Băn khoăn của người dân cồn Nhất Trí trước khi xảy ra cháy lớn

Khu dân cư chật chội, ngột ngạt

Chúng tôi đến cồn Nhất Trí vào một buổi chiều khi mặt trời bắt đầu ngả bóng. Điều gây ấn tượng là những con đường ở đây chỉ rộng chừng một mét, ngoằn nghèo, đan xen lẫn nhau, không theo một quy luật nào. Để tìm được đường đến tổ 6, nơi có xóm nhà chồ ven sông Cái, nằm cách đường 2-4 chừng vài trăm mét, chúng tôi mất 20 phút với 3 lần lạc đường và liên tục dừng lại để hỏi. Một người phụ nữ đã đứng tuổi đang ngồi trước nhà thấy người lạ khó khăn xoay xở lùi xe khi đã đi lố đường liền nói vọng ra: “Ai lần đầu vào đây tìm nhà cũng bảo nơi này như mê cung”.
Ông Nguyễn Văn Nhân (người dân sống lâu năm ở cồn Nhất Trí) cho biết, khu vực này được hình thành từ lâu đời, có gia đình đã ở đây hơn 60 năm. Người dân đến đây ở cứ làm nhà san sát nhau, tạo nên những con đường nhỏ, ngoằn nghoèo. “Đường xá chật chội khiến việc đi lại khó khăn, bất tiện lắm. Chúng tôi cũng mong Nhà nước quy hoạch làm lại đường để cuộc sống nơi đây được cải thiện hơn”.

Khi chúng tôi rời xóm nhà chồ để trở lại đường 2-4 cũng là lúc mặt trời đã tắt. Không thể định hình được đường đi vì ngõ nào cũng giống ngõ nào: chật chội, ngoằn nghoèo và bốc mùi ẩm mốc. Chúng tôi dừng lại hỏi một người đàn ông thì được trả lời: “Ngước mặt nhìn lên, cứ thấy dây điện lớn, chạy theo đó sẽ ra đường 2-4”. Người bạn đồng nghiệp ngồi sau xe cứ tấm tắc: “Đúng là chân lý!”. Tuy nhiên, không dễ gì ra khỏi khu vực này bởi đây là giờ cao điểm, người dân đi làm về, đón con... nên con đường “có dây điện lớn” trở nên đông đúc, chật chội. Chỉ cần 2 xe gắn máy đi ngược chiều nhau là tắc đường, có khi dồn ứ cả vài chục chiếc trong con hẻm rộng một mét. Mải nhìn đường, chúng tôi bị một phụ nữ mắng: “Đi đường sao không bấm còi, ai biết đâu mà né”. Hóa ra, chạy xe gắn máy trong này phải bấm còi liên tục, bởi các con đường chỉ chừng 5 - 10m lại có một đoạn giao nhau, nếu không bấm còi thì người đi sẽ bị động, dẫn đến tắc đường. Toát hết mồ hôi, chúng tôi mới thoát khỏi khu vực này khi trời đã nhá nhem tối.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Cường, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Phước cho biết: “Cồn Nhất Trí có hơn 1.400 hộ dân với khoảng 7.000 nhân khẩu, nhưng đường giao thông không đạt chuẩn, chật chội, độ dốc không đều, khiến xe chở rác không thể vào từng con hẻm để thu gom gây nên tình trạng mất vệ sinh. Bên cạnh đó, nếu khu vực này xảy ra hỏa hoạn thì xe cứu hỏa cũng chịu, không thể ứng cứu kịp thời”.

Sẽ giải tỏa trắng cồn Nhất Trí?

Từ lâu, Công ty Cổ phần Tư vấn kiến trúc và xây dựng đã được UBND TP. Nha Trang chọn làm đơn vị tư vấn thiết kế chỉnh trang, cải tạo cồn Nhất Trí. Theo nghiên cứu của đơn vị này, phía đông nam khu dân cư cồn Nhất Trí có một nhóm nhà chồ và nhà tạm do dân lấn chiếm xây dựng. Khu vực này rất lộn xộn, môi trường sinh hoạt không đảm bảo an toàn và rất mất vệ sinh, đường vào nhà ở quanh co, nhỏ hẹp, không đáp ứng được việc đi lại của xe chở rác, xe cứu thương, xe cứu hỏa... Chính vì vậy, cần quy hoạch lại để chỉnh trang đô thị, đảm bảo môi trường, mỹ quan...
Từ cuối năm 2014, UBND tỉnh đã đồng ý thỏa thuận địa điểm cho Công ty TNHH Đầu tư Phạm Trần thực hiện dự án tổ hợp khách sạn 5 sao, khu vui chơi giải trí và nhà ở thương mại dịch vụ tại cồn Nhất Trí. Bên cạnh đó, sẽ xây dựng hạ tầng kỹ thuật hoàn chỉnh, đồng bộ; cải tạo, tôn tạo và bảo vệ cảnh quan môi trường. Dự án bao trùm toàn bộ cồn Nhất Trí rộng 21,2ha, với tổng vốn đầu tư dự kiến 1.200 tỷ đồng.

Sau đó, UBND tỉnh có thông báo thu hồi đất để Công ty TNHH Đầu tư Phạm Trần thực hiện dự án, dự kiến có 1.200 hộ dân tại đây phải di dời, tái định cư. Qua khảo sát, UBND tỉnh cũng đã chọn được khu vực rộng 35ha ở phường Ngọc Hiệp để xây dựng khu tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án này. Tuy nhiên, trong quá trình đo đạc, kiểm kê tài sản, cơ quan chức năng đã gặp phải sự phản ứng của người dân vì họ không đồng tình với dự án.

Dân không nhất trí

Đến6.11.2015, UBND TP. Nha Trang đã tổ chức họp dân để thông báo Quyết định của UBND tỉnh về việc thu hồi đất thực hiện dự án chỉnh trang đô thị, cải tạo môi trường tại khu vực cồn Nhất Trí. Tuy nhiên, cuộc họp chỉ mới vừa diễn ra, nhiều người dân đã bỏ về vì không đồng ý chủ trương giải tỏa trắng cả cồn Nhất Trí.
Ông Trần Quang Toàn, một người dân ở cồn Nhất Trí cho rằng, ở đây 90% là dân đi biển, nếu giải tỏa đến sinh sống ở phường Ngọc Hiệp, không có biển thì người dân không biết lấy gì sinh sống. “Hôm trước tôi có đi họp, nhưng sau khi nghe thông báo thu hồi đất, giải tỏa trắng để giao cho chủ đầu tư thì tôi cùng nhiều người bỏ về. Nếu Nhà nước lấy đất để làm công trình công cộng, an ninh quốc phòng thì chúng tôi chấp nhận. Tuy nhiên, lấy đất để giao nhà đầu tư xây khách sạn 5 sao, chung cư, resort... rồi yêu cầu chúng tôi đi nơi khác thì không ai chấp nhận”, ông Toàn cho biết.

Trong khi đó, bà Võ Thị Màng chia sẻ: “Biết là khu vực này còn nhà chồ, đường nhỏ, nhếch nhác, không hợp lý, nhưng Nhà nước làm bờ kè, mở rộng đường thì đất cắt đến đâu người dân chịu đến đó, miễn sao khu này được khang trang, sạch đẹp”.

Theo ông Nguyễn Văn Cường, đa số hộ dân đều không đồng tình việc thực hiện dự án, thu hồi đất toàn bộ khu vực cồn Nhất Trí, bố trí tái định cư cho người dân ở khu vực khác. Người dân chỉ đồng ý thực hiện dự án bờ kè quanh sông Cái và di dời người dân xóm nhà chồ ven sông. UBND phường Vĩnh Phước sẽ tập hợp ý kiến của người dân để gửi UBND TP. Nha Trang xử lý.

Vào thời điểm cuối 2015, bà Đỗ Bạch Hà, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Nha Trang cho biết, tuy người dân ý kiến như vậy nhưng chủ trương của tỉnh đã thống nhất thực hiện dự án thì trung tâm vẫn sẽ tiếp tục triển khai các bước tiếp theo. Bên cạnh đó phường Vĩnh Phước sẽ thành lập tổ vận động để tiếp tục tuyên truyền chủ trương của tỉnh về dự án này.

Cùng thời điểm 2015,kiến trúc sư Nguyễn Văn Lộc - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Khánh Hòa cho biết: Theo tôi biết thì cồn Nhất Trí có địa thế tuyệt đẹp nhưng khu dân cư ở đó thì nhếch nhác, đường nhỏ hẹp, không an toàn và mất vệ sinh. Nếu mở rộng đường, chỉnh trang lại thì chỉ là giải pháp trước mắt, không giải quyết được mấu chốt vấn đề. Việc giải tỏa trắng là một việc làm rất tốt để xây dựng nơi đây thành một khu vực đẹp, góp phần tôn tạo cảnh quan của thành phố. Trước đây có lần tôi được Sở Xây dựng mời họp để cho ý kiến về dự án xây dựng khách sạn, chung cư ở cồn Nhất Trí. Tôi thấy nếu tiếp tục xây khách sạn cao trên 10 tầng nằm san sát nhau như thế là không được mà cần tính toán xây dựng xen kẽ, mật độ vừa phải, kết hợp trồng cây xanh, cải tạo cảnh quan...