15 phút đưa bệnh nhân nhồi máu cơ tim trở về từ cõi chết

Ngày 26.5, BSCK2 Phạm Thanh Phong - Phó giám đốc chuyên môn, Giám đốc Trung tâm Tim mạch của Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ (BVĐKTƯCT) cho biết các bác sĩ Khoa Tim mạch can thiệp đã phối hợp các chuyên khoa, can thiệp mạch vành cứu sống bệnh nhân ngưng tim do tắc thân chung động mạch vành trái.

Bệnh nhân là ông T.V.C (SN 1976, ngụ H.Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) đang đi trên đường thì đột ngột đau ngực, khó thở nên được đưa đến bệnh viện địa phương cấp cứu. Sau đó ông được chuyển đến BVĐKTƯCT vào chiều 20.5 trong tình trạng huyết áp khó đo, mạch nhẹ, đau ngực trái dữ dội. Bệnh nhân có tiền sử nhồi máu cơ tim, đã đặt stent 2 năm.

Bệnh nhân được các bác sĩ xử trí cấp cứu. Sau 30 phút nhập viện, bệnh nhân đột ngột gồng người, mạch khó bắt, ngừng tim. Các bác sĩ tiến hành cấp cứu ngưng tuần hoàn hô hấp, sốc điện. Sau 10 phút cấp cứu, bệnh nhân có nhịp tim trở lại, nhưng huyết áp thấp phải sử dụng thuốc vận mạch liều cao. Bỏ qua mọi thủ tục, bệnh nhân được khẩn cấp chuyển lên phòng thông tim can thiệp.

Ê kíp can thiệp do BSCK1 Nguyễn Văn Nhiệm, BS Dương Hoàng Mẫn (Khoa Tim mạch can thiệp) thực hiện. Kết quả chụp mạch vành: hẹp 95% đoạn xa stent LM, hẹp 80% nhánh liên thất trước đoạn 1. Ê kíp can thiệp nông sang thương và đặt 1 stent phủ thuốc với thời gian 15 phút. Sau can thiệp, huyết động bệnh nhân ổn định dần và ngưng được thuốc vận mạch. Hiện tại bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, dấu hiệu sinh tồn ổn định, giảm đau ngực nhiều và chuẩn bị ra viện.

Theo Ths-BS Trần văn Triệu - Phó khoa phụ trách Khoa Tim mạch can thiệp: “Tắc LM cấp tương đối hiếm gặp, chiếm 0,03 - 0,04% các trường hợp chụp mạch vành chọn lọc. Bệnh cảnh tắc LM cấp tính chiếm 0,37 - 2,96% các trường hợp ngưng mạch can thiệp cấp. Tỷ lệ này có thể thấp hơn thực tế do bệnh nhân tắc LM cấp thường tử vong trước khi được chụp mạch vành cản quang.

Bệnh cảnh lâm sàng của tắc cấp LM thường rất nặng nề do một khối lượng cơ tim thất trái lớn bị ảnh hưởng. Thường người bệnh rơi vào choáng tim, phù phổi cấp hay loạn nhịp nguy hiểm đưa tới đột tử. Tỷ lệ tử vong do ngưng mạch can thiệp cấp có biến chứng phù phổi cấp hay choáng tim còn cao, ngay cả khi được điều trị tái tưới máu. Ngưng mạch can thiệp cấp do tắc LM có tỷ lệ tử vong cao hơn, nhất là khi có choáng tim. Nếu can thiệp mạch vành cấp cứu thất bại thì 100% bệnh nhân tử vong trong bệnh viện.

Bắc cầu mạch vành vẫn được ưu tiên chọn lựa trong trường trường hợp bệnh LM ổn định. Tuy nhiên phẫu thuật bắc cầu mạch vành cấp cứu không phải lúc nào cũng khả thi, ngay cả khi phòng mổ và đội ngũ phẫu thuật viên có sẵn vì việc chuẩn bị cho phẫu thuật mất thời gian dài hơn trong khi tình trạng huyết động học của bệnh nhân không cho phép chậm trễ trong điều trị”.

Cũng theo BS Triệu, trái lại can thiệp mạch vành không cần thời gian chuẩn bị nhiều. Một khi bệnh nhân tới phòng thông tim thì thủ thuật có thể thực hiện nhanh chóng trong vòng vài phút. Can thiệp cấp cứu nhanh chóng phục hồi tình trạng huyết động học và do vậy có thể cải thiện tỷ lệ tử vong.

Can thiệp mạch vành cấp cứu trong trường hợp tắc LM là một thách thức của các nhà tim mạch học can thiệp vì đối tượng bệnh nhân này là nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao nhất do sự không ổn định về huyết động cho dù bệnh nhân có hay không tình trạng choáng tim đi kèm. Điều trị tái tưới máu mạch vành sớm có thể cứu sống bệnh nhân. Can thiệp mạch vành cấp cứu là phương pháp được đặt ra trong tình huống điều kiện phẫu thuật cấp cứu chưa sẵn sàng.