Về miền Tây ăn cá cóc

Ông Võ Kim Hùng, một người dân Cần Thơ sành ăn các món cá miền sông nước, cho biết: "Cá cóc là loài cá ngon vùng sông nước Cửu Long. Từ con cá cóc có thể chế biến ra nhiều món ăn như: cá cóc nấu lẩu chua, chưng tương hay kho mẳn. Tuy nhiên, cá cóc kho nước dừa là món ăn được người dân miền sông nước ưa chuộng nhất".

Theo ông Hùng, khi chế biến món cá cóc kho nước dừa, người ta thường chọn con cá có trọng lượng khoảng một kg là ngon nhất. Cá tươi làm xong thì ướp gia vị cùng với 2 trái chanh muối, sau đó đem kho với nước dừa xiêm. Món ăn tuy đơn sơ nhưng người chế biến sành ăn sẽ biết cách làm cho nó trở nên độc đáo nhờ kết hợp các nguyên liệu như cá tươi, nước mắm Phú Quốc, dưa bồn bồn Cà Mau, hành thơm vùng ven sông Hậu, muối Bạc Liêu, rau ghém và húng lủi, tía tô trồng ở Vĩnh Long… Tất cả tạo nên nét độc đáo của món cá cóc kho mà ít có món ăn nào sánh được.

Ngoài cá cóc kho nước dừa thì món lẩu và canh chua cá cóc cũng hết sức hấp dẫn, đặc biệt là với những con cá nặng từ 2 - 3kg trở lên. Món lẩu có rau, cà chua… và ăn với bún. Khi nồi lẩu cá sôi, nhúng rau xanh vào và ăn với nước mắm Phú Quốc hoặc muối ớt cũng đều ngon.

Theo tài liệu về sản vật Nam Bộ, cá cóc cùng loài với cá chép, có dáng hình thoi kéo dài; trên lưng cá có vây nhọn và bén như răng cưa. Vì vậy, khi dân chài lưới dính cá cóc, cá có thể quẫy mạnh làm rách lưới để thoát thân. Cá cóc có nhiều ở sông nước Nam Bộ, đặc biệt là trên sông Tiền và sông Hậu, những nơi có vùng nước xoáy.

Cá cóc bán ở chợ thường do dân đi câu, thợ chài bắt được. Theo những người thông thạo, muốn câu được cá cóc phải thả câu đường dài gần mé bờ sông vì chúng thường lội cách bờ 2 - 3m. Mồi câu cá cóc có thể dùng tép, hay đặc biệt hơn là dùng bông gòn nhồi với mỡ chó, mỡ bò và thuốc bắc... Cá cóc khi mắc câu, mắc lưới vùng vẫy rất quyết liệt. Khi kéo cá lên gần mặt nước thì phải dùng vợt vớt vào xuồng câu ngay vì nếu không nhanh tay chúng rất dễ xổng mất.

Cá cóc ngày nay khá hiếm dù vẫn còn xuất hiện ở chợ Cần Thơ, Vĩnh Long vào những buổi chiều. Cá cóc là loài cá ngon ở sông Cửu Long, nhưng do bị săn lùng, đánh bắt nhiều nên số lượng ngày càng ít đi. Nếu không sớm biện pháp lai tạo và nhân giống để bảo tồn loài cá ngon này, chúng có nguy cơ bị tuyệt chủng.