Tôi tin rằng người Việt Nam có tố chất không thua gì người Campuchia hay người Thái Lan. Nếu chúng ta làm tốt vấn đề dinh dưỡng và thể chất thì chiều cao sẽ được cải thiện để khi gặp thì họ phải ngước nhìn ta thay vì ta ngước nhìn họ.
Trong một lần phát biểu mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết chiều cao trung bình của nam thanh niên Việt Nam chỉ đạt 163,7 cm, chiều cao trung bình của nữ thanh niên Việt Nam là 153 cm. Con số này khiến không ít người giật mình vì không ngờ chiều cao trung bình của người Việt Nam thấp như vậy. Và chúng ta sẽ còn giật mình hơn nếu thấy chiều cao của Việt Nam đang thua kém cả người Campuchia và thấp hơn Thái Lan nửa cái đầu.
Theo thống kê của Average Height thì đàn ông Campuchia cao hơn Việt Nam 0,4 cm còn đàn ông Thái Lan đã cao vượt mốc 170 cm. Cũng theo thống kê của trang dữ liệu này thì phụ nữ Campuchia cao hơn chúng ta 0,2 cm còn phụ nữ Thái Lan đạt 159 cm. Con số này cũng khá phù hợp với thống kê mà báo Inquirer của Philippines đưa năm 2014 cho thấy người Campuchia cao hơn người Việt Nam.
Chiều cao thì có đáng quan tâm không? Rất đáng quan tâm vì khi bạn cao thì người khác sẽ phải ngước nhìn. Ở một góc độ nào đó, chiều cao trung bình cũng đánh giá mức độ phát triển của dân tộc đó so với thế giới. Nếu dân tộc đó no ấm thì người dân sẽ có chiều cao tốt hơn.
Lấy ví dụ ở bán đảo Triều Tiên. Ở phía nam vĩ tuyến 38 thì điều kiện kinh tế xã hội, người dân có chế độ dinh dưỡng tốt hơn và chiều cao rất đáng ngưỡng mộ. Số liệu của các tổ chức thế giới chỉ ra rằng đàn ông Hàn Quốc cao 173,5 cm và nữ giới là 161,1 cm. Còn ở phía bắc vĩ tuyến 38 thì điều kiện cuộc sống khó khăn hơn nên chiều cao cũng giảm đi. Đàn ông phía bắc bán đảo Triều Tiên chỉ cao 165,6 cm còn phụ nữ thì chỉ cao 154,9 cm. Cùng một dân tộc, cùng có điều kiện về địa lý, thổ nhưỡng như nhau nhưng chiều cao chênh lệch thì rõ ràng là do vấn đề dinh dưỡng.
Tôi tin rằng người Việt Nam có tố chất không thua gì người Campuchia hay người Thái Lan. Nếu chúng ta làm tốt vấn đề dinh dưỡng và thể chất thì chiều cao sẽ được cải thiện để khi gặp thì họ phải ngước nhìn ta thay vì ta ngước nhìn họ.
Vấn đề là phải có chiến lược để phát triển chiều cao mà nước Nhật đã từng thực hiện. Trước đây, khi Nhật đưa quân vào Đông Dương thì người ta thấy tầm vóc của họ nhỏ và gọi họ là Nhật lùn. Còn giờ chúng ta cần phải ngước nhìn khi chiều cao trung bình của người Nhật là 170,7 cm với nam, 158 cm với nữ. Người Nhật đã cao vọt sau nửa thế kỷ nhờ họ có chiến lược cải tạo nòi giống rất hiệu quả.
Sau chiến tranh thế giới thứ 2, dù kinh tế khó khăn nhưng Nhật vẫn tuyên truyền cho người dân hiểu chiều cao gắn với tự hào dân tộc, để khẳng định với thế giới rằng người Nhật không thấp kém. Họ khuyến khích phát triển thể thao từ trường học rất mạnh mẽ và nhờ phong trào thể dục tốt thì Nhật là cường quốc thể thao châu Á. Họ tạo điều kiện để áp dụng dinh dưỡng phương Tây một cách khoa học vào bữa ăn để tăng cường canxi phát triển xương. Và họ đã thành công.
Người Việt Nam sau 15 năm chiều cao gần như không cải thiện thêm. Tài liệu của tiến sĩ Paul Schultz của trường Đại học Yale chỉ ra rằng hồi đầu thập niên 90, chiều cao đàn ông Việt Nam là 162,1 cm, phụ nữ là 152,16 cm. Sau 15 năm mà chỉ cao thêm 1 cm là quá dở. Chúng ta chỉ lo đến công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhưng dường như bỏ quên việc đơn giản nhưng vĩ đại với nòi giống là tìm cách nâng chiều cao. Các biện pháp tuyên truyền khuyến khích dù có nhưng không đủ mạnh và hiệu quả để tác động tới xã hội.
Nhưng dù sao thì việc chăm lo chiều cao cho người Việt bây giờ cũng chưa muộn. Hãy tìm cách để 20 năm nữa, chúng ta ngang hàng khi đứng cạnh người Thái và không bị Campuchia vượt lên. Hay ít ra nếu khi đó có ngập lụt phức tạp thì chiều cao sẽ giúp con người chúng ta có cơ hội hít thở tốt hơn.
Anh Tú