Kinh tế Trung Quốc quý 2/2017: Những chỉ dấu từ Ma Cao

Những chỉ dấu về thực trạng và sức khỏe của nền kinh tế Trung Quốc ở thời điểm hiện tại tỏ ra khá lộn xộn.

Một mặt, nó tỏ ra tương đối ổn định khi báo cáo tăng trưởng GDP vừa được công bố trong tuần này cho biết nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã đạt mức tăng cao là 6,9% trong quý 2/2017; mặt khác nó lại diễn ra cùng lúc với sự ngăn chặn dòng vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của các doanh nghiệp nội địa ở quy mô lớn và sự siết chặt kiểm soát hệ thống tài chính trong nước.

Sự mâu thuẫn này khiến cho việc nhìn nhận nền kinh tế Trung Quốc một cách tổng thể trong quý 2/2017 trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, vẫn có những chỉ dấu nhất định thông qua một điểm quy chiếu của kinh tế Trung Quốc: Ma Cao.

Ma Cao từ lâu đã được coi là một trong những thước đo đáng kể đối với các hoạt động trong nền kinh tế Trung Quốc. Nó vẫn tiếp tục giữ vai trò này chừng nào nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục dựa trên các lĩnh vực xây dựng và sản xuất, khi đây vẫn là điểm đến của những ông chủ doanh nghiệp cùng với các đối tác của mình như một cách thúc đẩy việc kinh doanh.

Đó là ông chủ của các tập đoàn và doanh nghiệp than, thép và bất động sản – những người sẵn sàng chi những khoản tiền lớn trong các phòng VIP tại Ma Cao cùng với đối tác để bôi trơn các giao dịch kinh doanh.

Nhiều người so sánh Ma Cao với Las Vegas, nhưng thực tế nó chưa và cũng sẽ không bao giờ trở thành một Las Vegas khác: Ma Cao là nơi dành cho các ông trùm tài phiệt và các tay cờ bạc, chứ không phải là nơi kinh doanh Casino đúng nghĩa với các máy chơi bạc tính phí 5USD mỗi lần như Las Vegas.

Nói cách khác, sự tăng trưởng và thịnh vượng của Ma Cao sẽ phụ thuộc một phần lớn vào tình trạng nền kinh tế Trung Quốc, và nó được xem như một điểm quy chiếu cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này.

Xét theo góc độ này thì việc kinh tế Trung Quốc đạt mức tăng trưởng cao là 6,9% trong quý 2/2017 là điều có thể dự đoán trước nếu nhìn vào tình hình Ma Cao trong cùng kỳ. Doanh thu từ các phòng VIP của Ma Cao đã tăng mạnh trở lại sau khoảng thời gian suy trầm từ giữa năm 2014 đến cuối năm 2016 do chiến dịch chống tham nhũng ở đại lục.

Trong quý 2/2017, doanh thu từ các phòng VIP ở Ma Cao đã có mức tăng trưởng cao nhất trong vòng 3 năm qua, lên tới 38% so với cùng kỳ 2016.

Tại các khu vực ngoài khu VIP và khu vực bình dân, mức tăng trưởng cũng lên tới 27% so với cùng kỳ. Mức tăng trưởng quá cao này là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy nền kinh tế cũ của Trung Quốc không chỉ đang trở lại, mà còn trở lại với một sự bùng nổ.

Điều này là trái ngược với cam kết của các nhà lãnh đạo Trung Quốc về mục tiêu hạ cánh mềm và chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ xây dựng, sản xuất và xuất khẩu sang tiêu dùng nội địa và dịch vụ trong tương lai.

Dữ liệu thống kê về tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2017 cho thấy ba trụ cột chính cho tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc suốt nhiều năm qua là xây dựng, sản xuất và xuất khẩu vẫn giữ vai trò chính ở thời điểm hiện tại.

Trong khi đó, tiêu dùng nội địa chỉ tăng rất khiêm tốn so với mức tăng trưởng về thu nhập, được lý giải là do người dân Trung Quốc cảm thấy bất an về tương lai nền kinh tế nên tiếp tục tăng mức tiết kiệm để đề phòng thay vì tăng mức tiêu dùng. Vànhững lo ngại về hệ thống tài chính đang ngày càng trở nên lớn hơn, tổng đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của các doanh nghiệp Trung Quốc đã giảm tới 46% trong 6 tháng đầu năm 2017 so với cùng kỳ 2016.

Đây cũng là lý do vì sao thị trường bất động sản Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng nóng một cách khá nguy hiểm bất chấp những nỗ lực hạ nhiệt của Bắc Kinh.

Việc người dân gia tăng sự lo ngại về tương lai của nền kinh tế không chỉ khiến họ tiết kiệm nhiều hơn thay vì chi tiêu, mà còn khiến mức đầu tư vào thị trường nhà ở gia tăng như một sự đảm bảo.

Điều này khiến cho giá nhà ở vẫn tiếp tục tăng mạnh, theo Cục Thống kê Quốc gia doanh số bán nhà mới đã tăng tới 13% trong nửa đầu năm 2017 tại các thành phố lớn, trong khi tại các thành phố nhỏ hơn lên tới 27%. Do không có bất cứ dấu hiệu nào về sự gia tăng dân số đáng kể một cách đột ngột tại các thành phố này trong khoảng thời gian đó, nên đây được coi là kết quả của tình trạng đầu cơ.

Điều này khiến cho doanh số bán hàng trong một loạt các lĩnh vực khác suy giảm đáng kể.

Tiêu thụ xe hơi tại Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2017 chỉ tăng 1% - mức thấp nhất kể từ năm 2009, ngay cả các phân khúc ổn định hơn như những dòng xe cao cấp dành cho giới thượng lưu cũng có doanh số giảm đáng kể.

Đây cũng là lý do vì sao các chuyên gia và nhà phân tích tại Phố Wall đang xem xét hạ mức triển vọng tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc trong 6 tháng cuối năm 2017, và đưa ra lời khuyến cáo thận trọng với các nhà đầu tư.