"Đặc khu ưu ái cho ngoại tệ tham gia các dự án mua bán lớn, vậy đồng tiền Việt Nam chỉ dùng để ăn phở, uống cà phê thôi sao?", Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh bày tỏ quan điểm về đề xuất cho phép lưu hành tự do USD tại đặc khu Phú Quốc của Kiên Giang.
Có nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến đề xuất cho phép tự do lưu hành USD tại đặc khu Phú Quốc của Kiên Giang. Đây là một nội dungtrong đề án đóng góp cho luật Đặc khu hành chính - kinh tế đặc biệt đã được Kiên Giang gửi đến các đại biểu Quốc hội xem xét tại kỳ họp lần thứ 4 này.
Cụ thể, Kiên Giang đề xuất với thời hạn làm việc từ 3 tháng trở lên, người nước ngoài sẽ được tự do mua, bán nhà ở tại đặc khu. Thời hạn sở hữu đối với nhà ở riêng lẻ và biệt thự làvĩnh viễn, còn đối với nhà chung cư là99 năm.Đặc biệt hơn, Kiên Giang đề nghị cho phép USDđược lưu hành tự do trong đặc khu Phú Quốc, cho phép chuyển đổi tự do các đồng tiền khác sang USD...
Trao đổi với TNO, các chuyên gia cho biết có một quy luật là đồng tiền mạnh sẽ lấn át đồng tiền yếu.
Đi ngược chủ trương chống đô la hóa
Chuyên gia tài chínhNguyễn Trí Hiếu không đồng ý với quan điểm “mở cửa” cho ngoại tệ trong quy định luật đặc khu. TNO dẫn lời nhận xét của ông cho rằngđây là một đề xuất không tốtvà “không đáng” để áp dụng.
“Đề xuất của Kiên Giang chỉ mới nghĩ đến quyền lợi cho một đặc khu kinh tế Phú Quốc, song nó sẽ tạo tiền đề lan tỏa đến các đặc khu kinh tế khác mà chúng ta sẽ xây dựng trong tương lai”, ông Hiếu nói.
Theo ông, đừng so sánh Hồng Kông với Phú Quốc bởi Hồng Kông có vai trò lớn trong hệ thống tài chính quốc tế, đặc biệt với Trung Quốc; trong khi Phú Quốc đang đẩy mạnh phát triển chủ yếu là du lịch. Nếu cho phép lưu hành USD tại đây, tác động lan tỏa sẽ lớn hơn phạm vi “đặc khu Phú Quốc” rất nhiều và tác dụng ngược với chủ trương chống đô la hóa của Việt Nam.
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu đặt vấn đề: Nhà đầu tư muốn mua bán nhà tại Phú Quốc cũng phải tuân thủ các chính sách về thuế, như vậy sẽ nảy sinh tình huống liệu tiền thuế có tính theo ngoại tệ không.
“Tôi nghĩ Ngân hàng Nhà nước sẽ không mặn mà với đề xuất này. Hoặc giả nếu được đồng ý, Ngân hàng Nhà nước sẽ phải có quy định quản lý ngoại hối riêng cho đặc khu. Điều này sẽ tạo tiền lệ rất khó kiểm soát sau này, khi chúng ta phát triển đến ít nhất 3 đặc khu kinh tế”, ông nói trên TNO.
Đừng so sánh với Hồng Kông
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cũng không đồng ý với đề xuất này và cho rằng không có tác động tích cực để tạo nên một Phú Quốc khác biệt.
“Đề nghị này mang tính hấp dẫn thu hút mời gọi đầu tư mà thôi. Tuy nhiên, tôi không nghĩ đặc khu lại nằm ngoài quy định về chính sách tiền tệ của một quốc gia. Không nên áp dụng nếu so sánh đặc khu kinh tế Phú Quốc với đặc khu Hồng Kông. Vì có một đặc thù là Hồng Kông vốn là thuộc địa của Anh từ 100 năm trước, nó thuộc về di sản. Còn với Phú Quốc, cho phép bán những tài sản bất động sản thuộc sở hữu toàn dân cho người nước ngoài sở hữu vĩnh viễn, sử dụng ngoại tệ để giao dịch sẽ gây nhiều phản ứng tiêu cực hơn là tích cực”,TNO trích lờiông Doanh.
“Đặc khu ưu ái cho ngoại tệ tham gia các dự án mua bán lớn, vậy đồng tiền Việt Nam chỉ dùng để ăn phở, uống cà phê thôi sao? Rồi vai trò của đồng tiền Việt tại đặc khu như thế nào?”, ông Doanh băn khoăn và nhấn mạnh: “Đề nghị này cần hết sức thận trọng, đặc biệt về chính sách tiền tệ quốc gia”.
Chuyên gia Bùi Kiến Thành: Luật lệ của đặc khu không liên quan đến quốc gia
Cũng trao đổi với TNO, chuyên gia kinh tế tài chính Bùi Kiến Thành cho rằng đề xuất được tự do lưu hành USD trong đặc khulà một đề xuất bình thường.
Ông phân tích: “Khi đã chuyển đổi thành một đặc khu, thường các luật lệ trong đặc khu không còn liên quan đến quốc gia đó nữa. Nó có những chính sách đặc biệt riêng và nếu xét về đồng tiền trong một thị trường tự do thì việc dùng đồng tiền nào cũng là bình thường. Và nếu coi Phú Quốc là một đặc khu của Việt Nam, như một Hồng Kông của Trung Quốc, phải tách Phú Quốc ra khỏi Việt Nam theo cơ chế luật pháp. Như vậy, việc lập luật riêng cho đặc khu mới có tác dụng”.
Ông Thành còn cho biết khisang Singapore lần đầu tiênnăm 1949, tại thời điểm đó chính phủ nước này đang có ý tưởng phát triển kinh tế bằng các đặc khu kinh tế nên đã cho sử dụng tự do các loại ngoại tệ trong mua bán nhà, theo TNO.