43 tuổi) nói với chồng mình rằng cô cảm thấy thứ gì đó giống như một quả bóng trong bụng khi nằm nghiêng. 

Khi siêu âm, các bác sĩ phát hiện rằng có một điểm bất thường nằm trên gan của Iana. Ngay sau đó cô được xét nghiệm máu và nội soi. 

Brendan Higgins, chồng Iana, nhớ lại: "Iana có một khối u to bằng nắm tay và cô ấy không bị đau và không gặp vấn đề gì với việc đi tiêu hay bất cứ thứ gì tương tự". 

Vào thời điểm các bác sĩ phát hiện ra, bệnh ung thư ruột kết của Iana đã ở giai đoạn 4 và đã di căn đến các bộ phận khác trên cơ thể.

"Cô ấy đã có con 15 tháng trước khi được chẩn đoán, vì vậy cô ấy đã phải xét nghiệm máu và siêu âm rất nhiều lần... và không có dấu hiệu bất thường nào, không có gì cả", chồng của Iana nói thêm. 

Khi ung thư tấn công người dưới 50 tuổi, các bác sĩ gọi đó là trường hợp khởi phát sớm. Những bệnh ung thư ở lứa tuổi trẻ ngày càng trở nên phổ biến hơn.

Một đánh giá mới về hồ sơ ung thư từ 44 quốc gia cho thấy tỷ lệ mắc ung thư khởi phát sớm đang tăng nhanh đối với ung thư đại trực tràng và 13 loại ung thư khác, nhiều loại trong số đó ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, và sự gia tăng này đang xảy ra ở  mức độ trung bình và cao. 

Các tác giả của bài đánh giá cho biết sự gia tăng ở những người trẻ tuổi xảy ra một phần là do việc xét nghiệm nhạy cảm hơn đối với một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư tuyến giáp. Đồng tác giả Shuji Ogino, Giáo sư bệnh lý học tại Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ) , cho biết xét nghiệm không hoàn toàn giải thích cho xu hướng này .

Ogino nói sự gia tăng đột biến là do một số yếu tố nguy cơ không lành mạnh có thể đang kết hợp cùng nhau. Một số yếu tố đã được biết đến và một số yếu tố khác cần được điều tra.

Ông lưu ý rằng nhiều nguy cơ trong số này đã tạo ra mối liên hệ với ung thư như béo phì, lười vận động, tiểu đường, rượu, hút thuốc, ô nhiễm môi trường và chế độ ăn nhiều thịt đỏ và đường, chưa kể làm việc quá tải và thiếu ngủ.

"Có rất nhiều yếu tố nguy cơ không xác định, như chất gây ô nhiễm hoặc phụ gia thực phẩm. Không ai biết rõ", Ogino nói.

Ogino cho rằng thực tế 8 loại ung thư trong 14 loại được nghiên cứu có liên quan đến hệ tiêu hóa cho thấy một vai trò lớn của chế độ ăn uống và hệ vi sinh trong ruột con người. 

Tiến sĩ Elizabeth Platz, một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ), cho biết: "Tôi nghĩ đây thực sự là một vấn đề quan trọng".

Tình trạng béo phì đang ngày gia tăng nghiêm trọng, mọi người đang trở nên béo phì sớm, ngay cả khi còn nhỏ. Điều này có nghĩa là nguy cơ ung thư đang hình thành sớm hơn nhiều ở những người trẻ so với các thế hệ trước. 

Sự bùng nổ ung thư đại trực tràng ở những người trẻ tuổi

Sự gia tăng của bệnh ung thư đại trực tràng khởi phát sớm đặc biệt cần được quan tâm.

Đánh giá của Ogino cho thấy trong những năm nghiên cứu, tỷ lệ gia tăng trung bình hàng năm của bệnh ung thư đại trực tràng ở thanh niên là khoảng 2% ở Mỹ, Úc, Canada, Pháp và Nhật Bản. Ở Anh, Scotland và xứ Wales là gần 3%. Ở Hàn Quốc và Ecuador, con số này là khoảng 5%.

"Nghe có vẻ không nhiều nhưng tình trạng này sẽ gia tăng nhanh. Nếu tỷ lệ là 2% mỗi năm, đó sẽ là một sự thay đổi lớn trong 10 năm hoặc 20 năm", Ogino chia sẻ.

