‘Các hóa chất trong dầu gội đầu, đồ trang điểm, một số đồ chơi liên quan đến chết sớm’

Tiếp xúc với phthalates - một loại hóa chất phổ biến có liên quan đến chết sớm, đặc biệt là tử vong do bệnh tim, theo một nghiên cứu mới được công bố hôm 12.10 trên tạp chí Environmental Pollution.

Các hóa chất nhân tạo được tìm thấy trong hàng trăm sản phẩm tiêu dùng, bao gồm hộp đựng thực phẩm, dầu gội đầu, đồ trang điểm, nước hoa và đồ chơi trẻ em.

Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học đã biết rằng phthalates có thể can thiệp vào chức năng hormone quan trọng. Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia Mỹ cho biết, ngay cả những sự gián đoạn nội tiết tố nhỏ nhất cũng có thể gây ra những ảnh hưởng đáng kể, bao gồm các vấn đề về phát triển và sinh sản cũng như các vấn đề về não, hệ miễn dịch.

Tiếp xúc với phthalates có liên quan rõ ràng đến bệnh béo phì, tiểu đường và bệnh tim trong một số nghiên cứu.

Leonardo Trasande, tác giả chính và Giám đốc Trung tâm Điều tra các Mối nguy Môi trường của Trung tâm y tế học thuật NYU Langone (thành phố New York, Mỹ), nói với CNN: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy việc tiếp xúc với phthalates nhiều có liên quan đến nguy cơ tử vong cao, đặc biệt là do bệnh tim. Đến nay, chúng tôi đã hiểu rằng các hóa chất có liên quan đến bệnh tim lại là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong nhưng chúng tôi vẫn chưa xếp hóa chất này trực tiếp gây tử vong. Thực tế của vấn đề là khi bạn xem xét toàn bộ bằng chứng, nó đưa ra một mô hình đáng lo ngại, đầy ám ảnh".

Leonardo Trasande và các đồng nghiệp tại NYU Grossman School of Medicine đã phân tích dữ liệu từ hơn 5.000 người trưởng thành trong độ tuổi từ 55 đến 64. Họ phát hiện ra rằng những người có mức phthalates cao nhất trong nước tiểu của họ có nhiều khả năng chết sớm hơn dự kiến, đặc biệt là nguyên nhân liên quan đến tim. Tuy nhiên, nồng độ cao hơn của hóa chất này dường như không làm tăng nguy cơ tử vong do ung thư.

Nghiên cứu tính toán rằng từ 91.000 đến 107.000 người Mỹ trưởng thành mỗi năm bị tử vong sớm liên quan đến các hóa chất này. Các tác giả đã đặt một cái giá đắt cho những cái chết sớm đó: Ước tính khoảng 40 tỉ đến 47 tỉ USD mỗi năm cho năng suất kinh tế bị mất.

Tuy nhiên, ông Leonardo Trasande nói rằng nghiên cứu không thiết lập mối quan hệ trực tiếp giữa phơi nhiễm phthalates và tử vong, một phần là do các cơ chế sinh học cụ thể của mối quan hệ đó không rõ ràng.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mức độ ảnh hưởng của hóa chất này với xã hội lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ và không thể phủ nhận rằng việc hạn chế tiếp xúc với phthalates có thể giúp hạn chế chất thải, tiết kiệm tài chính của người Mỹ”, ông Transande nói thêm.

Các nghiên cứu khác đã liên kết phthalates với hơn 10.000 ca tử vong mỗi năm liên quan đến việc giảm mức testosterone ở nam giới trưởng thành.

'Hóa chất ở mọi nơi' có thể gây rủi ro nếu ăn hoặc hít phải

Phthalates thường được thêm vào các sản phẩm nhựa để làm cho chúng dẻo hơn và khó vỡ hơn. Nhiều loại ống nhựa khác nhau và một số đồ chơi trẻ em có thể chứa hóa chất nên chúng khó vỡ hơn. Đồ vệ sinh cá nhân và mỹ phẩm thường bao gồm cả phthalates để duy trì mùi thơm.

