50/117 người chết do biến thể Delta ở Anh đã tiêm 2 mũi, hậu quả lớn hơn nhiều nếu không có vắc xin

Theo tờ The Wall Street Journal, khi biến thể Delta của coronavirus tràn qua Anh, gần một nửa số ca tử vong do COVID-19 gần đây ở quốc gia này là những người đã được tiêm vắc xin. Thế nhưng, các bác sĩ và nhà khoa học không báo động về tỷ lệ tử vong dường như cao trong dân số được tiêm chủng. Ngược lại, họ nói rằng các số liệu cho đến nay đảm bảo rằng vắc xin cung cấp sự bảo vệ đáng kể chống lại biến thể, đặc biệt là sau hai liều.

Được xác định lần đầu tiên ở Ấn Độ, Delta kể từ đó đã lan rộng sang khoảng 100 quốc gia, bao gồm cả Mỹ, nơi nó hiện được ước tính là biến thể phổ biến nhất.

Anh là nơi thử nghiệm về cách vắc xin đối phó với Delta đang lây truyền khắp cả nước, với 146.000 ca bệnh được xác định trong tuần qua, tăng 72% so với tuần trước. Anh cũng là quốc gia đi đầu thế giới trong việc xác định thông qua xét nghiệm và giải trình tự di truyền loại vi rút nào đang phổ biến: Tính đến giữa tháng 6, 97% ca mắc COVID-19 ở Anh do nhiễm biến thể Delta. Delta đang lan rộng trong một nhóm dân số được tiêm chủng nhiều nhất trên thế giới: 85% người trưởng thành đã tiêm ít nhất một mũi vắc xin và 63% đã tiêm hai liều.

Sự lan rộng của Delta đã khiến chính phủ Anh hoãn một tháng việc chấm dứt các hạn chế về COVID-19 cho đến ngày 19.7. Thế nhưng, các bộ trưởng ngày càng tin tưởng rằng việc mở cửa sẽ diễn ra theo kế hoạch vì tiêm chủng đã phá vỡ nguy cơ bùng phát các ca COVID-19 mới, nhập viện và tử vong sau đó.

Dữ liệu từ Public Health England (Tổ chức Y tế Cộng đồng Anh) cho thấy có 117 ca tử vong trong số 92.000 trường hợp mắc biến thể Delta được ghi lại cho đến ngày 21.6. 50 trong số đó (46%) đã được tiêm hai liều vắc xin. Song thay vì cho thấy Delta đang thể hiện một khả năng đáng lo ngại trong việc né tránh vắc xin và gây ra bệnh nặng, các nhà khoa học nói rằng những con số đó hỗ trợ hiệu quả của các mũi tiêm. Có ba lý do chính như sau:

Thứ nhất, vắc xin không có hiệu quả 100%. Không phải tất cả những người được tiêm chủng sẽ phản ứng theo cách giống nhau. Những người cao tuổi hoặc hệ thống miễn dịch của họ bị lỗi, tổn thương hoặc căng thẳng do một số bệnh khác thường ít có khả năng phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với những người trẻ hơn và phù hợp hơn. Vắc xin COVID-19 có hiệu quả cao nhưng một số người vẫn dễ bị nhiễm vi rút ngay cả khi đã tiêm phòng.

Thứ hai, nguy cơ tử vong do COVID-19 tăng nhanh theo độ tuổi. Ví dụ, nếu một loại vắc xin làm giảm 95% nguy cơ tử vong của người 80 tuổi mắc COVID-19 thì nguy cơ chết của người đó vẫn có thể lớn hơn nguy cơ mà một người 20 tuổi chưa được tiêm chủng phải đối mặt. Một số bệnh mãn tính như tiểu đường, tăng huyết áp và bệnh phổi cũng có liên quan đến nguy cơ bệnh nặng và tử vong cao hơn.

Thứ ba, khi ngày càng có nhiều dân số được tiêm chủng, sẽ có ít người chưa được tiêm để vi rút lây nhiễm. Nếu nhóm những người được tiêm vắc xin lớn hơn nhóm những người chưa chích ngừa thì khả năng nhiễm trùng đột phá dẫn đến tử vong ở nhóm lớn tuổi hơn đã được tiêm vắc xin sẽ cao hơn số tử vong ở nhóm trẻ hơn chưa được tiêm. Hãy tưởng tượng rằng ở một quốc với 100% người dân được tiêm chủng, nơi vi rút vẫn có thể lây lan bằng cách nào đó, tất cả trường hợp tử vong do COVID-19 sẽ là ở những người được tiêm vắc xin.

Trong số 50 ca tử vong ở những người được tiêm chủng đầy đủ tại Anh, tất cả đều từ 50 tuổi trở lên. Không có ca tử vong nào được ghi nhận trong trường hợp tiêm hai liều vắc xin dưới 50 tuổi.

