Hàng vạn biển số ô tô sắp được đem ra đấu giá

30 năm - một chặng đường

Nghị quyết số 73/202/QH15 ngày 15.11.2022 về thí điểm đấu giá biển số ô tô của Quốc hội chính thức có hiệu lực từ 1.7.2023.

Tại Tọa đàm “Những điều cần biết về Nghị quyết đấu giá biển số xe ô tô” do báo Dân Trí tổ chức ngày 30.6, thiếu tướng Lê Xuân Đức, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an cho rằng “chúng ta đã trải qua hành trình đầy gian nan vất vả đối với đấu giá biển số xe với tận 30 năm”.

Theo ông Đức, bắt đầu từ năm 1993, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an TP.Hải Phòng thí điểm cấp quyền lựa chọn biển số xe ô tô và có thu phí. Năm 2008, công an một địa phương như Bà Rịa – Vũng Tàu, Sơn La, Bình Dương… đã báo cáo Bộ Công an đề xuất Chính phủ cho phép lựa chọn phương thức đấu giá biển số ô tô. Tuy nhiên, nhiều lần hội thảo và xin ý kiến các bộ, ngành thì vẫn còn nhiều vướng mắc vì chưa có căn cứ pháp lý.

Năm 2011, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng dừng nghiên cứu việc thí điểm đấu giá biển số ô tô. Năm 2017, Thủ tướng giao Bộ Công an và các bộ, ngành nghiên cứu xây dựng đề án thí điểm đấu giá biển số xe ô tô. Qua 5 năm với rất nhiều cuộc lấy ý kiến, ta vẫn còn rất nhiều vướng mắc về mặt pháp lý, theo đó cần một nghị quyết của Chính phủ để tạo hành lang pháp lý cho vấn đề này.

“Phải đến 14 giờ 25 phút ngày 15.11.2022, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa 15 đã thông qua Nghị quyết đấu giá biển số xe ô tô với 94,95% đại biểu tán thành. Khi đó, chúng tôi vỡ òa hạnh phúc và chặng đường 30 năm đấu giá biển số xe ô tô đã chuyển sang giai đoạn mới – giai đoạn lấy người dân làm trung tâm phục vụ, đáp ứng nguyện vọng của người dân và tạo thêm nguồn thu cho ngân sách”, ông Đức nêu và cho biết phiên đấu giá đầu tiên dự kiến diễn ra từ ngày 15 - 20.8.2023.

Về mức giá khởi điểm đấu giá 40 triệu đồng, ông Đức cho biết đây là mức giá bằng 5% của những phương tiện ô tô phổ thông nhất mà người dân đang lưu thông hiện nay. Đây là một mức rất phù hợp, hài hòa với điều kiện kinh tế của người dân hiện nay và mức giá này đã được tham vấn ý kiến của nhiều nhà khoa học và người dân.

Về giá đặt cọc, theo Nghị quyết sẽ bằng giá khởi điểm. Bước giá tối thiểu là 5 triệu đồng (n) và người đấu giá có thể đặt các bước giá 5 triệu đồng, 10 triệu đồng hay 100 triệu đồng và không giới hạn. Phương thức đấu giá là đấu giá lên và toàn bộ số tiền đấu giá sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước. Khi phân bổ ngân sách, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ và Chính phủ trình Quốc hội để giải ngân nguồn ngân sách này.

Người dân ở TP.HCM có thể đấu giá biển số ở Hà Nội

Theo ông Lê Xuân Đức, định danh biển số là một cụm từ khá mới. Định danh biển số ô tô được hiểu rằng khi người dân mua bán, sang tên phương tiện, thì biển số của người dân vẫn sẽ được giữ lại và tiếp tục đăng ký cho chiếc xe khác.

“Số trên biển sẽ giống như sim điện thoại, có thể lắp trên bất kỳ chiếc máy nào. Như vậy có thể hiểu rằng, khi chủ phương tiện bán xe của mình đi thì được giữ lại biển số để đăng ký cho chiếc xe khác. Làm như vậy có thể thực hiện tốt cho công tác quản lý của nhà nước, đặc biệt là xử lý những vi phạm hành chính”, ông Đức nêu.

