Tướng Trung Quốc đảo chính hụt phải treo cổ tự tử

Trang báo Nhật nêu đầu tháng 1 có hai sự kiện đáng chú ý, đều liên quan những vị tướng Quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) bị thất sủng, và đều cho thấy tầm kiểm soát quân đội của ông Tập Cận Bình ở vị trí Chủ tịch Quân ủy trung ương (CMC) không hẳn là tuyệt đối.

Sự kiện thứ nhất vào ngày 9.1, Tân Hoa Xã đưa tin tướng Phòng Phong Huy, 66 tuổi, bị bắt và bị điều tra về tội tham nhũng.

Sự kiện thứ hai, là nhật báo Tinh Đảo (ở Hồng Kông) đưa tin thủ trưởng của tướng Phòng Phong Huy là tướng Phạm Trường Long cũng bị ủy ban kiểm tra-kỷ luật quân ủy điều tra từ cuối tháng 12.2017.

Cũng đã có những tin đồn tướng Phòng Phong Huy khai ra những sai phạm của tướng Phạm Trường Long.

Bộ binh PLA bất trung với Chủ tịch CMC Tập Cận Bình

Trước đó, khi Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra hồi tháng 10.2017, tướng Phạm Trường Long đã về hưu, thôi làm phó chủ tịch CMC và ủy viên Bộ Chính trị.

Việc thay đổi nhân sự chính phủ sẽ được Quốc hội Trung Quốc chính thức phê duyệt vào tháng 3 tới. Thế nên, chính quyền Trung Quốc chưa chính thức tuyên bố tướng Phạm Trường Long thôi làm Ủy viên Bộ Chính trị và thôi làm phó chủ tịch CMC.

Ông này xuất thân từ Bộ binh PLA và theo Nikkei Asian Review, ngoài mặt thì lực lượng này giả bộ tuân lệnh Chủ tịch CMC Tập Cận Bình, nhưng trong thâm tâm lại cực kỳ phản đối kế hoạch tái cơ cấu quân đội của ông. Trong kế hoạch này có những biện pháp như giảm số quân bộ binh, tái cơ cấu các quân khu và giảm số ủy viên CMC.

Còn có những tin đồn từ khi tướng Lý Tác Thành làm Tham mưu trưởng liên hợp quân ủy trung ương Trung Quốc thay ông Phòng Phong Huy, Bộ binh PLA chỉ nghe lệnh ông Phòng Phong Huy, phớt lờ ông Lý Tác Thành, một đồng minh của ông Tập Cận Bình.

Những liên minh đen tối này có thể phá hỏng dây chuyền chỉ huy quân đội trong thời chiến nên ông Tập Cận Bình phải ra tay. Đầu năm 2018, ông chủ trì cuộc họp CMC mở rộng, ngay sau khi PLA tổ chức cuộc diễn tập quân sự trên toàn quốc ngày 3.1, như là một phần đề phòng chiến tranh có thể xảy ra giữa Mỹ và CHDCND Triều Tiên.

Tham dự cuộc họp này có nhiều sĩ quan cấp cao. Thường thì họ họp kín, bàn luận những vấn đề nhạy cảm liên quan quản lý PLA và an ninh quốc gia.

Ông Tập Cận Bình triệu tập cuộc họp vì hai lý do. Thứ nhất là củng cố tinh thần đoàn kết của quân đội, sau cú sốc Phòng Phong Huy bị thất sủng. Sau cuộc họp này là thông báo ông Phòng Phong Huy bị bắt giam.

Thứ hai là chuyện liên quan căng thẳng ở bán đảo Triều Tiên. Ông Tập Cận Bình nhận định Mỹ có thể đánh phủ đầu Triều Tiên bất kỳ lúc nào, và nhất là có thể vào tháng 3.2018, sau khi kết thúc Olympic mùa đông Pyeongchang 2018 ở Hàn Quốc.

Tại hội nghị mở rộng, vị chủ tịch CMC chỉ đạo đại diện các tỉnh thành: “Hãy sẵn sàng trước bất kỳ tình huống khẩn cấp nào”.

Hai ông tướng âm mưu lật đổ ông Tập Cận Bình

Trước đó vào tháng 8.2017, tướng Phòng Phong Huy bất ngờ bị bay chức Tham mưu trưởng liên hợp quân ủy trung ương Trung Quốc.

Vụ sa thải đột ngột này kích hoạt sự đồn đoán rằng đã có một âm mưu đảo chính nhằm lật đổ ông Tập Cận Bình, liên quan tướng Phòng Phong Huy và tướng Trương Dương, cựu Ủy viên quân ủy trung ương, cựu Chủ nhiệm Cục chính trị quân ủy Trung ương.

Ngày 28.8.2017, tướng Trương Dương đã bị điều tra vì vi phạm kỷ luật và nhận hối lộ, có nguồn tài sản lớn bất minh. Có thông tin ông dính líu các vụ tham nhũng của hai cựu phó chủ tịch CMC Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu.

