Gửi bình luận
Sự lo ngại ngày càng gia tăng khiến những người Trung Quốc giàu có tìm cách mua nhà và định cư ở nước ngoài – nhưng đối với một số người, điều này đã trở thành cơn ác mộng
Tầng lớp trung lưu của Trung Quốc vốn được biết đến với quy mô rộng lớn và sức mạnh kinh tế tiềm ẩn. Những người lạc quan tin rằng một tầng lớp trung lưu lớn và đang phát triển có khả năng đưa Trung Quốc và thậm chí cả thế giới trở nên thịnh vượng hơn, trong khi những người bi quan lại nhìn thấy một nhóm người ngày càng gây áp lực nặng nề khiến nền kinh tế trì trệ và thậm chí dẫn đến hỗn loạn chính trị.
Những công dân Trung Quốc như Xin Piao, Raymond Zhang và Wendy Wang vẫn là những người xa lạ với nhau cho đến tháng Tám vừa rồi, khi họ tham gia một nhóm trên WeChat dành riêng cho “hoàn trả tiền nhà ở Úc”.
Giống như những thành viên khác trong nhóm gồm hơn 300 người này, họ lo lắng về nền kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc và cố gắng bảo vệ tài sản của mình bằng cách mua bất động sản ở Úc.
Nhưng ý tưởng có vẻ thông minh này đã biến thành một cơn ác mộng – tiền của họ đã biến mất do những sai trái của một nhà tư vấn đầu tư nổi tiếng về bất động sản và môi giới thế chấp ở Úc chuyên hỗ trợ các nhà đầu tư giàu có của Trung Quốc.
Theo tờSouth China Morning Post,ở Trung Quốc, 17 văn phòng cao cấp của công ty môi giới bất động sản Ausin China đó đột nhiên bị đóng cửa vào tháng Tám. Việc này để lại hậu quả vô cùng nặng nề với các khoản tiền gửi biến mất và các thương vụ mua bán thất bại trị giá hơn 70 triệu đô la Úc (49,6 triệu đô la Mỹ) từ khoảng 200 người mua của Trung Quốc tại 15 dự án chung cư và nhà ở chưa được xây dựng ở Úc.
Trải nghiệm mất mát này chính là câu chuyện cảnh báo mới nhất về những rủi ro ngày càng tăng khi nhu cầu từ tầng lớp giàu có và trung lưu muốn đầu tư ở nước ngoài trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Một số lượng lớn người Trung Quốc nôn nóng để có được thị thực dài hạn hoặc sở hữu được tài sản ở những nước thân thiện như một chính sách bảo hiểm chống lại xu hướng ngày một xấu đi của điều kiện trong nước. Do không có nhiều các lựa chọn đầu tư tại nước nhà và do chiến dịch chống tham nhũng của Chủ tịch Tập Cận Bình, những người có tài sản lớn đang tìm kiếm cách chuyển tiền ra nước ngoài, bằng phương tiện pháp lý hoặc bằng các cách khác.
Sợ hãi và thất vọng
Công dân của các nước phát triển và nhiều nước đang phát triển luân chuyển đồng tiền trên toàn thế giới để tận dụng các cơ hội đầu tư. Quyết định của họ được xác định bởi sự lựa chọn cá nhân về rủi ro và giá trị đổi lại, hiếm khi do các yếu tố chính trị trong nước. Cũng không hẳn là do họ bị phong toả hay cấm đoán về mặt tài chính, họ được phép tự do chuyển tiền ra khỏi đất nước của họ và ngược lại.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều người dân Trung Quốc đã tiến hành đầu tư ra nước ngoài do sợ hãi và thất vọng. Họ sợ rằng chất lượng cuộc sống của họ đang xấu đi và thất vọng vì có rất ít cơ hội đầu tư tại quê hương. Họ muốn tiền của họ được bảo quản tại đất nước mà họ cảm thấy “an toàn” và nơi họ có thể có một cuộc sống dễ chịu hơn cho bản thân và gia đình của mình.
Vấn đề lớn nhất đối với những công dân tầng lớp thượng lưu này là chính phủ hạn chế khắt khe dòng vốn chảy ra khỏi đất nước. Bắc Kinh muốn tiền kiếm được ở Trung Quốc phải ở lại Trung Quốc để góp phần phát triển đất nước hơn nữa, bất chấp hậu quả tài chính có thể xảy ra với các cá nhân.
