Kinh tế-xã hội Việt Nam những năm gần đây và triển vọng trong năm nay - Bài 3: Đầu tư phát triển, xuất nhập khẩu đều ghi điểm tốt

Hoạt động ngân hàng, bảo hiểm, thị trường chứng khoán có nhiều chuyển biến

Tổng phương tiện thanh toán cả năm 2023 tăng 10,03% so với cuối năm 2022; huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng 10,85%; tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 11,09%. Doanh thu phí toàn thị trường bảo hiểm đạt 227,1 nghìn tỉ đồng, giảm 8,33% so với năm trước. Tổng doanh thu bảo hiểm quý 4/2023 giảm 11,9% so với cùng kỳ năm trước. Giữa tháng 12.2023 trị giá giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu đạt 17.624 tỉ đồng/phiên, giảm 12,6% so với bình quân cả năm 2022; trị giá giao dịch bình quân trên thị trường trái phiếu đạt 6.114 tỉ đồng/phiên, giảm 20,4%. Tính đến ngày 25.3.2024, huy động vốn của các tổ chức tín dụng giảm 0,76% so với cuối năm 2023; tổng doanh thu phí bảo hiểm quý 1/2024 ước đạt 53.295 tỉ đồng, giảm 4,3% so với cùng kỳ năm 2023. Về thị trường chứng khoán, chỉ số VN-Index có xu hướng tăng mạnh so với cuối năm 2023. Tính chung quý 1/2024, trị giá giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu đạt 22.529 tỉ đồng/phiên, tăng 28,2% so với bình quân của năm 2023.

Đầu tư phát triển tăng trưởng mạnh

Vốn đầu tư toàn xã hội quý 4/2023 đạt 1.164,1 nghìn tỉ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước. Ước tính cả năm 2023, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội đạt 3.423,5 nghìn tỉ đồng, trong đó, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký bao gồm cả vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư đạt 36,6 tỉ USD, tăng 3,5% so với năm trước. Đây là số vốn đầu tư FDI thực hiện cao nhất trong 5 năm qua. Đến hết quý 1/2024, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội đạt 613,9 nghìn tỉ đồng, tăng 5,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổng vốn FDI đăng ký tính đến ngày 20.3.2024 đạt 6,17 tỉ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước. Điều này đã phản ánh tình hình sản xuất kinh doanh trong nước có xu hướng phục hồi ở nhiều ngành và lĩnh vực.

Đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài 3 tháng đầu năm 2024 có 22 dự án cấp mới với tổng số vốn là 28,7 triệu USD, giảm 74,6% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài (vốn cấp mới và điều chỉnh) đạt 28,9 triệu USD, giảm 75,8% so với cùng kỳ năm trước.

Cán cân thương mại hàng hóa và dịch vụ có xuất siêu

Cả năm 2023, cán cân thương mại hàng hóa cả nước xuất siêu 28 tỉ USD. Trong đó, xuất siêu điện thoại các loại và linh kiện 44,37 tỉ USD; gỗ và sản phẩm gỗ 11,24 tỉ USD; thủy sản 6,4 tỉ USD; máy ảnh, máy quay phim và linh kiện 5,42 tỉ USD; rau quả 3,62 tỉ USD; dây điện và cáp điện 775 triệu USD; hạt điều 451 triệu USD…

Thương mại và du lịch duy trì đà tăng trưởng cao, đóng góp tích cực vào tăng trưởng của những khu vực này. Giá trị tăng thêm của dịch vụ năm 2023 là 6,8%, cao hơn mức tăng 2,01% và 1,75% của năm 2020 và 2021. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 12.2023 ước đạt 32,91 tỉ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung cả năm 2023, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 355,5 tỉ USD với cơ cấu hàng xuất khẩu thuộc nhóm hàng chế biến chiếm 88,3%.

Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 12.2023 ước đạt 30,63 tỉ USD tăng 12,3% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung cả năm kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 327,5 tỉ USD, giảm 8,9% so với năm trước với cơ cấu hàng tư liệu sản xuất chiếm 93,8%.

