Dân Nga giận dữ khi du khách Trung Quốc ‘quậy nát’ hồ Baikal

Theo báo New York Times, cách đây 5 năm, Tổng thống Nga Vladimir Putin xoay trục về Trung Quốc, sau vụ sáp nhập Crimea khiến quan hệ giữa Nga với phương tây lạnh hẳn.

Trung Quốc trở thành bạn thân nhất của Nga, liên kết bằng các hoạt động ngoại giao, thương mại và thậm chí hợp tác quân sự để chống Mỹ trên toàn cầu.

Nỗi sợ Trung Quốc cướp đất

Nhưng tình bạn bè đoàn kết - hữu nghị Trung-Nga này đang phơi bày những điều khó chịu ở làng du lịch Listvyanka bên hồ Baikal vốn có 2.122 dân, khi dòng du khách và doanh nhân Trung Quốc tìm đến,gây ra nỗi sợ rằng Trung Quốc cướp đất cùng nỗi lo hồ Baikal bị ô nhiễm môi trường.

Cùng lúc, chính quyền địa phương xem dòng du khách là nguồn hy vọng tốt nhất để tạo việc làm mới, giúp phát triển kinh tế cho một vùng nghèo.

Dân làng Listvyanka bên hồ Baikal thường phàn nàn du khách Trung Quốc gọi hồ này là Bắc Hải Bắc (theo tiếng Hán cổ).

Một số người còn cho rằng Bắc Kinh bí mật lập mưu để đòi chủ quyền hồ và vùng ít dân cư xung quanh vốn từng được triều đình Trung Hoa nhượng đất cho Đế chế Nga, trong một hiệp định năm 1858 mà từ lâu Trung Quốc nói đó là một hiệp định bất bình đẳng.

Làng Listvyanka bên hồ Baikal - Ảnh: NYT

Suốt nhiều năm, người Trung Quốc ở vùng này là những người bán hàng hóa rẻ tiền ở chợ Thượng Hải của thành phố Irkutsk, thủ phủ vùng có hồ Baikal. Nay, du khách Trung Quốc đến đây xài tiền rúp nhằm chứng tỏ kinh tế Trung Quốc thịnh vượng hơn Nga.

Yuri Pronin của tuần san Baikalskiye Vesti ở Irkutsk, nói: “Người dân biết Trung Quốc là một cường quốc và nền kinh tế Trung Quốc tạo ra những con số mà người Nga không thể hy vọng đạt được. Chúng tôi cảm nhận được hơi thở này”.

Theo Cục Du lịch Irkutsk, hồi năm ngoái đã có hơn 16 triệu lượt du khách, đa số là người Nga - đến tham quan để ngắm các loài động vật hoang dã quý hiếm cũng như hòa mình vào thiên nhiên tuyệt đẹp của vùng hồ Baikal, nơi đã được Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) bình chọn là Di sản thế giới.

Trong tổng số du khách ấy, 186.000 người Trung Quốc là nhóm du khách nước ngoài đông nhất, tăng 37 % so với năm 2018, và dòng du khách này sẽ còn tăng nữa, khi Bắc Kinh chỉ cách hồ Baikal 2 giờ bay, trong khi Bắc Kinh cách Moscow 6 giờ bay.

Một cửa hàng kim hoàn phục vụ du khách Trung Quốc - Ảnh: NYT

Khách sạn Trung Quốc bao vây hồ Baikal

Nhiều người Nga nói hồ Baikal đang bị các khách sạn của người Trung Quốc và chỉ cho du khách Trung Quốc thuê bao vây. Khi Andrei Sukhanov nhìn thấy một khách sạn do người Trung Quốc làm chủ mọc lên sát nhà trọ của ông, che mất tầm nhìn ra hồ Baikal, ông liền nốc một cốc rượu vodka, chộp chiếc cưa và chặt bỏ 8 cột gỗ bao quanh công trình khách sạn Trung Quốc.