Trong vài năm qua, các nhà đầu tư trung lưu đã tạo dựng tài sản của mình nhờ vào thị trường bất động sản đang bùng nổ của đại lục – đây cũng là lựa chọn đầu tư tốt nhất cho hầu hết người Trung Quốc – đã cảm thấy mất an toàn về mặt tài chính và nỗi lo bong bóng bất động sản.
Ngoài ra, ô nhiễm không khí nặng, an toàn thực phẩm và các vụ bê bối vắc-xin, một hệ thống giáo dục cứng nhắc và sự cai trị ngày càng độc đoán càng khiến những người có đủ tiềm lực tìm cách ra nước ngoài.
Khi mới 40 tuổi, Zhang đã nói rằng anh và 14 người khác từ khắp Trung Quốc đã trả tiền để tham gia một chuyến du lịch đầu tư của Ausin tới Úc vào tháng Năm với suy nghĩ rằng “chả có gì to tát cả, chỉ là đi tham quan các dự án thôi”.
Anh Zhang nói: “Chúng tôi đã được đưa đi tham quan khoảng chục dự án bất động sản ở Melbourne, Sydney và Brisbane, bao gồm các căn hộ, biệt thự và nhà. Tôi yêu nước Úc ngay khi đặt chân đến. Giá bất động sản và chi phí sinh hoạt khá phù hợp với chúng tôi, chưa kể đến không khí trong lành, hệ thống pháp luật và giáo dục tốt cho gia đình tôi”.
Trong các quảng cáo ở Trung Quốc, Ausin nói với các nhà đầu tư rằng chuyến đi là miễn phí nhưng lại yêu cầu đóng một khoản tiền đặt cọc trị giá 200.000 nhân dân tệ (29.000 USD). Công ty hứa sẽ trả lại khoản tiền này 35 ngày sau khi các nhà đầu tư quay trở lại Trung Quốc, nhưng Zhang cho biết những người tham gia chuyến đi đều chưa nhận lại được tiền của mình.
Cô Wang, người vừa bán một trong hai căn hộ của mình ở Thượng Hải để có tiền mua một căn hộ hai phòng ngủ ở Melbourne trị giá khoảng 900.000 USD cho biết: “Tôi thực sự không giàu có đến nỗi có thể mua tài sản ở New York hoặc London, nhưng tôi rất quan tâm đến việc mua một căn hộ ở nước ngoài để con tôi có thể du học hoặc định cư trong tương lai”.
Liệu có còn cơ hội?
Cánh cửa cho người Trung Quốc chuyển tài sản ra nước ngoài dường như đang đóng lại. Ở Trung Quốc, chính quyền đang ngày càng quyết liệt hơn trong việc trừng phạt chuyển ngoại tệ bất hợp pháp ra nước ngoài. Cơ quan quản lý ngoại hối nhà nước (SAFE) đã tăng cường thanh tra các trường hợp nghi ngờ và “bêu tên và sỉ nhục” các cá nhân liên quan nhằm nỗ lực cảnh báo tầng lớp trung lưu của các cơ quan chức năng.
Trong một tuyên bố vào cuối tháng Tám, SAFE tiết lộ 23 trường hợp như vậy, năm trong số đó liên quan đến các cá nhân Trung Quốc đang cố gắng mua bất động sản ở nước ngoài. Một người tên là Wang ở Chiết Giang đã bị phạt 1,45 triệu nhân dân tệ do sử dụng “ngân hàng ngầm” để chuyển 15 triệu nhân dân tệ ra nước ngoài mua tài sản; một cá nhân khác có tên là Sun bị phạt 1,37 triệu nhân dân tệ do đã chuyển 5,74 triệu đôla Mỹ bằng cách vay hạn ngạch ngoại tệ hàng năm của người khác. Bắc Kinh cấp cho mỗi cá nhân một hạn ngạch ngoại tệ 50.000 đô la Mỹ hàng năm và việc mua vượt quá hạn ngạch đó cần phải có sự chấp thuận đặc biệt từ SAFE.
Người mua bất động sản từ Trung Quốc cũng gây tác động đến nền kinh tế địa phương và chính trị, khiến các nước từ Úc đến Hoa Kỳ ngày càng không ủng hộ việc người Trung Quốc sang mua nhà tại những quốc gia này.
Úc là một trong số ngày càng nhiều quốc gia thắt chặt các quy định đầu tư nước ngoài để đáp ứng với tình trạng nguồn vốn đầu tư của Trung Quốc vào những nước này đang tăng kỷ lục trong những năm gần đây. Kể từ tháng 8 năm 2016, chính phủ đã cấm bốn ngân hàng lớn của mình cho vay mua bất động sản đối với người nước ngoài không có thu nhập trong nước.
