Mỹ dứt khoát duy trì các tuyến hàng hải quốc tế rộng mở, và hành xử hung hăng mới đây của Trung Quốc là rất nguy hiểm, theo tuyên bố của Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton.
Trung Quốc đã tuyên bố độc chiếm gần hếtBiển Đông, lập căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo xây trái phép. Ngày 30.9, hải quân Trung Quốc đưa khu trục hạm Lan Châu đối đầu sát gần khu trục hạm Decatur của hải quân Mỹ, khi chiếc Decatur đi vào vùng 12 hải lý quanh Đá Gaven và Đá Vành Khănthuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép.
Đó là lý do ông Bolton tuyên bố Trung Quốc hành xử nguy hiểm trên Biển Đông, trong cuộc trả lời phỏng vấn của Chương trình Hugh Hewitt được phát thanh ngày 13.10. Ông nóiMỹ và Anh, Úc sẽ tiếp tục đưa tàu chiến đến Biển Đông để thực hiện quyền tự do hàng hải ở khu vực này.
Vị Cố vấn nói: “Tôi nghĩ Trung Quốc cần hiểu rõ điều đó. Tôi cho rằng chúng ta có thể chứng kiến sự khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản ở Biển Đông với sự có hoặc không hợp tác của Trung Quốc. Họ cần biết họ không thể làm chuyện đã rồi ở đó. Đấy không phải là một tỉnh của Trung Quốc và sẽ không có chuyện đó”.
Theo Reuters, ông Bolton không nói rõ về vấn đề khai thác khoáng sản ở tuyến hàng hải chiến lược này. Nhưng ông “thề” rằng chính phủ Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ tăng cường chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc, nói “hành xử của Bắc Kinh cần được chấnchỉnh ở các lĩnh vực quốc tế, quân sự, thương mại và chính trị”.
Ông nói chính phủ Mỹ đã xem Trung Quốc là “một vấn nạn lớn của thế kỷ này”, Tổng thống Trump cho rằngTrung Quốc đã chiếm lợi thế quá lâu ở mảng trật tự quốc tế, và đã đến lúc Mỹ phải chống lại: “Nay là lúc làm điều này”, và nói thêm chính sách cứng rắn của ông Trump đối với Trung Quốc đã khiến Bắc Kinh “bị bối rối”.
Ông Bolton nói thêm: “Trước đây, họ chưa bao giờ chứng kiến một Tổng thống Mỹ cứng rắn. Tôi nghĩ hành vi của họ cần phải được chấn chỉnh ở các lĩnh vực thương mại, quốc tế, quân sự và chính trị”.
Hiện chính phủ Mỹ đã mở rộng việc chống Trung Quốc vượt quá khỏi cuộc chiến thương mại. Như cáo buộc Trung Quốc toan can thiệp cuộc bầu cử quốc hội Mỹ giữa kỳ (tổ chức ngày 6.11 tới), cùng những hành vi quân sự liều lĩnh ở Biển Đông.
Ông Bolton còn nói Trung Quốc xâm phạm các chuẩn mực quốc tế về thương mại, kinh doanh, điều cho phép Trung Quốc đạt được sức mạnh kinh tế và quân sự: “Nếu họ được đặt đúng chỗ, họ sẽ không thể chiếm đoạt công nghệ của chúng ta, khả năng quân sự của họ sẽ bị kéo giảm, và nhiều sự căng thẳng do Trung Quốc gây ra sẽ được giảm hạ”.
Vị Cố vấn xác nhận Washington đang chuẩn bị tăng hành động, để hạn chế xuất khẩu hàng hóa công nghệ cao và mang tính nhạy cảm qua Trung Quốc.
Ông Bolton cho biết ông kỳ vọng sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh thứ hai, giữa Tổng thống Mỹ với lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un trong vài tháng tới, nhưng còn phải chờ xem nỗ lực ngoại giao thuyết phục Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình tên lửa và vũ khí hạt nhân có thành công hay không.
Ngày 13.10, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nói Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc có thể gặp nhau, khi hai nhà lãnh đạo dự hội nghị thượng đỉnh G-20 tại Argentina vào tháng 11 tới.
Trung Trực (theo Reuters)