3 vị tướng thất sủng Phòng Phong Huy, Trương Dương, Phạm Trường Long (từ trái sang) - Ảnh: Nikkei Asian Review

Ngày 23.11.2017, tướng Trương Dương treo cổ tự sát trong lúc bị quản thúc tại nhà riêng ở Bắc Kinh. Vụ tự sát này càng “đổ dầu” vào tin đồn về một cuộc đảo chính nhằm lật đổ Chủ tịch CMC Tập Cận Bình.

Việc tướng Phòng Phong Huy bị thất sủng đột ngột khiến giới quan sát Trung Quốc cũng cho rằng đã xảy ra điều gì rất nghiêm trọng. Vì tháng 4.2017, tướng Phòng Phong Huy từng tháp tùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đi Mỹ, đến khu nghỉ dưỡng chơi golf Mar-a-Lago (bang Florida) và có cuộc gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong bữa tiệc tối hôm đó, tướng Phòng Phong Huy được xếp ngồi cạnh ái nữ Ivanka của ông Trump, vợ của cố vấn Nhà Trắng Jared Kushner. Từ đó, vài nhà quan sát đã đồn đoán tướng Phòng Phong Huy sẽ được ông Tập Cận Bình cất nhắc lên chức phó chủ tịch CMC.

Ngày 15.8.2017 tại Bắc Kinh, tướng Phòng Phong Huy còn gặp sĩ quan cấp cao nhất của quân đội Mỹ: tướng Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ (JSC) và hai vị ký một thỏa thuận nghe ý kiến lẫn nhau về khả năng xảy ra sự cố chiến tranh ở bán đảo Triều Tiên.

Là tham mưu trưởng, tướng Phòng Phong Huy giám sát khâu lên kế hoạch quân sự, hoạt động chiến đấu và phụ trách mảng tình báo quân đội. Cuộc gặp tướng Dunford cho thấy ông cũng lãnh những nhiệm vụ ngoại giao quan trọng. Nhưng vài ngày sau nổi lên thông tin tướng Phòng Phong Huy bị điều tra như đã nêu trên.

Chuyện “chạy” thăng hàm ở PLA và “Trương Bao bố”

Theo Nikkei Asian Review, truy bắt những tướng cấp cao không là chuyện dễ làm. Nhưng người của ông Tập Cận Bình không gặp nhiều trục trặc trong việc tìm ra chứng cứ tham nhũng.

Suốt nhiều năm trước, hai phó chủ tịch CMC Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu (thời Chủ tịch Hồ Cẩm Đào lãnh đạo CMC) đã nhận vô số túi đựng tiền khi bán chức hàm cho các sĩ quan “chịu chạy”. Thậm chí có giá biểu hẳn hoi: hàm trung tướng tốn từ 5 đến 10 triệu Nhân dân tệ (từ 778.000 đến 1,55 triệu USD), hàm thượng tướng tốn từ 10 đến 30 triệu Nhân dân tệ.

Giá biểu này cho thấy có lẽ hai tướng Phòng Phong Huy và Trương Dương đã “chạy” 30 triệu Nhân dân tệ (4,6 triệu USD) để được thăng hàm thượng tướng. Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đã phong tướng cấp cao cho hai ông này hồi năm 2010.

Ông Lưu Nguyên, một sĩ quan PLA hưu trí, từng lên án mạnh nạn “chạy hàm” này: “Thời Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu, kẻ nào muốn lên tướng đều bị Tổng cục chính trị đòi rất nhiều tiền”.

Quách Bá Hùng có biệt danh “Sói Tây Bắc”, trải qua phần lớn nghiệp binh ở Quân khu Lan Châu. Phòng Phong Huy là lính của ông ta, và một thông tin cho biết Phòng Phong Huy là một tay cơ hội, luôn nịnh bợ Quách Bá Hùng. Trong cuộc thanh trừng của ông Tập Cận Bình, Quách Bá Hùng cũng bị tuyên án tù chung thân.

Từ Tài Hậu có biệt danh “Cọp Đông Bắc” vì xuất thân ở quân khu Thẩm Dương (quản lý vùng Liêu Ninh, Hắc Long Giang và Cát Lâm). Khi bị điều tra tham nhũng, Từ Tài Hậu chết trong tù vì ung thư bàng quang hồi năm 2015.

Tướng Trương Dương được cho là “thủ túc” của Từ Tài Hậu, có biệt danh “Trương Bao bố”, vì ông ta thích nhận hối lộ bằng tiền mặt hơn là chuyển khoản, vì sợ bị theo dõi điện tử. Tiền mặt hối lộ cho ông ta được nhét vào những bao bố lớn”.

Các sĩ quan mua hàm tướng cũng ưng tiền mặt hơn, điều giúp ông Tập Cận Bình có nhiều phương án truy vết bất kỳ ai trong hàng ngũ lãnh đạo PLA.

Theo Nikkei Asian Review, chuyện “chạy hàm tướng” đã có từ thời ông Giang Trạch Dân, kéo dài qua thời ông Hồ Cẩm Đào trước khi ông Tập Cận Bình trừng trị những sĩ quan cấp cao thân cận với hai vị tiền nhiệm của ông.

Vĩnh Thụy (theo Nikkei Asian Review)