TP.HCM loại dần túi ni lông, rác thải nhựa khỏi chợ, siêu thị

Mới đây, UBND TP.HCM vừa có văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành; UBND các quận huyện; các tổ chức, đoàn thể; Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM tiếp tục thực hiện chương trình “giảm sử dụng túi ni lông” và triển khai phong trào “chống rác thải nhựa” trên địa bàn thành phố.

Theo đó, đến ngày 31.12.2020, 100% các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, nhà sách… tại TP.HCM phải chuyển sang sử dụng bao bì thân thiện môi trường thay thế túi ni lông khó hoặc không phân hủy. Đối với trường hợp tiểu thương tại các chợ dân sinh phải giảm sử dụng 50% lượng túi ni lông khó phân hủy trong việc đựng sản phẩm cho khách hàng.

Riêng về phía các quận huyện phải phối hợp với các tổ chức đoàn thể và các đơn vị liên quan xây dựng các mô hình, các điểm thu gom rác thải, sản phẩm nhựa đã qua sử dụng trong cộng đồng để trao đổi lấy quà hoặc các sản phẩm tiêu dùng. Những mô hình này cũng phải được gắn kết với các hoạt động tuyên truyền thực hiện phân loại rác thải tại nguồn nhằm tăng khả năng tái chế rác thải phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt.

Đáng chú ý, chủ trương cấm túi ni lông đã được TP.HCM đưa ra vận động từ nhiều năm nay trên địa bàn thành phố. Cụ thể, từ năm 2014, UBND TP.HCM đã ban hành chỉ thị về tăng cường công tác quản lý sử dụng và thải bỏ túi ni lông... Cuối năm 2016, Sở Công thương TP.HCM đã tổ chức sự kiện các siêu thị, trung tâm thương mại cam kết giảm sử dụng túi ni lông. Đến tháng 3.2017, UBND TP.HCM đã có văn bản gửi Bộ Tài nguyên - Môi trường kiến nghị ban hành quy định cấm phát miễn phí túi ni lông.

Theo số liệu của Bộ Tài nguyên - Môi trường, lượng chất thải nhựa và túi ni lông ở Việt Nam hiện ở mức rất cao, chiếm khoảng 8-12% trong chất thải rắn sinh hoạt, xấp xỉ 2,5 triệu tấn/năm. Tính riêng các loại túi ni lông, ước tính mỗi năm Việt Nam sử dụng và thải bỏ khoảng hơn 30 tỉ túi/năm.

Ở các đô thị, lượng túi ni lông được tiêu thụ trung bình khoảng 10,48 - 52,4 tấn/ngày, riêng tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, mỗi ngày có khoảng 80 tấn nhựa và túi ni lông thải ra môi trường. Trong số này, chỉ khoảng 17% số túi ni lông được thường xuyên tái sử dụng, số còn lại đều bị thải bỏ sau khi dùng 1 lần. Nếu tính chỉ số sản phẩm nhựa trên đầu người, đến nay là trên 41 kg/người/năm, trong khi chỉ số này năm 1990 là 3,8 kg/người/năm.

Ông Đặng Chương Linh - đại diện Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, với đặc điểm có giá thành sản xuất rẻ và tiện lợi đựng bất cứ thứ gì có thể, túi ni lông và các sản phẩm nhựa dùng 1 lần đã trở thành vật dụng phổ biến trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt của người dân, đặc biệt tại các siêu thị lớn, trung tâm thương mại, chợ truyền thống… Riêng TP.HCM, mỗi ngày có khoảng 30 tấn ni lông được sử dụng tại các chợ, trung tâm thương mại và siêu thị, chưa kể tại các hộ dân.

Đáng chú ý, “ô nhiễm trắng” là cụm từ mà các nhà khoa học dùng để gọi về loại ô nhiễm do túi ni lông gây ra cho môi trường. Ô nhiễm trắng xảy ra khi sử dụng quá nhiều túi ni lông nhưng không được xử lý đúng cách dẫn đến tích tụ trong môi trường và hệ sinh thái.

Vì vậy, nhiều quốc gia đã có những hành động cụ thể để giảm thiểu sử dụng túi ni lông và sản phẩm nhựa. Một số quốc gia thậm chí đã cấm cung cấp miễn phí túi ni lông cho khách hàng, hoặc cấm sử dụng túi ni lông ở một số địa điểm, như tại châu Âu, châu Á, châu Mỹ, Australia và một số quốc gia tại châu Phi.

Phan Diệu