Tổng thống Trump không muốn làm tổn thương người dân Iran

Động thái này đánh dấu bước ngoặt đáng chú ý trong chính sách đối ngoại của Mỹ, đặc biệt khi phương Tây ngày càng lo ngại về chương trình hạt nhân của Iran và khả năng nước này phát triển vũ khí nguyên tử.

Mở đường cho đàm phán?

Trong cuộc phỏng vấn của Fox News, Tổng thống Trump cho biết ông mong muốn Iran tham gia vào các cuộc đàm phán vì "đó là điều tốt hơn nhiều cho họ". Ông nhấn mạnh rằng nếu không đạt được thỏa thuận, Mỹ có thể buộc phải hành động, vì không thể để một cường quốc hạt nhân mới xuất hiện trên thế giới.

Ông Trump tiết lộ đã gửi lá thư trực tiếp đến đại giáo chủ Ali Khamenei, nhà lãnh đạo tối cao của Iran. Ông cũng nhấn mạnh rằng có hai cách tiếp cận vấn đề Iran: một là biện pháp quân sự, hai là thông qua đàm phán.

"Tôi muốn thỏa thuận hơn, vì tôi không muốn làm tổn thương người Iran. Họ là những người tuyệt vời", ông Trump nói.

Về phần mình, phía phía Iran khẳng định họ chưa nhận được bức thư này. Phái đoàn Iran tại Liên Hợp Quốc ở New York tuyên bố chưa có thông tin gì về lá thư từ Nhà Trắng, trong khi Bộ Ngoại giao Iran cũng chưa đưa ra phản hồi chính thức. Truyền thông nhà nước Iran, Nour News, gọi động thái này là một "chiêu bài lặp lại" của Washington.

Một diễn biến đáng chú ý khác là vai trò của Nga trong việc làm trung gian giữa Mỹ và Iran. Một nguồn tin tiết lộ với Reuters rằng Moscow đã đề nghị giúp hòa giải căng thẳng, động thái phù hợp với chính sách đối ngoại mới của ông Trump, vốn muốn duy trì quan hệ thân thiện hơn với Nga.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov đã thảo luận với đại sứ Iran Kazem Jalali về các biện pháp quốc tế nhằm giải quyết xung đột hạt nhân. Đáng chú ý, trong năm qua, các chuyên gia tên lửa cấp cao của Nga đã nhiều lần đến thăm Iran để tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước.

Quan hệ Mỹ - Iran: Căng thẳng kéo dài

Quan hệ Mỹ - Iran vẫn duy trì căng thẳng kéo dài với những biến động đáng kể. Năm 2018, ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Donald Trump quyết định rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015. Đây là một thỏa thuận đa quốc gia nhằm kiểm soát chương trình hạt nhân của Tehran, đổi lại việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.

Sau khi rút lui khỏi thỏa thuận, Mỹ tăng cường áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc, khiến Iran từng bước thu hẹp cam kết và đẩy mạnh chương trình làm giàu uranium. Trở lại Nhà Trắng, ông Trump tiếp tục thực thi chiến lược "gây sức ép tối đa", với mục tiêu đưa xuất khẩu dầu của Iran về mức 0, song vẫn để ngỏ khả năng đàm phán một thỏa thuận mới.

Ông cũng chỉ đạo đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc hợp tác với các đồng minh nhằm tìm kiếm phương án dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Tehran. Ông Trump nhấn mạnh rằng ông sẵn sàng dùng cả biện pháp ngoại giao lẫn sức ép quân sự để đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa Iran. Tuy nhiên, Anh, Pháp và Đức cảnh báo rằng họ sẵn sàng kích hoạt lại toàn bộ các biện pháp trừng phạt nếu Iran tiếp tục vi phạm các điều khoản hạn chế hạt nhân.

Các quan chức phương Tây lo ngại rằng một Iran sở hữu vũ khí hạt nhân sẽ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, đe dọa đến Israel, các quốc gia vùng Vịnh và có thể châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang mới. Dù Iran nhiều lần khẳng định rằng họ không theo đuổi vũ khí hạt nhân, nhưng các dấu hiệu về việc mở rộng chương trình làm giàu uranium của nước này vẫn khiến thế giới đặt nhiều nghi vấn.

Việc một tổng thống Mỹ gửi thư cho lãnh đạo Iran không phải là điều chưa từng có. Dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, Washington từng hai lần gửi thư cho đại giáo chủ Khamenei vào các năm 2009 và 2012, nhưng không đạt được kết quả đáng kể. Năm 2013, Iran xác nhận rằng cựu Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã có trao đổi thư từ với ông Obama, một trong những tiếp xúc hiếm hoi giữa hai chính phủ sau khi quan hệ ngoại giao bị cắt đứt vào năm 1980.

Ông Trump cân nhắc áp thuế và trừng phạt mạnh tay với Nga

Theo Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7.3 tuyên bố ông đang xem xét áp đặt các biện pháp trừng phạt quy mô lớn đối với Nga, bao gồm lệnh trừng phạt ngân hàng, cấm vận và thuế quan, với mục tiêu thúc đẩy một lệnh ngừng bắn tại Ukraine.

Trên nền tảng mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng Nga đang giành ưu thế trên chiến trường và kêu gọi cả hai bên nhanh chóng tham gia đàm phán để tránh những hậu quả nghiêm trọng hơn. "Gửi tới Nga và Ukraine, hãy tới bàn đàm phán ngay lập tức trước khi quá muộn", ông Trump tuyên bố.

Thông điệp của Trump được đưa ra ngay sau khi quân đội Nga tiến hành một đợt tập kích quy mô lớn nhằm vào Ukraine. Theo không quân Ukraine, Nga đã triển khai tổng cộng 194 UAV tự sát, 58 tên lửa cùng nhiều mồi bẫy tấn công vào các cơ sở hạ tầng khí đốt. Ukraine tuyên bố đã đánh chặn 34 tên lửa và 100 UAV, nhưng vẫn bỏ lọt một số mục tiêu quan trọng. Trong khi đó, phía Nga khẳng định cuộc tấn công đã đạt được mục tiêu là làm gián đoạn các cơ sở năng lượng phục vụ ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine.

DTEK, tập đoàn năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine, đã phải tạm dừng khai thác khí đốt tại tỉnh Poltava sau khi hứng chịu thiệt hại nghiêm trọng từ cuộc tấn công.

Tuyên bố của ông Trump gây bất ngờ khi diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Nga đang có dấu hiệu cải thiện sau nhiều năm căng thẳng. Hôm 24.2, Mỹ và Nga cùng bỏ phiếu ủng hộ một nghị quyết tại Liên Hợp Quốc kêu gọi chấm dứt xung đột Ukraine, một động thái bị các đồng minh châu Âu của Mỹ chỉ trích do không nhấn mạnh đến vấn đề toàn vẹn lãnh thổ của Kyiv.

Tháng trước, Tổng thống Trump cũng có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, đánh dấu nỗ lực đầu tiên nhằm hướng tới bình thường hóa quan hệ và xem xét việc dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt áp đặt dưới thời chính quyền tiền nhiệm. Tuy nhiên, các động thái này đã vấp phải sự chỉ trích từ nhiều chính trị gia và quan chức an ninh trong nước, những người lo ngại rằng ông Trump đang có lập trường quá mềm mỏng với Moscow.