Kỳ 1: TP.Đà Nẵng là đáng sống, nhưng riêng Khánh Sơn thì gần chết

Ở nơi phồn hoa thì cầu Rồng cầu rắn, cầu tình yêu…

Cuộc đối thoại do ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng chủ trì cùng các ban ngành liên quan, lãnh đạo quận Liên Chiểu với sự tham dự của hàng trăm người dân bị ảnh hưởng từ các cơ sở xử lý ô nhiễm môi trường quanh bãi rác Khánh Sơn.

Đông đảo người dân quanh bãi rác Khánh Sơn đến dự buổi đối thoại với lãnh đạo thành phố.

Phản ánh, lên tiếng gần như đã quá nhiều, bà Nguyễn Thị Thành (tổ 162, P.Hòa Khánh Nam) sáng nay chỉ ngắn gọn: “Dân tui khổ lắm, bức xúc lắm! Cái bãi rác đầu tiên (bãi rác Khánh Sơn cũ) dân tui đã ăn ngủ với ruồi và hôi thối rồi. Sau đó thêm 2 cái lò đốt rác y tế, anh Điểu (ông Nguyễn Điểu, Giám đốc Sở TN-MT) lúc đó nói bà con đừng lo, sẽ không có khói độc đâu. Nhưng khói dữ lắm. Rồi đến Công ty Quốc Việt vào xử lý nước rỉ rác, rồi Công ty Ánh Dương đốt hóa chất, rồi Công ty cổ phần Môi trường Việt Nam xử lý tái chế chất thải rắn, khói đốt như cháy rừng…”.

“Cho tôi hỏi, nơi phồn hoa dưới kia thì sạch sẽ, xây cầu này nối cầu nọ, nào cầu Rồng cầu rắn, cầu tình yêu… còn chúng tôi ở đây chỉ xin hơi thở mà hai mươi mấy năm rồi có được đâu!”, bà Thành bức xúc.

Hội trường quá đông, dân ngồi tràn cả ra ngoài sân

Những người già bảo làng này đã có từ khoảng 600 năm rồi. Buổi sáng ở Khánh Sơn trời nắng. Đi dọc đường Hoàng Văn Thái, con đường du lịch của thành phố mà lúc nào cũng nghe mùi thum thủm.

Trong hội trường tổ dân phố, người dân tranh nhau nêu ý kiến với lãnh đạo đang ngồi một hàng ở phía trên. Dân ngồi tràn từ trong hội trường ra ngoài sân, dưới gốc cây lớn.

Nếu cho dân phát biểu có lẽ nhiều lắm. Lãnh đạo giới hạn nên có khoảng 20 ý kiến trình bày. Lời phát biểu của họ run run, cử chỉ bức xúc, có cả bệnh tật trong người, pha lẫn sự khốn khổ từ bãi rác.

Đường Hoàng Văn Thái, đường lên "tiên cảnh" Bà Nà Hills nhưng hai bên đầy những cơ sở xử lý rác thải đang gây ô nhiễm - Ảnh: Lê Đình Dũng.

Người làng than thở, Đà Nẵng luôn tự hào là thành phố du lịch, thành phố môi trường. Phía đông thì có bán đảo Sơn Trà, tây thì có Bà Nà Hills, bắc có Hải Vân quan, phía nam thì có Ngũ Hành sơn. Đẹp lắm chứ. Mà ngay con đường Hoàng Văn Thái, đường lên Bà Nà Hills, đường lên tiên cảnh, thế mà có một cái bãi rác thối um đã tồn tại ¾ thế kỷ như thế không giải quyết được.

Bà Nguyễn Thị Đa (tổ 157, P.Hòa Khánh Nam) nói gần như khóc: “Thành phố Đà Nẵng đáng sống, xanh sạch đẹp; nhưng Khánh Sơn thì gần chết”.

“Tui van xin lãnh đạo, tui hy sinh đời bà để cũng cố đời cháu, cháu tui sinh ra sao nó đau ốm, khổ sở vậy. Người già đau ốm thì đã không nói rồi. Bây giờ các ông có cho BHYT, nhưng rồi khám ra bệnh thì tiền đâu mà chữa. Nếu các ông không giải quyết được thì dân tui phải ra nằm trước đầu xe phản đối mà cứu lấy đời con cháu thôi. Các ông hứa hoài, không làm được thì nghỉ chứ đừng lên mà hứa”. Theo ý bà Đa, thành phố cần phải lựa chọn di dời bãi rác hoặc di dời dân chứ không thể sống chung.

Những đứa trẻ đâu có tội gì…

Nhà ở gần bãi rác, bà Nguyễn Thị Hằng (tổ 170) tha thiết: “Những người già đã đành, mà những đứa bé nó đang nằm nôi kìa. Hôi thối, nó không bệnh ngay đâu, 5-10 năm nữa thành bệnh đó. Các anh chỉ biết môi trường của các anh, còn những đứa trẻ của chúng tôi đâu có tội tình gì. Mai mốt nó lớn lên mang bệnh, sao tội vậy!”.

Bà Hằng tiếp: “Chúng tôi trước làm ruộng, trồng thêm rau rác bán kiếm sống qua ngày. Giờ đã nhường đất cho bãi rác, nếu ai còn đất mà trồng rau để bán cùng không ai mua, người ta nói đất Khánh Sơn ô nhiễm, rau rác ăn sao được”.

“Rồi những đứa thanh niên ở quê tôi giờ phần lớn không có việc làm. Có đứa đi nghĩa vụ quân sự về tìm việc không được lại phải chui vào bãi rác kiếm sống. Có đứa sinh viên ra trường cũng không tìm được việc”.

“Cấp trên hãy dang tay ra mà cứu vớt những đứa trẻ của dân tôi”, bà Nguyễn Thị Đa nói.

Ông Lê Thành tiếp lời: “Hồi đó giải tỏa các anh nói sẽ giải quyết công ăn việc làm, nay thấy có ai có (việc) đâu. Không có việc, thanh niên sáng ra nó uống cà phê, tối nó phải đi ăn trộm thôi”.

Chị Nguyễn Thị Hồng Vân không cầm nổi nước mắt khi kể về hoàn cảnh của mình - Ảnh: Lê Đình Dũng.

Không kìm nổi nước mắt, chị Nguyễn Thị Hồng Vân (41 tuổi) mếu máo: “Nhà tui có 4 người. Chồng bị u não. Mẹ già bị bệnh thần kinh. Con trai đầu đi bộ đội về không có việc phải vào bãi rác làm cùng mẹ. Thế mà nhà tui không được xét hộ nghèo. Hôm rồi, chồng đau ốm, tui ra xin phường làm cái bảo hiểm, thiếu 1 tháng mà họ không bán. Tui phải về đi mượn khắp được 1 triệu đồng mua để lo cho chồng, lỡ chuyện gì”.