Dữ liệu cho thấy tỷ lệ tử vong với các trường hợp mắc COVID-19 đã thấp hơn ở biến thể Alpha, được phát hiện lần đầu tiên ở Anh vào cuối năm ngoái và kể từ đó đã lan rộng khắp thế giới. Tổ chức Y tế Cộng đồng Anh thống kê tỷ lệ tử vong cho biến thể Alpha là 1,9%. Nó ước tính tỷ lệ tử vong với Delta là gần 0,3%, mà các nhà khoa học cho biết phản ánh cả việc tiêm chủng hàng loạt và điều trị cải thiện cho bệnh nhân COVID-19. Vắc xin cũng làm giảm tỷ lệ nhiễm vi rút.

Tom Wingfield, giảng viên và bác sĩ bệnh truyền nhiễm ở Liverpool (Anh), cho biết những ảnh hưởng này có thể nhìn thấy ở các khu vực trong quận của ông trong làn sóng lây nhiễm do Delta thúc đẩy hiện nay ở Anh.

Ông nói những người cần điều trị tại bệnh viện ít hơn nhiều so với những đợt trước. Hầu hết ở các nhóm trẻ tuổi hơn, những người chỉ mới đủ điều kiện tiêm phòng gần đây và có xu hướng ít cần điều trị chuyên sâu hơn so với những bệnh nhân lớn tuổi.

Tiến sĩ Wingfield cho biết đã nhìn thấy những bệnh nhân COVID-19 đã được tiêm vắc xin, nhưng họ có xu hướng già yếu hoặc mắc bệnh mãn tính. Những người khỏe mạnh hơn tiêm hai liều ít phổ biến hơn nhiều.

Tiến sĩ Wingfield nói: “Tôi nghĩ nó cho thấy vắc xin đang hoạt động”.

Irene Petersen, Giáo sư dịch tễ học và thông tin sức khỏe tại Đại học London, cho biết bằng cách sử dụng một phép tính đơn giản, có thể ước tính số người có thể chết khi không có vắc xin trong giai đoạn hiện tại của đại dịch.

Dữ liệu cho thấy có 59 người trên 50 tuổi trong số 117 trường hợp tử vong do biến thể Delta chưa tiêm hai liều vắc xin. Giả sử tỷ lệ sử dụng vắc xin là 95%, phù hợp với tỷ lệ được thấy ở các nhóm tuổi già nhất ở Anh, điều đó có nghĩa là khoảng 1.180 người có thể đã chết vì COVID-19 nếu không được tiêm chủng. 95% số đó (1.121) sẽ xảy ra ở những người hiện đã được bảo vệ đầy đủ. Vì chỉ có 50 trường hợp tử vong trong nhóm đó, điều này có nghĩa là vắc xin làm giảm nguy cơ tử vong tới 95%.

Sử dụng nhiều phân tích thống kê, Tổ chức Y tế Cộng đồng Anh đã ước tính rằng tiêm chủng làm giảm nguy cơ nhập viện với biến thể Delta ở những người đã tiêm hai liều vắc xin từ 91% đến 98%, với ước tính trung bình là 96%.

Dù vắc xin cung cấp khả năng bảo vệ đáng kể chống lại bệnh tật nặng và tử vong, ngày càng có nhiều bằng chứng từ các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và dữ liệu thực tế cho thấy Delta có một số khả năng vượt qua vắc xin để gây ra nhiễm trùng nhẹ hơn.

Tổ chức Y tế Cộng đồng Anh nói rằng phân tích của họ về các trường hợp mắc Delta ở Anh cho thấy khả năng vắc xin bảo vệ chống lại COVID-19 có triệu chứng do Delta gây ra là khoảng 79%, so sánh với việc giảm 89% nguy cơ mắc bệnh COVID-19 có triệu chứng với Alpha.

Ở Israel, một quan chức y tế cấp cao cho biết vào cuối tháng 6 rằng trong đợt bùng phát gần đây thì có khoảng 200 ca bệnh Delta, khoảng một nửa là ở trẻ em từ 15 tuổi trở xuống và nửa còn lại là những người từ 16 tuổi trở lên, trong đó hơn 80 % người được tiêm vắc xin đầy đủ.

Dữ liệu của Anh cho thấy Delta thậm chí còn giỏi hơn trong việc né tránh phản ứng miễn dịch của chúng ta chỉ sau một liều vắc xin, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm hai mũi. Theo Tổ chức Y tế Cộng đồng Anh, một liều vắc xin duy nhất làm giảm 49% nguy cơ mắc COVID-19 có triệu chứng với Alpha, nhưng chỉ giảm 35% với Delta.

“Những gì mà Anh đang thấy hiện nay là sự gia tăng mức độ bao phủ của vắc xin thực sự ngăn chặn tỷ lệ nhập viện và tử vong từ biến thể Delta, nhưng có những ca bệnh nhiễm trùng đột phá”, Julian Tang, nhà vi rút học lâm sàng và là giáo sư y học hô hấp tại Đại học Leicester, cho biết.