Vì sao robot thu hồi khay biến mất ở Singapore?

Ghé thăm 6 địa điểm từng dùng robot thu hồi khay là khu ẩm thực đường phố Happy Hawkers; khu ẩm thực trong 3 trung tâm thương mại Punggol Plaza, Toa Payoh HDB Hub, Fusionopolis; khu ẩm thực đường phố Jurong West; quán cà phê Chang Cheng Mee Wah trong tuần qua, phóng viên Channel News Asia phát hiện tất cả đều không còn bóng dáng robot nữa. 4 địa điểm đầu thuộc sở hữu công ty kinh doanh ăn uống Koufu, 2 địa điểm còn lại của tập đoàn Chang Cheng. Cả hai không ít lần được đưa tin vì triển khai công nghệ mới nâng cao năng suất.

Koufu thừa nhận hiện tất cả điểm kinh doanh của mình đều ngừng dùng robot (do một công ty vệ sinh trực thuộc cung cấp) nhưng không cho biết lý do làm vậy. Tập đoàn Chang Cheng từ chối bình luận.

4 đơn vị kinh doanh ăn uống lớn khác là NTUC Foodfare, Kopitiam, Food Junction, Food Republic tuyên bố chưa từng triển khai robot thu hồi khay.

Hoạt động không như mong đợi

Nhân viên dọn dẹp nói với Channel News Asia rằng trong một số trường hợp robot thực sự hữu ích, nhưng lúc cao điểm chúng lại là trở ngại vì quá cồng kềnh. Nếu gặp vật cản, chúng dừng lại cho đến lúc có người dọn đường. Robot cũng cần được vệ sinh nếu thực khách làm đổ thức ăn lúc trả lại khay. Ngoài ra, chi phí bảo trì lớn hơn lợi ích mà chúng mang lại.

Công ty vệ sinh phụ trách dọn dẹp 16 điểm kinh doanh của Koufu cho biết họ ngừng dùng robot do một quy định ban hành năm 2021: thực khách không trả lại khay cùng chén đĩa đúng chỗ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền.

Theo giám đốc công ty vệ sinh Sparkle System Management Steven Pang, giờ đây thực khách tự trả khay nên robot chẳng hữu ích nữa. Robot - có thể vì là thế hệ đầu lỗi thời - bảo trì rất tốn kém, lại hoạt động không như mong đợi.

Quản lý một khu ăn uống ngừng dùng robot thu hồi khay vài năm trước cho biết chúng chỉ được triển khai khi thiếu nhân viên. Robot bắt đầu hư hỏng, chi phí sửa chữa đủ để tuyển thêm nhân viên dọn dẹp. Nhân viên còn làm việc hiệu quả hơn, báo cáo về chén đĩa nứt vỡ hay đề xuất vấn đề cần cải thiện.

Nhân viên dọn dẹp ở một khu khác phàn nàn mình phải vệ sinh robot mỗi lần thực khách làm đổ thức ăn khi cố nhét khay vào. Người này nói: “Trạm trả khay cố định tốt hơn. Với robot, một số thực khách chẳng hạn như người già không thể đặt khay đúng cách nên làm rơi”.

Tuy nhiên, một robot lại mang được rất nhiều khay đến bồn rửa.

Không thể thay con người, nhưng giúp giảm lượng công việc

Không phải mọi cửa tiệm đều ngừng dùng robot. Chủ quán cà phê Daily Coffee Lee New Mang cho biết nhờ robot mà nhân viên không phải dọn bàn, khách trả lại ly đĩa thuận tiện hơn.

Robot mà quán sử dụng nhỏ hơn loại được triển khai ở khu ẩm thực và có thể di chuyển vòng qua chướng ngại vật để đến đích. Theo bà Lee: “Nó không thể thay thế người lao động nhưng giúp họ giảm bớt lượng công việc”. Khách đến quán cũng rất thích robot, đặc biệt trẻ em còn chơi đùa với nó.

Quán PastaMania dùng robot giao đồ ăn đến bàn thay vì thu hồi khay. Họ vừa nâng cấp để robot mang được nhiều đồ ăn hơn, qua đó cho phép nhân viên tập trung xử lý đơn hàng đặt trực tuyến.