Đầu năm nay, New Zealand cấm hoàn toàn người nước ngoài mua bất động sản sau khi nhu cầu từ các nhà đầu tư nước ngoài, chủ yếu là Trung Quốc, tăng cao đẩy giá bất động sản vượt quá khả năng của nhiều người dân địa phương. Canada cũng đã chấm dứt Chương trình Nhà đầu tư nhập cư Canada sau khi nhận được một số lượng lớn các đơn xin xét duyệt từ Trung Quốc và giá nhà tăng vọt, đặc biệt là ở các thành phố như Vancouver và Toronto.
Vào cuối tháng 8, hàng trăm người Trung Quốc, chủ yếu là tầng lớp trung lưu, đã mua hoặc đặt cọc vào một dự án bất động sản ở Johor, Malaysia trở nên hoảng loạn sau khi Thủ tướng Mahathir Mohamad nói rằng chính phủ sẽ không cho phép người nước ngoài mua nhà tại dự án trị giá 100 tỷ đô la Mỹ do một công ty Trung Quốc quản lý.
Ông cho biết việc dự án tập trung bán cho người Trung Quốc đã làm ảnh hưởng đến chủ quyền của Malaysia. Các nhà đầu tư Trung Quốc đã bị lôi kéo để mua bất động sản trong dự án bởi vì họ sẽ có thể xin thị thực dài hạn, không thường trú tại Malaysia dễ dàng hơn.
Theo Reuters, ông Mahathir nói: “Chúng tôi phản đối là vì dự án này được xây dựng cho người nước ngoài, mà không phải cho người Malaysia. Hầu hết người Malaysia không thể mua những căn hộ đó”.
Những bình luận này khiến các nhà đầu tư Trung Quốc lo lắng. Laura Zhang, người đã mua một căn nhà trong dự án nói: “Những gì thủ tướng Mahathir nói chắc chắn đã gây tác động tiêu cực đến nhu cầu và nguyện vọng của các nhà đầu tư trung lưu từ Trung Quốc. Chúng tôi cảm thấy chúng tôi không được chào đón ở đây và ngày càng có nhiều sự không chắc chắn và rủi ro đối với thị thực và đầu tư dài hạn của chúng tôi”.
Tại Mỹ, nhu cầu về thị thực đầu tư EB-5 của người Trung Quốc dường như đang giảm đi do những bất ổn cao xung quanh chương trình này, và luật nhập cư nói chung dưới thời Tổng thống Donald Trump. Việc phê duyệt thị thực có thể mất đến 10 năm, dẫn đến ngày càng ít sự quan tâm và sự sụt giảm đáng kể trong dòng đầu tư cá nhân vào Mỹ.Liu Zhenbiao, người đứng đầu Jixi Group chuyên hỗ trợ người giàu Trung Quốc xuất cảnh và mua bất động sản ở nước ngoài, cho biết: “Chúng ta đang chứng kiến các tranh chấp kinh tế ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc gây ảnh hưởng đến quá trình EB-5 cho người Trung Quốc, và chính phủ Mỹ cũng kiểm tra kỹ hơn các đơn xin EB-5”
“Một cách dễ dàng”
Trong trường hợp của Ausin China, công ty đã gây quỹ cho các nhà đầu tư Trung Quốc để mua các dự án đang được phát triển bởi một số công ty Úc, bao gồm Stockland và Mirvac, kể từ năm 2009. Công ty đã bán được hơn 8.000 bất động sản của Úc trong thập kỷ qua, và thành lập các chi nhánh được trang trí sang trọng tại hơn một chục thành phố lớn nhất của Trung Quốc và cung cấp các tour du lịch đầu tư miễn phí cho những khách hàng giàu có để tìm hiều mua nhà ở Melbourne, Sydney và Brisbane.
Công ty cũng cam kết hỗ trợ tối đa nhà đầu tư mua ngoại tệ để thanh toán cho các bất động sản của họ và lợi suất cho thuê hàng năm là 5% cho 5 năm, Xin và các khách hàng Trung Quốc khác cho biết họ đã đồng ý đặt cọc và thanh toán cho Ausin China , và tin vào những lời hứa hẹn của Ausin China sẽ chuyển các khoản này cho đối tác Úc.
