Cảnh sát Nga truy tìm người Trung Quốc nhằm chặn nguy cơ lây dịch Covid-19

Theo hãng tin AP ngày 23.2 (giờ Mỹ), chính quyền Moscow cũng cho phép sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặtđể tìm những người Trung Quốc bị nghi trốn thời hạn cách ly bắt buộc 14 ngày sau khi họ nhập cảnh vào Nga.

Nỗ lực nhận diện công dân Trung Quốc trên các phương tiện vận chuyển công cộng được áp dụng ở các chuyến xe buýt, xe điện ngầm ở Moscow, theo giới truyền thông Nga cho biết.

Nhân viên xe điện ngầm được lệnh chặn hành khách Trung Quốc, yêu cầu họ trả lời vào bản câu hỏi về lý do họ ở Nga và họ đã chịu cách ly 14 ngày hay chưa. Bản câu hỏi cũng yêu cầu người Trung Quốc báo cáo tình hình sức khỏecùng địa chỉ tạm chú của họ.

Công ty xe điện ngầm Metro Moscow xác nhận với APrằng hệ thống metro của họ “tích cực giám sát các trạm” và có bộ quyđịnh cách tiếp đón người “vừa từ Cộng hòa nhân dân Trung Hoa trở về”.

Bà Yulia Temnikova, Phó trưởng ban hành khách của Metro Moscow, nói: “Chúng tôi đề nghị họ trình giấy tờ tùy thân cùng giấy tờ chứng minh có phải họ vừa từ Cộng hòa nhân dân Trung Hoa trở về hay không, và họ đã trải qua thời hạn cách ly 14 ngày hay chưa”.

Bà Yulia cho biết nếu một hành khách không chứng minh được việc đã trải qua thời hạn cách ly, nhân viên công ty sẽ yêu cầu người đó khai báo và gọi xe cứu thương đến đón người này.

Đã có những chỉ trích việc dùng công nghệ nhận diện khuôn mặt là trái pháp luật và là sự kỳ thị người Trung Quốc, và không là một chiến lược kiểm soát dịch hiệu quả.Nhưng bà Temnikova bác bỏ những cáo buộc sự kỳ thị, vì “nhân viên Metro Moscow chủ yếu chỉ quan tâm tình hình sức khỏe của hành khách, tìm đến người cần được giúp đỡ”.

Bà cũng nói các câu hỏi nhận diện cũng nhằm “làm rõ ai có thể đến từ Trung Quốc”.

Làm sao tài xế biết hành khách là người Trung Quốc hoặc nước khác?

Các tài xế xe buýt ở Moscow đã liên tục dùng ứng dụng WhatsApp để hỏi phải làm gì nếu họ phát hiện hành khách có thể là người Trung Quốc: “Vài người có vẻ là dân châu Á vừa lên xe. Có lẽ là người Trung Quốc. Tôi phải làm gì nếu đúng là người Trung Quốc?Tôi có nên hỏi họ?”.

Theo AP dẫn giới truyền thông Nga, sự hoang mang của cánh tài xế là từ những hướng dẫn của tổng đài hệ thống vận chuyển công cộng của Moscow, để tài xế gọi về nhân viên tổng đài báo người Trung Quốc vừa lên xe.

Chủ tịch Công đoàn Vận chuyển công cộng Yuri Dashkov nói tài xế xe buýt và xe điện đều liên lạc với công đoàn, để hỏi về chỉ đạo tìm người Trung Quốc và báo cho tổng đài.

Ông nói: “Anh em bực mình vì không biết phải làm gì. Nếu anh em thấy một người Trung Quốc thì sao? Làm sao anh em biết đó là người Trung Quốc, người Việt Nam hay người Nhật?”.

Ông Dashkov cho AP xem ảnh chụp một thư điện tử có chủ đề chỉ có một chữ coronavirus, được cho là của các quan chức công ty giao thông công cộng nhà nước Mosgortrans gửi đến. Email này mang nội dung yêu cầu nhân viên tổng đài nhận cuộc gọi báo của tài xế thì phải báo lại ngay cho cảnh sát. Ông còn cho xem 3 ảnh chụp dòng chữ điện tử chạy trên xe buýt: “Nếu phát hiện công dân Trung Quốc trên toa thì báo tổng đài”.

AP không thể xác định tính trung thực của email và 3 ảnh này. Trên mạng Twitter, Mosgortrans khẳng định đó là email giả. Sau đó, công ty gửi một tuyên bố cho AP, cho biết công ty “tiến hành giám sát và gửi dữ liệu cho ngành y tế khi cần thiết”.

Xe cứu thương túc trực, sẵn sàng chờ người bị nghi nhiễm đến nơi cách ly - Ảnh: AP

Moscow kiên quyết chống dịch lây lan qua người đến từ Trung Quốc

Thị trưởng Moscow, ông Sergei Sobyanin xác nhận kế hoạch kiểm soát dịch Covid-19 hướng mạnh sự chú ý vào người Trung Quốc. Trong một tuyên bố, ông nói các quan chức đã ra lệnh tất cả những ai đến từ Trung Quốc đều phải tự cách ly hai tuần.

Ông nói: “Người nào trốn quyđịnh này sẽ bị nhận diện thông qua màn hình kiểm soát an ninh và công nghệ nhận diện khuôn mặt. Các hệ thống này sẽ giúp chính quyền Nga “liên tục kiểm soát được sự tuân thủ các quyđịnh phòng chống dịch bệnh”.

Thực tế thì trên toàn nước Nga đã cấm công dân Trung Quốc nhập cảnh Nga để làm ăn hoặc du lịch từ ngày 20.2, sau khi có sắc lệnh của Thủ tướng Mikhail Mishustin ký ngày 18.2.

Lệnh cấm này sẽ có hiệu lực vô thời hạn, chí ít cho đến khi Trung Quốc nới lỏng các biện pháp ngăn dịch trong nước. Bộ Ngoại giao Nga giải thích theo sắc lệnh của Thủ tướng Mishustin, Nga sẽ dừng cấp visa du lịch, học tập, lao động, mục đích cá nhân... cho công dân Trung Quốc, chỉ trừ ngoại lệ là visa công vụ, làm ăn, nhân đạo và quá cảnh.

Theo Phó thủ tướng Nga Tatyana Golikova, biện pháp mạnh này được đưa ra nhằm bảo vệ sức khỏe người dân Nga, trong bối cảnh tình hình bệnh dịch ở Trung Quốc diễn biến phức tạp. Bà Golikova giải thích vì người Trung Quốc tiếp tục đổ vào Nga sau khi dịch bệnh bùng phát, việc hỗ trợ cách ly cho họ trở nên không khả thi.

Lệnh cấm được cho là chặn 90% du khách từ Trung Quốc đến Nga. Vài tuần trước đó, Nga đã đóng cửa suốt tuyến biên giới đường bộ giáp Trung Quốc, đình chỉ hầu hết các chuyến bay và xuyến xe lửa giữa hai nướcnhằm đảm bảo an ninh quốc gia Nga, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và không làm tăng số ca nhiễm mới.

Trên toàn Nga đã có 2 công dân Trung Quốc nhiễm Covid-19. Họ đều được đưa vào bệnh viện ở Siberia và hai người này đã hồi phục nhanh chóng.

Nhân viên y tế ở một trạm xe điện ngầm ở Moscow - Ảnh: AP

Dân quân Cossacknói “chỉ có người Trung Quốc mới nhiễm dịch”

Theo AP, cộng đồng Hoa kiều ở thành phố Yekaterinburg (cách Moscow 1.790km) cũng được giám sát kỹ. Lực lượng dân quân người Cossack đi tuần tra trên đường phố đông dân hàng thứ 4 nước Nga này hai lần/tuần kể từ ngày 2.2.

Theo thủ lĩnh Gennady Kovalyov của Lực lượng tình nguyện Cossack vùng Ural, lực lượng của ôngphát đeo khẩu trang y tế và quyết liệt kêu gọi người gốc Hoa đến bệnh viện khám sức khỏe. Ông nói: “Chưa có dữ liệu về thành tích vận động của chúng tôi, nhưng nhờ khẩu trang, ít ra sẽ có nhữngngười không bị nhiễm dịch”.

Ông Kovalyov cũng hứa lực lượng sẽ còn tuần tra cho đến khi nào nguy cơ lây nhiễm vẫn còn cao, và các đội tuần tra của người Cossack cũng tuần tra chống dịch ở hai thành phố ở miền nam Moscow.

Ông Igor Gorbunov, một lính già Cossack, nói với AP: “Chúng tôi chủ yếu tìm người đến từ Trung Quốc, vì từ họ mà có cái tên dịch Covid-19. Họ là nguồn lây nhiễm chính. Nhưng không chỉ có họ, còn có những quốc tịch khác, nhiều người có vẻ ngoài châu Á và xem ra họ dễ bị nhiễm lây dịch này, chứ người châu Âu đâu có bị nhiễm lây nhiều”.

Theo luật Nga, lực lượng Cossack có thể giúp cảnh sát tuần tra. Lực lượng dân quân này nổi tiếng hung hăng, từng bị cho là trợ thủ đắc lực của Sa hoàng Nga nên bị xem là kẻ thù của Liên Xô. Nhưng sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991 thì cộng đồng Cossack được công nhận trong một bộ luật thông qua năm 1995. Dưới thời Tổng thống Vladimir Putin, Điện Kremlin quảng bá chủ nghĩa dân tộc, người Cossack bắt đầu được nhà nước Nga trợ cấp và ủng hộ chính trị.