Cũng theo ông Đức, hiện nay, khi gửi những thông báo vi phạm đến chủ phương tiện thì chủ phương tiện đã bán cho người khác, vì vậy rất khó có những quy định để yêu cầu chủ phương tiện và yêu cầu người vi phạm thực hiện quyết định xử phạt; hoặc khi xảy ra tai nạn, truy được ra trách nhiệm của chủ phương tiện và trách nhiệm của người điều khiển phương tiện gây tai nạn sẽ rất khó khăn.

“Như vậy, tiến tới định danh biển số ô tô là để phục vụ tốt cho công tác quản lý của nhà nước và đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ của người dân trong việc tham gia giao thông khi sử dụng phương tiện”, ông Đức nêu.

Ông Đức cho biết, Nghị quyết 73 cũng quy định sẽ tổ chức đấu giá tất cả các biển số của 63 địa phương để người dân có quyền lựa chọn biển số của tất cả các địa phương. Ví dụ người dân ở TP.HCM, nếu thích, vẫn có thể lựa chọn và đấu giá biển số ở Hà Nội.

Theo dự kiến của Cục CSGT, trong thời gian một quý sẽ cấp khoảng 100.000 biển số để đưa ra đấu giá. Số biển này sẽ là một phiên đấu giá, trong phiên đấu giá sẽ có nhiều cuộc đấu giá; không phải một lúc đấu giá 100.000 biển số, mà còn tùy theo tình hình thực tế, nhu cầu của người dân… có thể đấu giá 1.000 biển, 10.000 biển...

“Công dân Việt Nam trên mọi miền tổ quốc đều có thể tham gia đấu giá. Khi người dân đến đăng ký đấu giá biển số xe thì chỉ cần mang theo CCCD và đăng ký ở nơi thường trú hoặc tạm trú”, ông Đức nêu.

Từ “biển đi theo xe” sang “biển đi theo người”

Theo luật sư Lê Hồng Hiển, người trúng đấu giá có thể gắn biển vào phương tiện thuộc sở hữu của mình. Trong trường hợp phương tiện đó bị mất, hư hỏng, phải thay xe khác... thì có quyền chuyển biển số mà mình từng trúng đấu giá vào xe mới mua. Điều này khác so với trước đây. Trước đây, khi bán, chuyển nhượng xe thì không được quyền giữ lại biển số.

Bổ sung phần trả lời của luật sư Lê Hồng Hiển, thiếu tướng Lê Xuân Đức cho biết việc đăng ký xe ô tô hiện nay đang có 2 trường thông tin là chủ sở hữu phương tiện (theo nơi cư trú) và biển số phương tiện (theo xe). Đây là điểm khó khăn trong quản lý, chính vì vậy, Nghị quyết 73 của Quốc hội đã minh bạch vấn đề đó, khẳng định chiếc xe gắn biển số này là của cá nhân này và qua đó khẳng định quyền của người dân đối với phương tiện của mình.

Luật sư Lê Hồng Hiển cho hay, Nghị quyết 73 quy định biển số trúng đấu giá được coi là tài sản thuộc sở hữu của người trúng đấu giá. Quyền sở hữu nói chung và sở hữu tài sản nói riêng được thể hiện ở 3 quyền năng, đó là quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt.

Tuy nhiên, theo ông Hiển, nội hàm "quyền sở hữu biển số trúng đấu giá" trong Nghị quyết 73 có sự khác biệt theo hướng bị hạn chế hơn. Cụ thể, người trúng đấu giá biển số xe thì phải gắn nó với một phương tiện thuộc sở hữu của mình, không được chuyển nhượng, tặng, cho, thừa kế biển số đó cho người khác.

“Khi xây dựng Nghị quyết 73, có nhiều quy định trong nghị quyết chưa phù hợp, thậm chí mâu thuẫn, xung đột với luật khác. Tuy nhiên, tôi cho rằng Nghị quyết 73 vẫn phù hợp về mặt pháp lý do nghị quyết của Quốc hội có giá trị tương đương bộ luật, luật. Tôi cho rằng Quốc hội cũng rất thận trọng khi ban hành quy định mới này dưới dạng nghị quyết và cho phép áp dụng thí điểm trong 3 năm”, ông Hiển nói.