Cô Xin trạc 40 tuổi nói: “Lý do chúng tôi đưa tiền cho Ausin là do rất khó chuyển tiền từ Trung Quốc sang Úc … vì vậy Ausin đã giúp chúng tôi gửi tiền cho công ty bất động sản”, và cô cùng thừa nhận rằng cô hiểu rõ những quy định hạn chế chuyển tiền ra khỏi Trung Quốc.
Cũng như giới hạn mua ngoại tệ hàng năm, Bắc Kinh cũng hạn chế các khoản rút tiền mặt ở nước ngoài của các cá nhân sử dụng thẻ ngân hàng Trung Quốc ở mức 100.000 NDT mỗi năm.
Raymond Zhang, người điều hành một công ty kinh doanh cho biết: “Sau khi nói chuyện với những người mua bị ảnh hưởng khác, tôi nhận ra chúng tôi đã bị lừa vì chúng tôi quá hăm hở mua nhà, căn hộ hoặc bất cứ tài sản nào ở Úc. Tôi cảm thấy rằng những rủi ro và bất ổn ở Trung Quốc – cả về kinh tế lẫn chính trị – đang tăng nhanh chóng. Đã có một sự sụt giảm nghiêm trọng của thị trường chứng khoán. Lạm phát ngày càng gia tăng, cho thấy sự suy giảm về giá trị đồng tiền. Doanh số tại thị trường bất động sản ở các thành phố hạng nhất đã giảm”. Ông Zhang nói thêm rằng vụ bê bối gần đây về vắc-xin cho trẻ em là “giọt nước tràn ly”, vì vậy ông quyết định chuyển một số tài sản của mình ra nước ngoài bằng cách mua bất động sản.
Ông nói “Ausin rất được biết đến trong cộng đồng người Trung Quốc muốn mua bất động sản ở nước ngoài, và văn phòng của họ nằm ở vị trí tốt nhất ở mọi thành phố. Vì vậy, đó là lựa chọn đáng tin cậy nhất đối với chúng tôi – những người Trung Quốc bình thường -muốn mua bất động sản ở Úc và tránh được những hạn chế về chuyển vốn ra khỏi Trung Quốc”.
Wang thừa nhận rằng đó dường như là lựa chọn tốt nhất của cô. Cô đã ký hợp đồng với công ty vào năm 2015 để mua một căn hộ ở Melbourne. “Một số bạn bè của tôi đã hoàn tất giao dịch với công ty và sống ở Úc – đó là lý do tại sao tôi không có bất kỳ nghi ngờ nào và tôi đã trả nốt phần tiền còn lại trong tháng 7″, cô nói.Tháng trước, Ausin Group (Úc) đã loại bỏ khỏi trang web của mình tất cả các thông tin về 17 văn phòng ở Trung Quốc và tuyên bố đã chấm dứt hợp tác với đối tác Trung Quốc. Công ty cho rằng trụ sở tại Thâm Quyến và nhà điều hành Jin Tianyou đã vi phạm quy trình của công ty và chiếm đoạt tiền của khách hàng.Ausin Group (Úc) cho biết: “Chúng tôi đã báo cáo về ông Jin và công ty của ông ấy với chính quyền Trung Quốc và Úc về các cáo buộc liên quan đến gian lận tài chính. Ausin Group (Úc) đã chấm dứt mối quan hệ với ông Jin và công ty của ông và đang làm việc với các cơ quan chức năng để đảm bảo cuộc điều tra được tiến hành sâu sát”.
Bất chấp những khó khăn và rủi ro ngày càng tăng, ngày càng có nhiều người dân ở tầng lớp trung lưu đang tìm cách để hiện thực hoá ước mơ sở hữu một bất động sản ở nước ngoài.
Kong Shaoshi, chủ một công ty kinh doanh bất động sản ở Châu thổ sông Châu Giang cho biết Nam Á đang trở thành điểm đến của nhiều người Trung Quốc.Kong nói: “Bất động sản ở các thành phố Nam Á đang bùng nổ có lợi nhuận cao và thiết thực hơn cho người mua ở tầng lớp trung lưu. Chúng tôi nhận được hàng chục cuộc gọi mỗi ngày từ các nhà đầu tư cá nhân trên khắp vùng đồng bằng.”Xin, Zhang và Wang đều nói họ dự định kiện cả Ausin China và Ausin Group (Úc).Và ngay cả khi không thể lấy lại tiền, Zhang vẫn muốn mua tài sản ở nước ngoài. “Tôi thực sự lo lắng về tình hình kinh tế ngày càng xấu đi trong nước, vì vậy phải tìm một giải pháp khác để giải quyết chuyện này” ông nói.
Ngân Giang (theo SCMP)
