Ai phải trả các loại thuế hàng nhập khẩu do ông Trump đặt ra?

Tổng thống Donald Trump tự nhận mình là “Người đàn ông thuế quan”, tuyên bố các loại thuế giúp lấp đầy kho bạc nhà nước.

Số liệu từ Cơ quan hải quan và bảo vệ biên giới Mỹ (CBP) cho thấy tính đến giữa tháng 3 năm nay, chính quyền Washington kiếm được 15,6 tỉUSD thông qua thuế quan áp đặt từ tháng 2.2018. Tiền thuế hải quan trong nửa đầu năm tài chính hiện tại (bắt đầu tính từ ngày 1.10.2018) tăng 89% so với cùng kỳ năm trước, đạt 34,7 tỉUSD, theo Bộ Tài chính Mỹ.

Trong dòng tweet thông báo chuẩn bị tăng thuế đánh vào lượng hàng Trung Quốc trịgiá 200 tỉ USD hôm 5.5, Tổng thống Trump khẳng định chính Trung Quốcđã trả thuế nhập khẩu cho Mỹ.

Trả qua hải quan

CBP thường yêu cầu nhà nhập khẩu đóng thuế trong vòng 10 ngày tính từ lúc làm thủ tục thông quan hàng hóa. Phần lớn các nhà nhập khẩu hàng Trung Quốc là công ty Mỹ hoặc đơn vị đăng ký hoạt động tại Mỹ của doanh nghiệp nước ngoài.

Mỗi mặt hàng nhập khẩu hợp pháp vào Mỹ đều có một mã hải quan. Nhà nhập khẩu dựa vào đây để kiểm tra sản phẩm họ nhập chịu những loại thuế nào, từ đó tính ra số tiền rồi chi trả.

CBP chịu trách nhiệm rà soát lại. Nếu phát hiện còn khoản chưa đóng, cơ quan này gửi biên lai đến nhà nhập khẩu.

Có nhiều phương án quản lý chi phí: Chi trả toàn bộ và chấp nhận lợi nhuận ít hơn, yêu cầu đơn vị cung cấp bên Trung Quốc giảm giá nhằm giúp bù đắp mức thuế tăng cao, tìm kiếm nguồn hàng khác ngoài Trung Quốc, buộc khách hàng gánh chi phí bằng cách tăng giá bán lẻ.

Phần lớn nhà nhập khẩu sử dụng kết hợp tất cả phương án, chia đều chi phí cho bản thân, phía cung cấp lẫn phía khách hàng. Như vậy doanh nghiệp Trung Quốc phải chịu một phần, nhưng cũng có trường hợp mất đối tác (vì nhà nhập khẩu tìm nguồn hàng khác).

Tác động giá cả

Nhiều doanh nghiệp Mỹ như công ty máy móc Caterpillar, công ty sản xuất máy kéo Deere & Co đều tăng giá sản phẩm. Vụ Khảo cứu Quốc hội Mỹ (CRS) vào tháng 2.2019 xác định thuế quan khiến giá máy giặt tăng 12% so với thời điểm chưa áp thuế.

Còn theo nghiên cứu do Viện Kinh tế quốc tế Peterson thực hiện, giá thép do thuế mà tăng gần 9%. Nghiên cứu của Ngân hàng Dự trữ liên bang tại New York phối hợp cùng hai đại học Princeton, Columbia cho kết quả thuế đánh lên hàng Trung Quốc cộng với thuế nhôm-thép khiến công ty lẫn người tiêu dùng mỗi tháng trả thêm 3 tỉUSD.

Mỗi bên thu được bao nhiêu?

Trung Quốc dùng thuế quan trả đũa thuế quan. Do đó chính quyền Bắc Kinh cũng thu được số tiền thuế thông qua nhà nhập khẩu nước này, như quy trình nêu trên.

Trong tổng số 250 tỉUSD hàng hóa Trung Quốc bịTổng thống Trump áp thuế thì 50 tỉUSD hàng chịu thuế 25%, còn lại 10% (đến ngày 10.5 sẽ tăng lên 25%). Trên lý thuyết chính quyền Washington có thể thu được tổng cộng 32,5 tỉUSD mỗi năm.

Doanh thu thuế quan của Mỹ năm 2018 đạt 49,7 tỉUSD, cao hơn năm 2017 (chưa nổ ra chiến tranh thương mại) đến 41,2%.

Trung Quốc đánh thuế 110 tỉUSD hàng Mỹ, trong đó 50 tỉUSD hàng hóa chịu thuế 25%, còn lại từ 5 - 10%. Khoản thu dao động trong 15,5 - 18,5 tỉUSD.

Doanh thu thuế quan của Trung Quốc năm 2018 đạt 42,41 tỉUSD, giảm so với năm 2017 (44,65 tỉUSD).