Từ năm 1988-2015, những mức tăng hàng năm đó đã đẩy tỷ lệ ung thư đại trực tràng sớm từ gần 8/100.000 người lên gần 13/100.000, tăng 63%, theo một đánh giá gần đây được công bố trên Tạp chí Y học New England.

Các nghiên cứu cho thấy khoảng 1/10 trường hợp ung thư đại trực tràng ở Mỹ được chẩn đoán ở những người trong độ tuổi từ 20-50.

Nguy cơ trẻ hóa độ tuổi mắc ung thư 

Điều này cũng cho thấy nguy cơ mắc bệnh ung thư khởi phát sớm đã tăng lên đối với từng nhóm người kế tiếp được sinh ra sau đó. Ví dụ, những người sinh vào những năm 1990 có nguy cơ phát triển ung thư giai đoạn đầu cao hơn so với những người sinh vào những năm 1980.

Các khối u ác tính khác gia tăng ở những người Mỹ trẻ tuổi bao gồm những khối u ở vú, nội mạc tử cung, túi mật và ống mật, thận, tuyến tụy, tuyến giáp, dạ dày và các tế bào huyết tương trong máu - một loại ung thư được gọi là u tủy.

Tiến sĩ Karen Knudson, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Ung thư Mỹ, gọi đánh giá này là "một lời kêu gọi vũ trang". 

Ung thư là một chẩn đoán nghiêm trọng ở mọi lứa tuổi, nhưng khi nó xuất hiện ở những người trẻ tuổi, các khối u thường hung hãn và khó bị phát hiện trong thời gian dài. Điều này xuất phát từ việc tầm soát ung thư định kỳ không được khuyến nghị cho một số loại ung thư phổ biến như như ung thư vú và tuyến tiền liệt, cho đến khi 50 tuổi.

Knudson cho biết: "Không chỉ những loại ung thư khởi phát sớm này nhiều khả năng được chẩn đoán ở giai đoạn muộn mà còn liên quan đến tỷ lệ sống sót thấp hơn".

Ung thư không còn là bệnh ở người già 

Iana bắt đầu được điều trị vào năm 2017 tại trung tâm ung thư Sloan Kettering và Mount Sinai ở New York (Mỹ).

Các bác sĩ cho biết cô là một trong số nhiều bệnh nhân trẻ mắc bệnh mà họ đang gặp.

Higgins cho biết: "Tôi nhớ rằng có một buổi thảo luận cho thấy những người mắc bệnh ung thư ruột kết ngày càng trẻ hóa. Các bác sĩ không thể giải thích được vì sao". 

Higgins đã dành nhiều thời gian trong các nhóm hỗ trợ trực tuyến để tìm kiếm câu trả lời. "Tôi đã thấy rất nhiều người trẻ mắc bệnh. Nó không chỉ xuất hiện ở những những người ở độ tuổi 50 và 60 nữa mà ở độ tuổi 30, 40, 50. Vì vậy, tôi ý thức được rằng đây không còn là căn bệnh của người già nữa", Higgins nói thêm.

Trên thực tế, việc kiểm tra định kỳ gồm nội soi và xét nghiệm tìm máu trong phân - đã làm giảm các trường hợp ung thư đại trực tràng và giảm tỷ lệ tử vong ở người lớn tuổi, ngay cả khi các trường hợp đã tăng vọt ở những người dưới 50 tuổi.

Knudson cho biết việc cải thiện nhận thức về bệnh ung thư hy vọng sẽ giúp mọi người sửa đổi lối sống để kiểm soát những rủi ro mà họ có thể gặp phải. Bên cạnh đó, việc khuyến nghị về tầm soát ung thư nên được đánh giá lại thời điểm bắt đầu khám sàng lọc. Có thể một số bệnh ung thư nên được khám tầm soát ở lứa tuổi trẻ hơn.

Năm ngoái, tỷ lệ mắc bệnh ung thư ruột kết gia tăng ở những người trẻ tuổi đã khiến Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Dự phòng Mỹ giảm độ tuổi mà họ khuyến nghị các bác sĩ nên bắt đầu tầm soát ung thư ruột kết ở những người dưới 45 tuổi.

"Nếu bạn đang ở tuổi 45, bạn thực sự nên suy nghĩ về điều này và đừng đợi đến 50 hoặc 55", Higgins nói.

Higgins cho biết 12 tháng điều trị ung thư đầu tiên của vợ anh diễn ra khá suôn sẻ nhưng sau đó mọi thứ đi xuống rất nhanh. Iana đã qua đời vào năm 2019.