Vào ngày thứ 1.000 của cuộc chiến giữa Ukraine và Nga, một sự kiện đáng chú ý đã xảy ra: Ukraine lần đầu tiên sử dụng tên lửa ATACMS do Mỹ cung cấp để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Theo Reuters, đây là dấu hiệu leo thang nghiêm trọng trong cuộc xung đột, đồng thời là một thông điệp mạnh mẽ từ Kyiv và Washington đối với Moscow. Sự kiện này làm dấy lên nhiều lo ngại về tương lai của cuộc chiến cũng như sự can dự ngày càng rõ ràng của Mỹ và các đồng minh phương Tây.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, sáu tên lửa ATACMS đã được phóng từ Ukraine nhắm vào một cơ sở quân sự ở vùng Bryansk, cách biên giới khoảng 110km. Hệ thống phòng không của Nga được cho là đã bắn hạ năm trong số sáu tên lửa, nhưng mảnh vỡ của quả đạn còn lại đã rơi xuống khu vực kỹ thuật của cơ sở quân sự, gây cháy nhưng không gây thương vong hay thiệt hại lớn.
Phía Ukraine không xác nhận cụ thể loại vũ khí sử dụng trong cuộc tấn công, nhưng tuyên bố họ đã phá hủy một kho vũ khí của Nga tại khu vực Karachev và gây ra hàng loạt vụ nổ thứ cấp. Đây là lần đầu tiên các tên lửa tầm xa ATACMS được sử dụng để tấn công vào lãnh thổ Nga, đánh dấu một thay đổi quan trọng trong chiến lược của Ukraine.
Quyết định của Tổng thống Joe Biden cho phép Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS đã được công bố chỉ vài ngày trước khi cuộc tấn công diễn ra. Đây là một thay đổi lớn trong chính sách của Washington, vốn trước đây thận trọng để tránh làm leo thang căng thẳng với Moscow. Nga ngay lập tức lên án hành động này, cho rằng Mỹ đang biến mình thành bên tham chiến trực tiếp trong cuộc xung đột.
Tầm bắn tối đa của tên lửa ATACMS lên tới 300km, đủ để tấn công sâu vào các cơ sở chiến lược bên trong lãnh thổ Nga. Điều này không chỉ gia tăng áp lực lên Moscow mà còn đặt ra câu hỏi liệu phương Tây đã sẵn sàng đối mặt với những hậu quả tiềm tàng từ động thái này hay chưa. Nga cảnh báo sẽ có "biện pháp đáp trả mạnh mẽ", nhưng chưa tiết lộ chi tiết những bước đi tiếp theo.
Các chuyên gia quân sự nhận định rằng việc sử dụng tên lửa ATACMS là một bước đi quan trọng, nhưng không đủ để thay đổi cục diện chiến trường. Với số lượng hạn chế được cung cấp từ Mỹ, Ukraine sẽ phải sử dụng những tên lửa này một cách cẩn trọng, nhắm vào các mục tiêu chiến lược như kho đạn, trung tâm chỉ huy hoặc cơ sở hậu cần.
Trong quá khứ, Ukraine đã sử dụng hiệu quả các hệ thống pháo phản lực HIMARS để phá hủy các mục tiêu chiến lược của Nga. Tuy nhiên, Nga nhanh chóng thích nghi bằng cách di chuyển các kho tàng và sở chỉ huy ra ngoài tầm bắn của HIMARS. Với ATACMS, Nga có thể tiếp tục chiến thuật này, khiến tầm ảnh hưởng của loại vũ khí này giảm đi đáng kể. Ngoài ra, Moscow có thể đáp trả bằng cách gia tăng các cuộc không kích hoặc sử dụng vũ khí chiến lược khác, đẩy cuộc chiến lên một cấp độ mới.
Về lâu dài, việc gỡ rào vũ khí có thể tạo ra một tiền lệ nguy hiểm. Nếu Nga cảm thấy bị đe dọa nghiêm trọng, Moscow có thể tìm cách cung cấp vũ khí tầm xa cho các đối thủ của phương Tây. Điều này có thể làm bùng nổ xung đột ở các khu vực khác, vượt ra ngoài phạm vi của cuộc chiến Ukraine.
Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh chính trị quốc tế đang có nhiều biến động. Tại Mỹ, viễn cảnh cựu Tổng thống Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng đang đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của sự hỗ trợ từ phương Tây dành cho Ukraine. Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích quy mô viện trợ quân sự của Mỹ và cam kết sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh.
Ở châu Âu, sự đoàn kết trong việc hỗ trợ Ukraine cũng đang bị thử thách khi các quốc gia như Pháp và Đức gặp phải áp lực kinh tế và chính trị nội bộ. Đồng thời, Nga đang tích cực củng cố quan hệ với các đồng minh như Triều Tiên và Iran để tìm kiếm sự hỗ trợ về vũ khí và nhân lực.
Cuộc tấn công bằng tên lửa ATACMS của Ukraine vào lãnh thổ Nga không chỉ đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc chiến kéo dài, mà còn phản ánh sự leo thang nguy hiểm trong quan hệ giữa Nga và phương Tây. Dù có thể mang lại một số lợi thế chiến thuật ngắn hạn cho Ukraine, nhưng động thái này đặt ra nhiều câu hỏi về hậu quả lâu dài đối với an ninh khu vực và toàn cầu.
Khi mùa đông đến gần, cả Ukraine và Nga đều đang chạy đua để cải thiện vị thế của mình trên chiến trường trước khi các cuộc đàm phán có thể xảy ra. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, một giải pháp hòa bình dường như vẫn còn rất xa vời.