Phân tích tình hình xuất nhập khẩu, giới nghiên cứu nhận thấy Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 96,8 tỉ USD, còn Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất. Cán cân thương mại hàng hóa tính chung cả năm 2023 có xuất siêu 28 tỉ USD,cao hơn năm 2022 là 12,1 tỉ USD.

Trong quý 4/2023, kim ngạch xuất khẩu dịch vụ đạt 5,4 tỉ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu dịch vụ cả năm 2023 ước đạt 8,1 tỉ USD, tăng 20,4% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung cả năm, kim ngạch xuất khẩu dịch vụ đạt 9,59 tỉ USD, tăng 44,9% so với năm 2022. Trong đó, dịch vụ du lịch chiếm 46,7% tổng kim ngạch, cao gấp 2,9 lần năm trước, dịch vụ vận tải chiếm 28,1%. Quý 1/2024, kim ngạch xuất khẩu dịch vụ ước đạt 5,67 tỉ USD, tăng 24,7% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu dịch vụ quý 1/2024 đạt 8 tỉ USD, tăng 26,8% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại dịch vụ quý 1/2024 có mức nhập siêu 2,33 tỉ USD.

Nhìn chung, cán cân thương mại hàng hóa tháng 3.2024 tiếp tục xuất siêu, ước tính khoảng 2,93 tỉ USD. Tính chung quý 1/2024, cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 8,08 tỉ USD. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 4,49 tỉ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài xuất siêu 12,57 tỉ USD. Trong quý 1/2024, kim ngạch xuất khẩu dịch vụ đạt 5,67 tỉ USD, tăng 24,7% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu dịch vụ quý 1/2024 đạt 8 tỉ USD, tăng 26,8% so với cùng kỳ năm trước.

Chỉ số giá tiêu dùng, giá vàng và USD tương đối ổn định

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12.2023 tăng 0,12% so với tháng trước, bình quân quý 4/2023 tăng 3,54% so với quý 4/2022. Tính chung cả năm 2023, CPI tăng 3,25% đạt mục tiêu Quốc hội đề ra.

Giá vàng tháng 12.2023 tăng 3,98% so với tháng trước; bình quân năm 2023 tăng 4,16%. Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 12.2023 giảm 0,56% so với tháng trước, tăng 1,04% so với cùng kỳ năm trước, bình quân năm 2023 tăng 1,86%.

Đến tháng 3.2024, CPI giảm 0,23% so với tháng trước, Tính chung quý 1/2024, CPI tăng 3,77% so với cùng kỳ năm trước, lạm phát cơ bản tăng 2,81%. Chỉ số giá vàng tháng 3.2024 tăng 9,41% so với tháng 1.2023, chỉ số giá USD tháng 3.2024 tăng 4,32% so với cùng kỳ năm trước, bình quân quý 1/2024 tăng 3,97%.

Thu chi ngân sách nhà nước được cải thiện đáng kể

Lũy kế tổng thu ngân sách nhà nước năm 2023 đạt 1.717,8 nghìn tỉ đồng, bằng 106% dự toán cả năm, giảm 5,4% so với cùng kỳ năm trước. Tổng chi ngân sách tháng 12.2023 ước đạt 229 nghìn tỉ đồng, lũy kế năm 2023 khoảng 1.731,9 nghìn tỉ đồng, bằng 83,4% dự toán cả năm và tăng 10,9% so với năm trước.

Theo Tổng cục Thống kê, tổng thu ngân sách nhà nước tháng 3.2024 đạt 141,8 nghìn tỉ đồng. Lũy kế tổng thu ngân sách nhà nước quý 1/2024 đạt 539,5 nghìn tỉ đồng, bằng 31,7% dự toán cả năm và tăng 9,8% so với cùng kỳ năm trước. Tổng chi ngân sách nhà nước tháng 3.2024 đạt 140,3 nghìn tỉ đồng, lũy kế quý 1/2024 ước đạt 393,5 nghìn tỉ đồng, bằng 18,6% dự toán cả năm và tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước.