Chất gây ảo giác trong nấm ma thuật có thể điều trị trầm cảm nặng

Dữ liệu ban đầu từ cuộc thử nghiệm đã được công bố vào tháng 11.2021, nhưng kết quả chưa được xem xét lại vào thời điểm đó. Theo báo cáo mới xuất bản hôm 2.11 trên tạp chí New England Journal of Medicine, công ty dược phẩm Compass Pathways ở Anh đang chuẩn bị khởi động một thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn (giai đoạn 3).

Đây sẽ là thử nghiệm cung cấp dữ liệu cần thiết để Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt theo quy định. Dự kiến sẽ có 956 người từ 14 quốc gia tham gia thử nghiệm trong thời gian khoảng hai năm rưỡi (kết thúc vào giữa năm 2025).

Trước đó, Compass Pathways đã hoàn tất thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 trên 233 người tham gia từ 10 quốc gia ở Bắc Mỹ và châu Âu. Tất cả họ đều mắc chứng trầm cảm kháng điều trị, nghĩa là đã được kê ít nhất hai loại thuốc chống trầm cảm tiêu chuẩn trước đây. Ngoài ra, một số người đã thử ba hoặc bốn phương pháp điều trị nhưng không có kết quả.

Theo đó, 79 người trong số này đã nhận được một liều psilocybin 25 miligram (liều cao), 75 người nhận được 10 miligram (liều trung bình) và 79 người nhận được 1 miligram (liều thấp). Đó là cuộc thử nghiệm “mù đôi”, có nghĩa là cả người tổ chức lẫn người tham gia đều không biết ai nhận được liều thuốc nào.

Tiến sĩ Guy Goodwin, Giám đốc y tế của Compass Pathways và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết, liều 1 miligram được coi là điểm so sánh với liều cao hơn, nhưng không giống như giả dược, ngay cả một miligram psilocybin cũng có thể có một số tác dụng lên thần kinh. Ông nói rằng thực tế này đã giúp giữ cho cuộc thử nghiệm có kết quả đúng hơn.

Những người tham gia đã gặp nhà trị liệu ít nhất 3 lần trước khi nhận psilocybin và sau đó, chính nhà trị liệu đó sẽ giám sát các phiên dùng thuốc của họ cùng với một trợ lý. Các nhà trị liệu cũng tiến hành các buổi theo dõi với những người tham gia - một buổi sau khi dùng thuốc và một buổi sau đó một tuần.

Ban tổ chức đã sử dụng Thang đánh giá trầm cảm Montgomery-Asberg (MADRS), một thước đo phổ biến về trầm cảm lâm sàng, để đánh giá những người tham gia trước và sau khi điều trị. Ba tuần sau khi điều trị, điểm của những người trong nhóm 25 miligram đã giảm trung bình hơn 6,6 điểm so với điểm của những người trong nhóm 1 miligram. Hơn 1/3 nhóm liều cao đáp ứng với điều trị (điểm MADRS của họ giảm ít nhất 50%) và 29% thuyên giảm bệnh vào tuần thứ ba.

Trong khi đó, điểm số của nhóm 10 miligram giảm nhẹ nhưng không khác biệt đáng kể so với nhóm 1 miligram, với tỷ lệ đáp ứng điều trị lần lượt là 19% và 18%; 9% và 8% thuyên giảm bệnh vào tuần thứ ba.

Ba tháng sau khi điều trị, 20% trong nhóm 25 miligram vẫn cho thấy “phản ứng bền vững”, có nghĩa là điểm số của họ đã giảm và vẫn ở mức thấp, so với 10% của nhóm 1 miligram. Tuy nhiên, phát hiện này vẫn cần được xác nhận lại.

3/4 số người tham gia đã trải qua một số tác dụng phụ trong quá trình thử nghiệm, bao gồm nhức đầu, mệt mỏi, buồn nôn hoặc chóng mặt vào ngày dùng thuốc. Goodwin nói: “Hầu hết những tác động đó đều nhẹ và chúng không phải là điều chúng tôi lo ngại”.

Tuy nhiên, một số người tham gia đã gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng. Trong ba tuần sau khi điều trị, một số bệnh nhân ở nhóm liều trung bình và liều cao đã có ý định tự tử dù không tự gây thương tích cho bản thân.

Những sự kiện này cũng xảy ra ở nhóm dùng liều trung bình trong khoảng thời gian giữa tuần thứ ba và thứ mười hai, trong khi 3 người tham gia nhóm liều cao có hành vi tự sát trong khoảng thời gian này. Theo Compass Pathways, cả 3 người này không có hành vi nào dẫn đến nỗ lực tự sát và đều có tiền sử muốn tự tử trước khi tham gia thử nghiệm.

Bởi vì chỉ có một số ít người trải qua những sự kiện nghiêm trọng này, nên không rõ liệu có sự khác biệt đáng kể về mặt thống kê rủi ro giữa các nhóm hay không.

“Rất khó để giải thích điều đó mà không nói rằng chúng tôi cần thêm thông tin. Chúng tôi sẽ tiếp tục cảnh giác về sự mất cân bằng đó, nhưng chúng tôi hy vọng sẽ có câu trả lời chính xác khi gặp nhiều bệnh nhân hơn”, Goodwin nói về hành vi tự sát chỉ gặp ở nhóm dùng liều cao.

Theo trang web của Compass Pathways, thử nghiệm giai đoạn 3 sắp tới sẽ chia 956 người tham gia thành hai nhóm. Trong nhóm 1 gồm 378 người, các nhà nghiên cứu sẽ so sánh tác dụng của một liều psilocybin 25 miligram với giả dược thực sự giống như một viên đường. Điều này sẽ cho phép nhóm xác nhận tính an toàn của psilocybin.

Trong nhóm 2 gồm 568 người, những người tham gia sẽ nhận được hai liều psilocybin cách nhau ba tuần. Điều này sẽ tiết lộ liệu việc cung cấp nhiều liều có thể thúc đẩy phản ứng của người tham gia với liệu pháp và giúp hiệu quả kéo dài trong nhiều tháng hay không. Goodwin cho biết kết quả ban đầu từ cuộc thử nghiệm dự kiến sẽ được công bố vào năm 2024.