Nhóm hóa chất này phổ biến đến mức phthalates được đặt biệt danh là "hóa chất ở khắp mọi nơi". Các hóa chất này gây ra mối đe dọa nếu hít phải hoặc ăn phải, vì vậy trẻ em có nguy cơ bị phơi nhiễm đặc biệt cao vì có xu hướng đưa tay vào miệng.

Trong một email gửi tới trang Insider, Leonardo Trasande đã chia sẻ danh sách các mẹo để ngăn chặn phthalates khỏi nhà của bạn:

Sử dụng sữa tắm và bột giặt không mùi.

Sử dụng các vật dụng làm sạch không có mùi hương.

Sử dụng thủy tinh, thép không gỉ, gốm hoặc gỗ để đựng và bảo quản thực phẩm.

Mua trái cây, rau tươi hoặc đông lạnh thay vì các phiên bản đóng hộp và chế biến.

Tránh các chất làm mát không khí và tất cả các loại nhựa có nhãn số 3, số 6, số 7.

Tránh dùng đồ nhựa trong lò vi sóng và máy rửa chén.

Hội đồng Hóa học Mỹ, đại diện cho các ngành công nghiệp hóa chất, nhựa và clo của Mỹ, đã gửi cho CNN một tuyên bố gọi nghiên cứu này là "không chính xác một cách rõ ràng" vì nó gộp tất cả phthalates vào một nhóm duy nhất thay vì xem xét sự khác biệt về độc tính. Thế nhưng, Leonardo Trasande nói với trang Insider rằng phản ứng của Hội đồng Hóa học Mỹ "có thể dự đoán được, tương tự như phản ứng của ngành công nghiệp thuốc lá khi các nghiên cứu đưa ra bằng chứng về tác hại đó" và hội đồng không đưa ra bằng chứng nào mâu thuẫn với kết quả nghiên cứu.

Không chỉ được sử dụng phổ biến nhất để làm cho nhựa dẻo hơn và khó vỡ hơn, Phthalates cũng hoạt động như chất liên kết hoặc chất dung môi. Phthalates còn được gọi là chất làm dẻo (plasticizers), được tìm thấy trong nhiều loại sản phẩm và lần đầu tiên được giới thiệu vào những năm 1920 với vai trò là một chất phụ gia trong polyvinyl clorua (PVC) và một số sản phẩm chăm sóc sức khỏe, chẳng hạn như thuốc chống côn trùng.

Tiếp xúc với hóa chất phthalates diễn ra phổ biến và các nghiên cứu của Trung tâm Dự phòng và kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) đã phát hiện ra phthalates hiện diện trong phần lớn dân số, đặc biệt là ở trẻ em và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

Phthalates có trong rất nhiều các mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân (dầu gội đầu, nước hoa, sơn móng tay, keo xịt tóc, băng vệ sinh...), sàn vinyl, rèm mini và giấy dán tường, áo mưa, thiết bị và dụng cụ y tế (bao gồm cả túi lưu trữ máu và ống IV), ống nhựa, rèm tắm , màng nhựa và bao bì thực phẩm, dược phẩm, dầu bôi trơn và chất tẩy rửa.

Phthalates được cho là ngấm vào các sản phẩm thực phẩm thông qua nhựa có trong bao bì thực phẩm và trong các cơ sở sản xuất. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington cho biết vào năm 2013, phthalates đã được tìm thấy trong thực phẩm, đặc biệt là trong sữa và gia vị.

Các nhà khoa học thuộc Cơ quan Động vật hoang dã Canada đã phát hiện ra phthalates lan rộng trong chuỗi thức ăn và được tìm thấy trong trứng của các loài chim ở vùng Bắc Cực thuộc Canada.