Ông Shukanov không bị lên ánvì hành xử này mà còn được xem là anh hùng dám đương đầu với người Trung Quốc đang tranh thủ làm ăn ở Listvyanka bên hồ Baikal.

Ông chủ nhà trọ chất phác nói: “Nếu chúng tôi để mặc họ, dân Trung Quốc sẽ cướp hết tiền và dân địa phương chẳng được gì cả”.

Dân làng còn đâm đơn kiện chủ của ít nhất 10 khách sạn do Trung Quốc bỏ tiền, cáo buộc những người này xây khách sạn trái phép trên đất vốn được quyhoạch chỉ dành cho những gia đình trẻ.

Hồi đầu năm 2019, một tòa án cấp huyện đã ra trát buộc phá bỏ hai khách sạn, 8 khách sạn còn lại có thể chịu số phận tương tự.

Thôn trưởng Listvyanka, Aleksandr A. Shamsudinov là người bị kẹt giữa đồng bào Nga với các doanh nghiệp Trung Quốc. Năm 2018, ông bị quản thúc tại gia, bị chính quyền cáo buộc đã cấp giấy phép xây dựng cho các lô đất xây nhà cho gia đình trẻ.

Nhưng các lô đất này đã thành nhà nghỉ “chui” để đón du khách Trung Quốc. Shamsudinov nói những tòa nhà 3 tầng đã mọc lên trên các khu đất đó không phải là nhà bình thường, nhưng các chủ Trung Quốc đều nói “phải xây nhà to vì có nhiều bà con đang tính đến thăm”.

Ông chủ nhà trọ Skhanov không ưa du khách Trung Quốc - Ảnh: NYT

Ngán ngẩm du khách Trung Quốc ở bẩn

Người Trung Quốc bị cáo buộc không chỉ đối xử thô bạo với người dân địa phương, mà còn cố gắng chiếm nguồn nước sinh hoạt. Hồi cuối năm 2018, một nhà máy đóng chai từ một làng gần làng Listvyanka để xuất khẩu nước về Trung Quốc đã khiến 1,1 triệu người Nga ký tên trực tuyến vào một văn bản cáo buộc. Đến tháng 3, một tòa án cấp huyện ở Irkutsk đã ra quyết định ngưng công trình này, với lý do phải bảo vệ môi trường.

Xe chó kéo chở du khách thăm hồ gần một khách sạn đang xây - Ảnh: NYT

Dân địa phương còn nói điều khó chịu nhất là người Trung Quốc không nộp thuế doanh nghiệp. Ông chủ nhà trọ Sukhanov gầm gừ: “Họ không nộp một xu. Nếu họ nộp 20% vào ngân sách địa phương như đã quyđịnh, thì chúng tôi đã có thể có cơ sở hạ tầng, trường học mà chúng tôi cần”.

Cơ sở hạ tầng của làng không thể xử lý lượng nước thải và rác do du khách thải ra. Và cư dân địa phương đã phải rùng mình nghĩ đến cảnh hàng ngàn du khách Trung Quốc tìm đến. Nhà vận động bảo vệ môi trường Marina Rikhvanova nói bà không dám uống nước hồ gần những nhà nghỉ, khách sạn dành cho du khách Trung Quốc. Các chất ô nhiễm thấm vào hồ gây ra tảo và bà nói đó là “cocktail vi trùng”.

Người thôn trưởng là cảnh sát về hưu, nói chính quyền Liên bang Nga cần có kế hoạch phát triển vùng, cân bằng nhu cầu của du khách và dân địa phương. Ông than phiền: “Ai cũng hô hào hồ Baikal là viên ngọc của Nga và là Di sản Thế giới UNESCO. Nhưng dọn rác và các vấn đề bảo vệ môi trường thì trút lên đầu các quan chức cấp thôn như tôi”.

Du khách Trung Quốc ở làng Listvyanka - Ảnh: NYT